16
Орталықты (спазмдық) салдану (пирамидалық жеткіліксіздік) –
ми
қыртысындағы
қозғалыс
зонасының
немесе
шеткі
қозғалыс
нейрондарымен байланысқан нерв жүйесінің кез келген бөлігінің
зардапталуынан туындайды. Бұлшықет тонусының жоғарылауы, сүйекқап
және сіңір рефлекстерінің күшеюі, патологиялық рефлекстердің пайда
болуы тән. Шеткері салданудан айырмашылығы: орталық салдану кезінде
бұлшықет және нервтердің өзгеруі (дегенарациясы) болмайды.
Салданудың таралуы диффузды түрде байқалады.
Шеткері (енжар, атониялық) салдану
– кез келген бөліктің шеткері
(төменгі) нейрондары: жұлын-мидың алдыңғы мүйізі, түбі, өрімі, шеткері
нервтері, сонымен бірге, қозғалыс бассүйек нервтері мен олардың ядросы
бүлінгенде дамиды. Мұндай жағдайда бұлшықеттердің ерікті және еріксіз
рефлекстік қызметі, иннервациясы жойылады. Бұлшықеттердің тонусы
атонияға дейін төмендеп, рефлекстердің әлсіреуі немесе толығымен
жойылуы мүмкін. Нервтелген бөліктің дегенерациясын туындататын
гипертрофия мен атрофияның дамуы байқалады. Салданудың таралуы
әдеттегідей шектеулі.
Гемиплегия
(грек тілінен ауд. hemi – жартысы + plege – соғылу, бүліну) –
дененің бір жақ жартысының бұлшықеттерінің салдануы.
Параплегия
(грек тілінен ауд. para – маңайында +
plege – соғылу, бүліну)
– екі қолдың немесе аяқтың салдануы.
Тетраплегия
(грек тілінен ауд. tetra –төртеу +
plege –соғылу, бүліну) – аяқ-
қолдардың толық салдануы.
Достарыңызбен бөлісу: 
