Қазақстан республикасы денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі
жүктеу/скачать 3,75 Mb. Pdf көрінісі
|
| Сезімдік таным
Қабылдау (жеке түйсіктер синтезі, объектінің толық бейнесі) Елестету (объектімен ағзаның қатысынсыз объектінің көрнекті бейнесі) Алдыңғы сезімдік бейнелердің синтезі Жады 191 Пiкiр ұғымдардың логикалық байланысынан құрылады. Пiкiр арқылы адам шындық дүниедегi заттар мен құбылыстардың байланысын анықтайды. Басқадай айтқанда пiкiр адамның ойлау қабiлетi деуге болады. Пiкiр-ұғымның байланысының көмегiмен бiрдеңе жайында не қостайтын не терiстейтiн ойдың формасы. Пiкiрдiң негiзгi элементi ұғым болып табылады, өйткенi пiкiр ұғымның мiнiн ашып бередi. Басқаша айтқанда ұғымдарды “ұғуға”, түсiнуге көмектеседi. Мысалы: оқыту-ұғым, оқыту- диалектика заңдарына сай келетiн білімдер алмасу және жаңа бiлiм алу процессi- пiкiр. Пiкiрдiң тiлдiк формасы граматтикалық сөйлем болып табылады. Пiкiрдiң таным формасы- ақиқатты немесе жалғандықты бiлдiредi. Ештене бiлдiрмейтiн пiкiр болмайды. Абстрактiлi ойдың ең маңызды формаларының бiрi ой қорытынды болып келедi. Ол – белгiлi бiр нәтижеге, жаңа бiлiмге әкелетiн- пiкiр болып табылады. Ой қортынды – екi немесе одан да көп пiкiрлерден қорытынды жасап, жаңа пiкiр тұжырымдап шығарудың логикалық тәсiлi болып табылады. Ой қортындының маңызды белгiсi: ол арқылы адам шындық дүниенiң заттары мен құбылыстарын тiкелей байланысқа кiрмей ақ, ол туралы бiлiм ала алады, пайымдау арқылы, жаңама түрде. 19 - сызбанұсқа. Рационалды таным түрлері Рационалды таным туралы сөз қозғағанда, пайым және зерде өзара қатынасын да анықтау кажет. Антика кезеңiнде, адамның танымдық қабiлеттерiнде, пайымды байқау қабiлетiне, ақыл ой арқылы танылатың заттарды түсiнуге мүмкiндiк беретiн десе, ал зерде пiкiр талас жүргiзуге мүмкiндiк беретiн, логикалық операциаларды саналы түрде бiртiндеп жүргiзу қабiлетiне жатқызған. Және де, зерде адамның танымдық қабiлеттерiнiн ең жоғары болып есептелдi, өйткенi тек ол ғана мәндiлiктiн жалпы бiртұтас бейнесiн қамти алады жәнеде олардын негiзгi принциптерiн, заңдылқтарын, бастапқы негiздерiн танып бiлуге мүмкiндiк бередi. Ол нағыз даналық, философтың түпкi мақсаты. жүктеу/скачать 3,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|