БПМ 09
Фармацевтикалық
қызметті ұйымдастыру
Халыққа медициналық және дәрі-
дәрмектік көмекті ұйымдастырудың
негізгі қағидаттары. Рецептілерді
қабылдау және дәрілерді босату
бойынша
жұмыстарды
ұйымдастыру тәртібі. Дәрілерді
дайындауды,
ресімдеу
мен
босатуды, дәріханаішілік сапаны
бақылауды
ұйымдастырудың
қағидалары
мен
қағидаттары.
Фармацевтикалық
этика
мен
деонтологияның қағидалары мен
қағидаттары.
БПМ 10
Фармакотерапия
Пән,
бөлімдер,
мақсат
және
міндеттер. Фармакотерапия түрлері.
Фармакотерапияны
дамытудың
негізгі сатылары. Дәрілік заттардың
«тиісті тағайындау» жүйесі туралы
түсінік. Дәрілік формуляр. Емдеу
стандарттары. Құрастыру түсінігі
мен
қағидаттары.
Фармакоэкономика.
Фармакоэкономи-калық
талдау.
Фармакодинамика
мен
фармакокинетиканың
жалпы
мәселелері. Дәрілік заттардың өзара
әрекеттесуі және жанама әсерлері.
Клиникалық фармако-логияның жас
ерекшелік
аспектілері.
Жеке
фармакотерапия.
Жүрек-
қантамыры,
эндокринді,
нерв
жүйесі, тыныс алу органдары, ас
қорыту органдары ауруларының
фармакотерапиясы. Бүйрек және зәр
шығару жолдары ауруларының,
анемияның, байланыс ұлпаларының
аурулары, аллергия ауруларының
фармакотерапиясы.
37
Жоғары
оқу
орны
компоненті
БПЖК 01
Биофизика
Физиканың
заңды
негіздері.
Физикалық
құбылыстар
мен
процестер. Термодинамика және
химиялық қосылыстарды моделдеу.
Молекулярлы биофизика. Жасуша
биофизикасы.
БПЖ 02
Биологиялық химия
Ақуыздардың
құрылымы
мен
функциясы.
Нуклеинді
қышқылдардың құрылымы мен
функциясы. Ақуыз биосинтезінің
генетикалық ақпаратын ауыстыру.
Молекулярлық
патология.
Зат
алмасу
кіріспесі.
Тамақтану
биохимиясы.
Дәрумендер.
Биологиялық
мембраналардың
құрылымы
мен
функциясы.
Биоэнергетика.
Көміртегілердің
алмасуы
және
функциясы.
Липидтердің
алмасуы
және
функциясы. Ақуыздар мен амин
қышқылдарының
алмаусы.
Гемпротейндер
мен
нуклеопротейндердің
алмасуы.
Ақуыздар,
көміртегілер
және
липидтер алмасуының байланысы.
Сулы-тузды
алмасу.
Микроэлементтер.
Гемостаздың
реттелуі. Зат алмасудың реттелуі.
Гормондар биохимиясы. Тіндер мен
ағзалардың
биохимиясы.
Клиникалық биохимияға кіріспе.
Фармацевтикалық
биохимия.
Фармакокинетика
және дәрілер
метоболизмі.
Ксенобиотиктерді
және дәрілік заттарды айналдыру,
зарарсыздандыру
тетіктері
мен
кезеңдері. Дәрілер метоболизмінің
органдық ерекшеліктері.
БПЖ 03
Микробиология және
вирусология
Микроорганизмдердің
жіктемесі.
Вирустар,
олардың
табиғаты.
38
Жүйелік негіздері. Вирустардың
жасушалармен өзара іс-қимылы.
Бактериялар
мен
вирустардың
генетикасы.
Дезинфекцияның,
асептиктердің,
антисептиктердің
микробиологиялық
негіздері.
Химиотерапиялық
заттарды
қолдану.
Антибиотиктер.
Микроорганизмдер
экологиясы.
Санитариялық
микробиологияя
негіздері.
Адам
денесінің
микрофлорасы.
Өсімдік
дәрілік
шикі
затының
микрофлорасы.
Фитопатогенді микроорганизмдер.
Дәрілік
заттарды
микробиологиялық
бақылау.
Инфекция.
Иммунитет.
