Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау министрлігі c. Ж

Қазақстан Республикасындағы тұрғындар денсаулығының кейбір ерекшеліктері

жүктеу/скачать 2,3 Mb.

бет	90/105
Дата	01.02.2023
өлшемі	2,3 Mb.
	#64297

1 ... 86 87 88 89 90 91 92 93 ... 105

Қазақстан Республикасындағы тұрғындар денсаулығының кейбір ерекшеліктері
Қазақстан Республикасының аймақтарындағы өнеркәсіп өндірісінің, энергетика мен автокөліктің дамуына байланысты қоршаған орта объектілерінің ластану қарқындылығы да әртүрлі болады. Қоршаған ортаның ластануы жағдайларында аймақтардың әлеуметтік-экономикалық жағдайлардың нашарлауы тұрғындар денсаулығының жекелеген көрсеткіштеріне теріс әсерін тигізеді.
Республиканың жеке аймақтарының демографиялық үрдістерінің көрсеткіштері олардың арасында үлкен ауытқушылықтар бар екенін дәлелдейді.
6 кестеден көрсетілгендей, 2016 жылғы ақпаратқа сәйкес, Маңғыстау облысында туушылық көрсеткіші адам басына шаққандағы 31,2-ден 1000-ға дейін ауытқыды, Солтүстік Қазақстанда 13,6% -ды құрады. Туушылықтың жоғары көрсеткіштері Маңғыстау (31,2 ‰), Оңтүстік Қазақстан (30,9 ‰), Атырау (27,8 ‰) және Астана қаласында (30,2 ‰). Ең төменгі коэффициенттер еліміздің екінші жартысында Солтүстік Қазақстан (11,9 ‰) Қостанай, (13,9 ‰) Шығыс Қазақстан, (16,5 ‰) Павлодар (16,6 ‰) - республикалық орташа көрсеткіш −22,5.
Қазақстан Республикасы халқының ең жоғары деңгейі 2016 жылы солтүстік Қазақстанда (1000 тұрғынға 11,9), Шығыс Қазақстан (10,3 ‰), Қостанай (10,5 ‰) және Павлодар (9, 7 ‰) көрсетілген. Ең төмен көрсеткіштер Астана (4,4 ‰), Оңтүстік-Қазақстан (5,1 ‰), Маңғыстау (4,4 ‰), Қызыл-Орда (5,9 ‰) облыстарында байқалды. Қызылорда облысында 2016 жылы жоғары балалар өлім−жітімі байқалды 9,8 жағдай болса, 9,5 дейін - Онда Шығыс Қазақстан, Маңғыстау және Оңтүстік-Қазақстан облыстарында 1000 тірі туылғандар.

Кесте 6 – Қазақстан Республикасы статистика агенттігі бойынша демографиялық көрсеткіштер

Облыстар атаулары	Туушылық (1000 тұрғынға шаққанда)			Өлім −жітім (1000 тұрғынға шаққанда )			Табиғи өсім ( 1000 тұрғынға шаққанда )			Балалар өлім−жітімі (1000 тұрғынға шаққанда тірі туылғандар )
Облыстар атаулары	2000	2010	2016	2000	2010	2016	2000	2010	2016	2000	2010	2016
Қазақстан Pecпубликaсы	14,7	22,5	22,5	10,1	8,9	7,4	4,6	13,6	15,2	19,6	16,5	8,6
Aкмoла	12,5	17,0	16,9	11,6	12,0	9,9	0,9	5,0	7,0	16,5	13,8	7,0
Aктөбе	14,3	22,3	23,5	10,0	7,8	6,7	4,3	14,5	16,8	24,1	17,1	8,5
Aлмaты	14,7	24,6	25,9	9,0	8,1	6,9	5,7	16,5	19,0	13,7	12,6	7,6
Aтыpaу	19,1	28,2	27,8	8,8	7,6	6,2	10,3	20,6	21,6	18,5	16,7	8,9
Шығыс Қaзaқcтaн	11,1	16,7	16,5	12,3	12,2	10,3	-1,2	4,5	6,1	19,8	20,0	9,5
Жaмбыл	17,2	27,5	25,3	9,1	8,0	6,6	8,1	19,5	18,7	24,3	16,3	8,8
Батыс Қaзaқcтaн	12,4	19,7	20,6	10,5	10,0	8,9	1,9	9,8	11,8	17,9	14,0	8,2
Қapaгaнды	11,6	17,4	17,3	12,0	11,6	9,8	-0,4	5,7	7,5	19,1	14,8	8,1
Қызылopда	20,6	28,8	25,0	7,4	6,8	5,9	13,2	22,0	19,2	23,1	22,7	9,8
Қocтaнaйcкaя	10,9	14,6	13,9	11,8	12,0	10,5	-0,9	2,6	3,5	22,1	13,8	9,1
Мaнғыcтaу	18,7	28,7	31,2	7,5	5,6	4,4	11,2	23,1	26,8	26,2	18,6	9,5
Пaвлoдap	11,3	16,5	16,6	10,7	11,1	9,7	0,6	5,4	7,0	26,5	12,8	8,0
Cолтүстік Қaзaқcтaн	11,1	14,8	13,6	12,6	13,7	11,9	-1,5	1,1	1,7	16,5	13,8	7,1
Оңтүстік Қaзaқcтaн	22,5	30,9	28,5	6,9	6,1	5,1	15,6	24,8	23,4	19,9	20,0	9,5
Acтaнa қ.	13,8	18,4	30,2	8,9	8,4	4,4	4,9	10,0	25,8	16,3	17,0	6,8
Aлмaты қ.	12,5	25,7	18,4	10,6	4,7	6,3	1,9	21,0	12,1	14,7	11,4	7,6

Туушылықтың төмен коэффициенті, жоғары өлім-жітім коэффициенті тұрғындардың кейбір облыстардың 2016 жылғы болған тұрғындардың төмен өсу себебі Солтүстік Қазақстан (1,7‰), Шығыс Қазақстан (6,1‰), Қостанай облысы (3,5‰) облыстарында болған. Жоғары халықтың табиғи өсімі Оңтүстік Қазақстан облысында (23,4‰), Маңғыстау (26,8‰), Атырау (21,6‰) облыстарында және Астана қ. (25,8‰) байқалды.

