Қазақстан республикасы денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі
Гераклит бойынша табиғатты сақтау циклы
жүктеу/скачать 3,75 Mb. Pdf көрінісі
|
Темиргалиев Философия каз
| Гераклит бойынша табиғатты сақтау циклы
Заттардың пайда болуы – оттың өшуі От Заттар Заттардың жойылуы – оттың жануы Пифагор мектебі – негізін қалаған Пифагор ( б.з.,б. 580-500 жж.) антика философиясындағы идеализмге жол ашты, сандарға мистикалық қасиеттерді таңды. Пифагоршылар сан – табиғатты бейнелеуде бірінші принцип, сан – материя және әлемнің формасы деп түсінді. Филолай былай деген: «Егер сандар болмаса ешнәрсе пайда болмас еді, санның құдіретін құдайлар мен перілердің әрекеттерінен, адамдардың ойы мен ісінен, қолөнер мен музыкадан байқау қиын емес». Пифагоршыларда сан – көзге көрінетін тастар немесе нүктелер түрінде болды, олардың сыртқы бейнесі пішін түрінде көрінеді. Тақ және жұп сандардың түрлі сапалары болады: жұп сандар төмен дәрежеде, ал тақ сандар жоғары дәрежедегі қасиетке ие. Пифагоршылар әлемнің пайда болу концепциясын былай түсіндірді: барлығының бастамасы – бірлік, бірліктен сан құралады, сандардан нүктелер, нүктелерден сызық, сызықтан жазық дене, содан кейін көлемді денелер пайда болады. Содан соң төрт түрлі материалды элементтердің бар екендігі 50 тұжырымдалды: жер, от, ауа, су. Пифагор материалды элементтерді түрлі дұрыс көпбұрыштармен байланыстырып түсіндірді: жер – куб формасының бөлшектерімен, от – тетраэдрлер формасының бөлшектерімен, ауа – октаэдрлермен, су икосаэдрлермен. Сандардың қасиеттерін зерттей отырып, Пифагоршылдар жұп және тақ сандарды ашуымен бірге, тік бұрышты және үшбұрышты сандарды сипаттады. Ойдың қалану геометриясы - нүктеге, сызыққа, жазықтыққа, көлемге негізделген. Демек, Пифагоршылдар жүйесіндегі сандар болмыстың жалпылама негізіне байланыстырылған кеңістіктің таңбалануы. Соған орай «бәрі-сан» деген тұжырым қалыптасты. Олардың музыкалық интервал туралы ілімінде акустика мен аспан механикасының математикалық негіздері баяндалған. Пифагоршылдар философия мен ғылымның әрмен қарай дамуына орасан зор әсер етті. жүктеу/скачать 3,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|