Серологиялық
реакциялардың
негіздері.
Ірің
тектес
инфекциялардың қоздырғыштары.
Бактериялық
ішек
инфекцияларының қоздырғыштары.
Токсинемиялық
инфекциялар.
Патогенді
микробактериялар.
Занозды инфекциялар. ЖРВИ. ЖРА.
Энтеровирустар.
Ретровирустар.
ЖИТС вирусы.
БПЖ 04
Адам анатомиясы
Анатомия
пәні
және
оның
міндеттері,
анатомияның
басқа
биологиялық пәндер арасындағы
орны және медициналық білім
берудегі
маңызы.
Организмнің
тіндеріне жалпы мінездеме. Ағза,
ағзалар жүйелері мен аппараттары
туралы түсінік. Сүйек тінінің пайда
болуы,
дамуы,
өсуі
және
құрылысының
жалпы
заңдылықтары.
Сүйектердің
жіктелуі. Бассүйектің дамуы. Нерв
жүйесіне кіріспе. Нерв жүйесінің
құрылысының жалпы ұстанымдары.
Қарапайым
және
күрделі
рефлекторлық
доға.
Ми
39
қыртысының
қалыптасуы.
Анализаторлар
туралы
түсінік.
Ангиологияға кіріспе. Қан және
лимфа
тамырлары
құрылысы,
тармақталуы
және
жіктелуінің
жалпы
ұстанымдары.
Микроциркуляция
және
коллатералды қан айналымы туралы
түсінік. Ішкі ағзалар туралы ілімге
кіріспе.
Ас
қорыту
жүйесі
ағзаларының
құрылысы
мен
дамуының ерекшеліктері. Тыныс
алу ағзаларының, несеп жыныс
жүйесі
ағзаларының
жалпы
сипаттамасы,
олардың
дамуы.
Эндокринді
аппарат
және
иммундық
жүйе
ағзаларының
морфофункционалдық сипаттамасы,
организмнің
ағзалары
мен
жүйелерінің қызметтерін реттеудегі
ролі.
БПЖ 05
Адам физиологиясы
Адам
физиологиясы
мен
анатомиясы пәнінің негіздері және
оның басқа ғылымдармен өзара
байланысы. Физиологиялық зерттеу
әдістері. Адамның макро- және
микро
құрылымдарының
өміршеңдік
негіздері.
Физиологиялық процестердің өзін-
өзі реттеу процестері – адамның
тіршілік етуін нервтік, гуморалдық
және
генетикалық
басқару.
Адамның
қалыпты
жағдайда
тіршілік ету қағидаттары (гемостаз,
гемокинез). Бейімделу. Тірек-қимыл
жүйесі. Бұлшық ет физиологиясы.
Нерв жүйесі. Орталық жүйке
жүйесін
зерттеу
әдістері.
Физиологиялық
функциялардың
вегативті реттелуі. Организмнің
сұйық ортасы. Қанайналым жүйесі.
Тыныс алу физиологиясы. Ас
қорыту жүйесі: ас қорыту жолының
40
жұмыс істеу морфологиясы мен
қағидаттары.
Заттар
мен
энергияның алмасуы. Тамақтану.
Терморегуляция. Бөлу жүйесі. Ішкі
секреция физиологиясы. Көбею.
Сенсорлы жүйелер (анализаторлар).
Организмнің интегративті қызметі.
Жоғары жүйке іс-әрекеті. Адамның
психикалық
функциясының
физиологиялық
негіздері.
Гистоматикалық
кедергілердің
құрылуының және функциясының
негіздері. Иммунитет, оның түрлері.
Денсаулықты басқару. Тірек-қимыл
жүйесі. Бұлшық ет физиологиясы.
БПЖ 06 Фармацевтикалық
гигиена негіздері
Қоршаған
орта
гигиенасының,
еңбек гигиенасы мен өнеркәсіп
токсикологиясы
негіздері.
Дәріханалық
мекемелер
мен
фармацевтикалық
кәсіпорындар
гигиенасының негіздері.
БПЖ 07 Медициналық генетика
негіздері бар
медициналық биология
Биология – тірі организдер, олардың
өмір сүру заңдылығы,туындауы мен
даму тетіктері туралы ғылым.
