Қазақстан республикасы денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі



Pdf көрінісі
бет74/199
Дата23.02.2022
өлшемі3,75 Mb.
#26194
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   199
Клод  Андриан  Гельвеций  (1715-1771  жж.)  «Ақыл 
туралы»  трактатының  авторы.  Гельвеций  бойынша, 
объективті  өмір  сүретін  материя  сезім  –  түйсік  арқылы 
танылады.  Гельвеций  еске  сақтауды  танымның  екінші 
құралы  деп  санады,  оған  ұзаққа  созылатын  бірақ  әлсіз 
түйсік  деп  анықтама  берді.  Ойлауды  қарапайым  түрде 
түсіне  келіп,  түйсіктердің  араласуы  деп  анықтады. 
Адам мінез-құлқын тәрбиелеудегі қоғамның атқаратын 
рөлін  атап  көрсетті,  осымен  феодалдық  қатынастарды  капиталистік 
қатынастармен  ауыстыру  қажет  екендігін  түсіндірді.  Қоғам  дамуында  адам 
санасы  мен  құштарлығының  айқын  рөлін  көрсетті.  Сонымен  ол  адам 
қалыптасуындағы  ортаның  шешуші  рөлі,  жеке  және  қоғамдық  мүдделердің 
жарасымды  қауышу  идеясы,  ақыл  қабілеттің  теңдігі  марксизмдегі  утопиялық 
соцализмді қалыптастыруда негіз болды. 
XVII  –  XVIII  ғасырлар  аралығында  католик  діні  мен  христиандық 
моральды  сынауға    көп  көңіл  бөлінді.  Көптеген  ойшылдар  жаратылыстану 
ғылымдары мен оларды философиялық мағына беруге тырысты.  
Жаңа  дәуірдің  барлық  жаратылыстануы  сияқты  клиникалық  медицинада 
әр түрлі философиялық бағыттардың күрделі байланысы жағдайында дамыды. 
Бір  жағынан  механикалық,  метафизикалық  материализм  нығая  бастады.  Тағы 
бір  жағынан  механикалық  материализм  жаратылыстану  саласындағы 
идеалистік ұғымдардың, соның ішінде медицинаның нығаюына себепші болды. 
Механика заңдарына сүйене отырып механикалық материализм тірі табиғаттың 
және барлық қоршаған дүниенің көп түрлілігі мен бүтіндігін түсіндіре алмады. 


95 
 
Сөйтіп,  виталисттік  қағидалар  үшін  негіз,  яғни  өмірлік  күш,  екпін  сияқты 
ғажайып,  танылмайтын  факторлар  көмегімен  өмірлік 
үрдістерді түсіндіру пайда болды.  
Сол  уақыттың  витализмнің  ірі  өкілдері  болып  әйгілі 
дәрігерлері  флогистон  теориясын  тұжырымдаған  Георг 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   199




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет