Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау министрлігі c. Ж
Нейротоксинділік пен нефротоксинділік түсінігі
жүктеу/скачать 2,3 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Нефротоксинділік
- 4.8. Сумен байланысты аурулар
| Нейротоксинділік пен нефротоксинділік түсінігі.
Көптеген ластаушылар ағзаға сумен түскен кезде жүйке және несеп шығару жүйессіне де әсер етеді. Нейротоксинділік – химиялық заттардың жүйке жүйесі функциялары немесе құрылымдық функцияларын бұзу қабілетін айтамыз. Нейротоксинді қабілетке көптеген белгілі заттар ие, олар жедел интоксикация кезінде жүйке жүйесін бұзады. Нейротоксинді әсердің тікелей маңызды шарты ксенобионттардың гематологиялық-энцефалатикалық барьер (ГЭБ) арқылы енуі. Осындай қабілеті жоқ заттар перифериялық жүйке жүйесіне токсинді әсер береді, жүйке талшықтарының синаптикалық контакт тұсында мүшелер жасушасымен байланыспай вегетативті және сезімтал ганглийге әсер етеді. Сонымен қатар адам ағзасында ж8йке жасушалары мембранасына ксенобиоттар әсер ете отырып, жүйке ұлпаларының энергия алмасуынемесе серпімділікте өзгерістер, жүйке импульстары синапсы механизмдері берілуіндегі патологиялық өзгерістер болады. Нефротоксинділік – ксенобиоттар әсерінен бүйректің функционалды және құрылымды бұзылысының болуы. Нефротоксинділік зиянды заттардың немесе олардың метаболиттерінің бүйректің паренхимасына және әрекеттеріне тікелей әсер етуі мүмкін, гемодинамиканы, қышқыл-негіз балансын, бүйрек шығаратын жасушалық элементтерді массивтік жою өнімдерінің улы әсерлерін өзгерту арқылы болуы мүмкін. 4.8. Сумен байланысты аурулар ДДСҰ бағалауы бойынша 80 % жуық аурулар сумен байланысты. Су факторымен байланысты ауруларды үш топқа бөлуге болады (Иванов В.П. және т.б., 2012). Бірінші топқа жануарлар мен адамдар экскременттері, ағынды суларды және сарқынды сулармен ауыз судың ластануына байланысты аурулар кіреді. Олар ауылдық жерлерде және дамушы елдерде жиі кездеседі. Ауыз судан басқа, тері ауруларының агенттерін қоздырушы, ЛОР мүшелері және көздің шырышты қабатын ластаған жер үсті сулары арқылы да пайда болуы мүмкін Аурулардың екінші тобы жалпы жұқпалы және паразиттік ауруларды қамтиды. Бірқатар векторлы аурулардың (сары безгек, безгек, ұйқы ауруы, жапон энцефалиті және т.б.) тасымалдағыштарға арналған сиырлар (масалардың, артериялардың және кейбір шыбындардың) кейбір паразиттік аурулардың (шистосомз, диффилоботриоз, описторхоз, клонорхоз және т.б.). Осы топтың ауруларының алдын алуда жеке және қоғамдық гигиена, сондай-ақ сумен қамтамасыз ету сапасын бақылау маңызды рөл атқарады. Үшінші топқа органикалық және бейорганикалық қосылыстар, микроэлементтер және радионуклидтер сияқты табиғи немесе техногенді заттардың құрамына тәуелді аурулар жатады. Микробтық ластанудан айырмашылығы, адам денсаулығына қауіп төндіреді химиялық ластанудың әсерінен, тек белгілі бір заттардан, тек төтенше жағдайларда сумен жабдықтау жүйелерінің авариялық ластану жағдайларын қоспағанда. Суды дезинфекциялауға арналған дезинфекциялау құралдарын жиі пайдаланған кезде химиялық қосалқы өнімдер пайда болады, олардың кейбіреулері денсаулыққа зиянды болуы мүмкін. Сонымен бірге олардан жеткіліксіз дезинфекцияланған судан қауіптілік аз болады. жүктеу/скачать 2,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|