Биологияны дамытудың заманауи
кезеңі – молекулярлы биология
және
оның
медицинамен
байланысы. Биомедицина. Адамның
биоәлеуметтік
мәні.
Молекулярлы,
жасушалы,
организмді,
популяциялық-түрлі,
биогеоценотикалық, биосфералық
өмір сүруді ұйымдастыру деңгейі.
Жасуша – тірі организмдердің
қарапайым
генетикасы
және
құрылымдық-функционалдық
бірлігі. Ядро мен цитоплазманың
молекулярлы-генетикалық
құрылымы. Тұқым қуалаушылық
материалдың
репликация,
транскрипция
және
трансляция
механизмдері.
Биомембрана
құрылымының
молекулярлы
41
қағидаты және мембрана арқылы
заттарды
ауыстыру
тетігі.
Жасушаның өмірлік циклы: митоз,
саралану,
апоптоз
некроз.
Жасушаның
өмірлік
циклын
реттеудің
молекулярлы-
генетикалық
тетіктері.
Ген
теориясы. Гендер экспрессиясының
және
оларды
реттеу
тетігі.
Генетикалық
инженерия.
Биологиялық белсенді заттарды
алудың биотехнологиясы. Адамның
тұқым қуалайтын ауруларының
пайда болуының молекулярлы –
генетикалық тетіктері. Белгілі адами
құрылым.
Генетикалық
полиморфизм және оның адам
белсенділігінің
бейімделген
әлеуетін
қолдаудағы
рөлі.
Экогенетика және фармакогенетика.
Қоршаған орта факторларының
экологиялық
тиімді
әсерлері.
Мутандастырудың
туындауының
молекулярлы-генетикалық тетіктері.
Тұқым қуалау материалдарының
үлгілері және репарация тетіктері.
Онтогенез.
Жалпы
ұғымдар.
Онтогенезды
реттеудің
молекулярлы
–
генетикалық
тетіктері. Гендердің онтогенездегі
сараланған экспрессиясы.
БПЖ 08
Патологиялық
физиология
Патофизиологияның мақсаты мен
міндеттері.
Оның
жоғары
фармацевтикалық
білім
беру
жүйесіңдегі орны. Патофизиология
әдістері. Жалпы нозология. Жалпы
нозологияның негізгі түсініктері.
Ауруларды профилактикалау мен
емдеудің жапы қағидаттары; дәрілік
терапия
мен
фармакопрофилактиканың
жалпы
қағидаттары. Этиология. Дәрілік
заттардың
патогенді
фактор
42
ретіндегі теріс жанама әсерлері.
Патогенез.
Ауруларды
профилактикалау
мен
емдеудің
этиотропты қағидаты. Патология
дамуындағы
организм
реактивтілігінің рөлі. Патология
дамуындағы
тұқым
қуалаушылықтың рөлі. Жасушаның
жалпы патологиясы. Жасушадағы
құрылымдық-функционалдық
қозғалыстың
этиологиясы
мен
патогенезі.
Организмнің
зақымдануға жалпы реакциясы.
Күйзеліс.
Шок.
Кома.
Перефириялық қанайналым және
микроциркуляция
бұзылуының
негізгі нысандары. Қабыну. Қабыну
процесінің
клиникалық-
патофизиологиялық
сипаттамасы.
Аллергия. Иммун тапшылығының
жағдайлары.
Терморегуляция
бұзылыстары. Инфекциялық және
инфекциялық емес қызбалар. Тін
өсіндісінің бұзылыстары. Қатерлі
ісіктің қалыптасуы. Организмнің су
балансының
бұзылысы.
Электролиттер
алмасуының
бұзылыстары.
Қышқылды-негізгі
жағдайдың бұзылыстары. Көміртегі
алмасуының
бұзылыстары.
Липидтті алмасудың бұзылыстары.
Ақуыз алмасуының бұзылыстары.
Дәрумендер
алмасуының
бұзылыстары.
Гипоксия.
Гипоксиялық
жағдайдың
этиологиясы, патогенезі және пайда
болуы. Қан жүйесінің, сыртқы
тыныс алудың, ас қорытудың,
бауырдың,
бүйректің,
жүрек-
қантамыры,
эндокринді,
нерв
жүйесінің
патофизиологиясы.
Гипоксия. Этиология, патогенез.