Қазақстан Республикасындағы өмір сүру ұзақтығы 1993 пен 2016 жылдары кезеңінде 66,8 дейін 72,3 өсті.
Аурушаңдықтың деңгейі мен құрылымы, халықтың жиі ауруының қоршаған орта объектілерін және әлеуметтік жағдайлар, халықтың өмір сүру сапасына байланысты.
2016 жылы алғашқы аурушаңдықтың жоғары деңгейі Павлодар облысы, онда ол 75693,5 жағдайды құрады, 100 мың халықтың; Алматы облысы – 70660,6; Астана және Алматы ққ. – сәйкесінше 69969,3 және 71485,6 тіркелді. Ұқсас жағдай ересек және балалар арасында байқалады.
Экологиялық факторлардың ерекшеліктеріне байланысты Қазақстан Республикасының жекелеген өңірлерінде бір немесе бірнеше аурулар орын алып басым таралуы байқалады.

Кесте 7 – Қазақстан Республикасы барлық тұрғындарының аурушаңдығы (100 000 тұрғынға шаққандағы алғашқы тіркелген аурушаңдық саны)

Облыстар атаулары	Барлық аурулар
	Барлығы		Ересектер		Жасөспірімдер		Балалар
	2000	2016	2000	2016	2000	2016	2000	2016
Қазақстан Pecпубликaсы	50505,1	56773,4	39605,8	40026,1	64441,4	85228,8	2869,3	94970,5
Aкмoла	36967,0	47421,4	27536,8	32886,3	56562,8	86071,7	57048,1	87239,2
Aктөбе	47347,2	44486,5	39347,6	33674,8	57233,0	82113,7	62461,1	67316,7
Aлмaты	43073,8	70660,6	34273,7	46880,0	49234,6	121569,7	340,7	117992,2
Aтыpaу	30909,2	31203,8	26563,5	25062,2	22338,6	42577,4	40299,5	42027,0
Шығыс Қaзaқcтaн	68267,9	62824,0	51821,1	45142,6	109285,2	141507,8	5847,1	111350,3
Жaмбыл	37079,4	66384,5	32842,2	47636,3	39908,4	84355,2	44851,4	100234,5
Батыс Қaзaқcтaн	52833,3	41658,0	37356,8	28425,0	58347,8	58872,7	88178,2	77472,3
Қapaгaнды	47995,0	48121,3	38279,8	34724,0	67079,7	77734,7	10999,7	86419,6
Қызылopда	64158,6	54827,1	56442,9	41323,9	75440,2	69962,3	74974,7	7882,9
Қocтaнaйcкaя	37064,6	50864,1	27834,5	31791,2	56799,2	89728,8	58660,6	117704,8
Мaнғыcтaу	70723,0	44296,5	60166,7	32286,1	58386,4	56782,9	91561,1	64838,0
Пaвлoдap	46752,5	75693,5	31761,3	43350,0	70581,3	148754,2	83126,1	175204,6
Cолтүстік Қaзaқcтaн	41014,9	53706,4	31304,9	36498,1	53382,4	79820,5	5644,6	112909,9
Оңтүстік Қaзaқcтaн	36049,9	47075,4	30233,2	36467,2	46011,7	55012,9	43441,0	63811,0
Acтaнa қ.	63905,4	69969,3	44859,1	48932,9	85449,4	90149,3	15537,0	121681,6
Aлмaты қ.	98598,7	71485,6	69530,5	49423,7	111343,5	99252,6	97055,2	146603,3

Ядролық және зымырандық-ядролық сынақтар өңірлерде (Семей, Батыс Қазақстан, Атырау және Қызылорда облысы) тұрғындар арасында - қан және қан түзу мүшелердің аурулары, қалқанша безінің аурулары, туа біткен ақаулары қатерлі ісіктер және т. б. жоғары екендігі байқалады.

Тау-кен, көмір өнеркәсібі өңірлерінде тұрғындар арасында жиі кездеседі, тыныс алу мүшелері ауруы – жедел және созылмалы бронхиттер, пневмокониоздар, силикоз, өкпенің ісігі, сезім мүшелерінің аурулары байқалады.
Мұнай, мұнай-газ кен орындары өңірлерінде - тыныс алу мүшелері, жүйке жүйесі, тері және тері асты қабатының, көздің және оның қосалқы мүшелері, эндокриндік аурулар мен зат алмасу мүшелерінің ауруларымен тұрғындар жиі ауырады.
Түсті металлургия, қорғасын-мырыш өнеркәсібтері бар аймақта тұратын тұрғындар - жүйке жүйесінің ауруларымен, зат алмасу, тері және теріасты, сезім мүшелері, тыныс алу және ас қорыту мүшелері ауруларымен тұрғындар жиі ауырады.

жүктеу/скачать 2,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 86 87 88 89 90 91 92 93 ... 105