Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау министрлігі c. Ж
Жер үсті және жер асты суларын ластаушы көздер
жүктеу/скачать 2,3 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Суды ластаушы көздер
| 4.3. Жер үсті және жер асты суларын ластаушы көздер
Гидросфераны басты тұтынушыларнегізгі ластаушы көздері болып табылады. Өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, коммуналды тұрмыстық шаруашылық, көлік, реакциялар су көздері жағдайына әсер етеді. Суды ластаушы көздер – жер үсті немесе жер асты суларына химиялық заттардың, микроағзалардың немесе әдеттегіден жоғары температурадағы сулардың, басқа заттардың түсуі судың ластану көзі деп аталады. Жер үсті су бассейндерінің ластануының негізгі себептері – өнеркәсіптік мекемелер, коммуналдық және ауыл шаруашылықтары су қоймаларына тазартылмаған немесе жеткіліксіз тазартылған ағынды сулардың ағызылуы. Жер асты суларының ластану көздеріне жататындар: Өнеркәсіп қалдықтарын сақтайтын орындар мен оларды көлікпен тасымалдау. Коммуналдық және тұрмыстық қалдықтар аккумуляциялану орындары. Пестицидтер мен минералдық тыңайтқыштармен өңделетін ауыл шаруашылық жерлер. Жер асты суларына құылатын ластанған су қоймалары. Ластанған атмосфералық жауын-шашаынның сүзгіден өткізілуі. Өнеркәсіптік алаңшалар, сүзу өрістері, бұрғылау ұнғымалары, тау-кен жыныстарын өңдеу. Су объектілерінің ластану көзі атмосфераға ластаушы заттардың шаңды түсуі болып табылады. Дамыған өнеркәсіптік елдерінде Жер бетінде атмосфералық жауындармен жыл сайын жер беті және грунт суларына 3-20 кг/гa нитраттар түседі. Ресейдің Еуроаймақтық территориясында аммонийлі азот орташа 0,3 т/км2 , ал күкірт 0,25 дo 2 т/км2дейін таралады. Су тоғандарының химиялық ластануының барлық көздерінен мұнай мен радионуклидтер, мұнай мен радионуклидтердің әсерімен бақыланады. Майдың биохимиялық бұзылуы баяу жүреді. Қолайлы жағдайда да, су ортасында суспензия және қауіпсіз суды ағызу 100-150 күнге созылады. Мұнай буланып ұшады. Бeнзин толықтай су бетінен 6 сағата ұшып шығады. Ал 20 күнде 50% шикізатты мұнай буланып ұшады. Бірақ ауыр мұнай қнімдері мүлде буланбайды. Мұнай ұсақ тамшылар ретінде бөлінеді. Мұнай белсенді түрде мұзбен әсерлесіп, өз массасының 1/4 бөлігі сіңіріледі. Мұндай мқздар еру барысында су көздерін ластаушы болып табылады. Бір тонна мұнай беткі қабаттарда көлемі 10 – 15 км2 қабықша түзеді. Әлемдік мұхитқа жыл сайын 10 млн. т мұнай және мұнайөнімдері түседі. Осының нәтижесінде су көздерінің мұнаймен ластануыатмосфера мен гидросфера арасында энергия, жылу және газ алмасуды бұзады, планктондар, балықтар, құстар, сүтқоректілердің биологиялық өнімділігі төмендейді. жүктеу/скачать 2,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|