БПЖ 09
Дәрігерге дейінгі
Асептика
мен
антисептиканың
43
алғашқы көмек
негізгі әдістері. Шұғыл жағдайлар
және кенеттен болатын аурулар
кезінде алғашқы дәрігерге дейінгі
көмек көрсетудің негізгі тәсілдері.
БПЖ 10
Фармация тарихы
Дәрітанудың
туындауы.
Халық
медицинасы.
Ежелгі
Шығыс
елдеріндегі фармацияның дамуы.
Антикалық әлемдегі «Фармация».
Орта ғасырлардағы «Фармация».
Жаңа және жаңарған уақыттағы
«Фармация».
Ресейдегі
фармацияның
дамуы.
Петр
реформалары.
ХІХ-ХХ
ғасырлардағы
Ресей
мен
Қазақстандағы
дәріхана
ісі.
Нарықтық
экономика
жағдайларындағы
фармацияның
дамуы.
БПЖ 11
Медициналық және
фармацевтикалық
тауартану
Тауартану ғылыми пән сияқты.
Медициналық
мақсаттағы
бұйымдарды
жасау
үшін
қолданылатын
материалдар.
Медициналық резина бұйымдары.
Шыныдан
және
фарфордан
жасалған медициналық бұйымдар.
Көзілдірік
оптикасы.
Зарарсыздандыру-дистилляциялау
аппараттары. Медициналық және
фармацевтикалық тауарларды сату
жүйесінің құрылымы. Тауартану
талдауларын
жүргізу
үшін
қолданылатын
нормативтік-
техникалық
құжаттар.
Медициналық
аспаптар,
диагностикалау
құралдары
мен
аппараттары. Медициналық және
фармацевтикалық
тауарлардың
сапасын
қамтамасыз
етудің
мемлекеттік
жүйесі.
Дәріхана
жүйесіндегі
тауартану
операциялары
және
олардың
құжаттық
ресімделуі.
Фармацевтикалық
тауарлардың
44
жіктемесі
және
ассортименті.
Медициналық
және
фармацевтикалық
тауар
топтарының саналуандығын сақтау.
БПЖ 12
Коммуникациялық
дағдылар
Коммуникация
түсінігі,
коммуникациялық
процесс.
«Фармацевт және пациент» қарым-
қатынасының
ерекшелігі.
Фармацевт пен пациенттің құқығы.
Пациенттің
фармацевт
қызметкерлерімен
тиімді
және
қақтығыссыз өзара іс-қимылына
арналған
коммуникциялық
құзыретінің маңыздылығы. Пациент
патологиясы, оның психикасының
ерекшілігі. Фармацевтің тұлғалығы
және
оның
науқаспен
және
науқастың
туыстарымен
өзара
қарым-қатынасы. Фармацевтің оның
дербестігіне қарамастан пациентке
баруы. Фармацевтің пациентпен
сөйлесудің
оңтайлы
нысанын
қамтамасыз ететін тұлғалық сапасы.
БПЖ 13
Дәлелді медицина
(фармация)
Дәлелді медицина кіріспе. Дәлелді
медицинаның даму тарихы. Тәулсіз
мемлекеттер
достастығы
және
Қазақстан елдерінің клиникалық
практикасындағы дәлелді медицина.
Дәлелді
медицина
дерекқоры,
Кокран кітапханасы. Клиникалық
практикада
шешім
қабылдау
үлгілері. Дәлелді медицинадағы
сапалық және сандық зерттеу
әдістері (дәлелдеу реттері)
БПЖ 14
Дәрілік нысандар
технологиясы
Дәрілер технологиясының жалпы
мәселелері. Дәрілер технологиясы
ғылыми пән ретінде. Дәрілер
технологиясының даумы туралы
жалпы мәліметтер. Биофармация
туралы жалпы мәліметтер және
оның
дәрілір
технологиясының
теориясы мен практикасы үшін
45
мәні.
Дәрілік
препараттарды
мемлекеттік
нормалау.
Дәрілік
заттар.
Дәрілік
нысандардың
жіктемесі. Дәріханалық практикада
қолданылатын ыдыс және тығын
материалдары.
Дәрілердің
дәріханалық өндірісіндегі масса
және
көлем
бойынша
өлшеу.
Дәріханалық өндірістегі дәрілік
препараттардың
технологиялық
процестерінің механизация заттары.
Дәрілік препараттар технологиясы.
Қатты дәрілік нысандар. Сұйық
дәрілік нысандар. Жұмсақ дәрілік
нысандар. Зарарсыздандырған және
асептикалық дайындалатын дәрілік
нысандар. Дәрілік заттардың қиын
және келіспейтін үйлесімдіктер.
Арнайы
мақсаттағы
дәрілік
препараттар.
46
Фармацевтика мамандығы
бойынша бакалавриаттың
үлгілік кәсіптік оқу
бағдарламасына 2-қосымша
Міндетті компоненттің бейінді пәндер циклдерінің мазмұны
Пән цикл-
дерінің
қысқартыл-
ған атауы
Пәндердің атауы
Пәндердің мазмұны
БП
3 бейінді пәндер (БП)
БПМ
Міндетті компонент
БПМ 01
Дәрілердің
өнеркәсіптік
технологиясы
Негізгі түсініктер және терминдер.
Дәрілер технологиясының міндеттері.
Дәрілер өндірісін мемлекеттік нормалау.
Дайын
дәрілік
заттар
өндірісін
ұйымдастырудың жалпы принциптері.
Фармацевтикалық өндірістің процестері
және аппараттары. Ұнтақтар. Жинақтар.
Медициналық ерітінділер. Шәрбаттар.
Хош иісті сулар. Алкоголиметрия.
Экстракциялық дәрілік препараттар.
Балғын өсімдік шикізатынан алынған
препараттар.
Барынша
тазартылған
препараттар
(Жаңа
галендік
47
препараттар). Дербес фитопрепараттар.
Жануар
шикізатынан
алынған
препараттар. Ферменттік препараттар.
Биогенді
стимуляторлардың
препараттары.
Таблеткалар.
Түйікшіктер.
Дражелер.
Микродражелер.
Спансулалар.
Медициналық желатинді капсулалар.
Микрокапсулалар.
Нанокапсулалар.
Өнеркәсіптік өндірістегі асептикалық
жағдайда
дайындалатын
және
зарарсыздандырылған дәрілік нысандар.
Жақпамайлар. Пасталар. Пластырлер.
Суппозиторийлер. Аэрозольдер. Көзге
арналған
дәрілік
нысандар.
Стоматологиялық дәрілік нысандар.
Жасқа ерекшелігінің дәрілік нысандар.
Жаңа дәрілік нысандарды жасаудағы
фармацевтік
технологияның
жетістіктері.
БПМ 02
Фармакогнозия
Дәрілік
өсімдіктер,
олардың
ботаникалық
белгілері.
Дәрілік
өсімдіктердің және дәрілік өсімдік
шикізаттардың
(құрамындағы
биологиялық белсенді заттар бойынша)
номенклатурасы.
Фармакогнозияның
дамудың
заманауи
кезеңіндегі
міндеттері.
Дәрілік
өсімдік
шикізаттарын
фармакогностикалық
талдау
әдістері.
Құрамында
терпеноидтар, дәрумендер, гликозидтер,
алкалоидтар және басқа да биологиялық
белсенді
заттары
бар
әртүрлі
морфологиялық топтағы дәрілік өсімдік
шикізаттарын
дайындау,
макро-,
микроскопиялық,
тауарлық
талдау
жүргізу
туралы
жалпы
ұғымдар.
Жинауды, кептіруді, қайта өндеуді
ұйымдастыру.
Дәрілік
өсімдік
шикізаттарын
стандарттау.
Дәрілік
өсімжік
шикізатына
арналған
нормативтік құжаттаманы әзірлеу,
келісу және бекіту тәртібі. Құрамында
48
полисахаридтер, майлар, дәрумендер,
терпеноидтар, алкалоидтар, ащылар,
жүрек гликозидтері, сапониндер, фенол
қосылыстары, флавоноидтар, дубильді
заттар,
кумариндер,
хромондар,
антрацентуындылар бар дәрідік өсімдік
және шикізат. Дәрілік ресурстану.
Картографиялық
және
басқа
да
материалдарды дайындау. Ресурстық
зерттеулер:
өсу
аймағын
табу,
картирлеу, қорларын анықтау.
Достарыңызбен бөлісу: |