Қазақстан республикасы денсаулық сақтау министрлігі

~177~ 
-
ғылыми
-
техникалық прогрестің қарқындылығынан
жаңа технологияның 
тарауы;
-
қоршаған ортаның мəселелеріндегі
ғаламдық өзгерістер;
-
халықаралық өсу мен қоныстаудың қозғалысы;
-
бай жəне кедей елдердің арасындағы алшақтықтың өсуі.
Халықаралық қатынастардың басты формаларына жататындар:
-
халықаралық еңбек бөлінісі,
-
тауарлар мен қызмет көрсетудегі дүниежүзілік сауда,
-
халықаралық несие,
-
өндірістік
факторлардың (еңбек, капитал) халықаралық ауысуы,
-
халықаралық валюта
-
қаржы қатынастары,
-
халықаралық ғылыми
-
техникалық байланыстар, 
-
экономикалық интеграция.
Халықаралық 
сауда 
-
əртүрлі 
мемлекеттердің 
ұлттық 
шаруашылықтарының арасында жүретін тауар мен қызмет
айырбасы. 
Халықаралық сауданың негізі
-
халықаралық еңбек
бөлінісі. Халықаралық еңбек 
бөлінісі жеке елдердің мамандандырылуын
сақтайды. Олардағы өндіріс 
қызметінің əртүрлі саласын белгілі түрге мамандандырады нəтижесінде
өндіріс
нəтижесін, ғылыми
-
техникалық қызметтер тауарлармен айырбастау жағдай 
туғызып, халықаралық сауда дами түседі. 
Халықаралық еңбек
бөлінісі жеке елдердің тауар
өндіруге қалыптасқан 
дұрыс жағдайларымен
түсіндіріледі. Халықаралық еңбек
бөлінісімен тауар 
айырбасын ынталандыратын 
төрт
 
негізгі
 
факторларды
атап өтуге болады.
1.
Əлеуметтік
географиялық
факторлар
- 
жағрапиялық орналасу, халықтың 
құрылымы саны, жəне де олардың шаруашылық
тəжірибесі, білімі, əдет
-
ғұрпы 
бойынша жеке елдердің арасындағы айырмашылық.
2.
Табиғи экономикалық факторлар
- 
табиғи климаттық жағдайлар, жер 
шаруашылығы құралдары, табиғи кен байлықтары, су жəне басқа да 
ресурстармен қамтамасыз етілу жағынан жеке елдердің арасындағы 
айырмашылық.
3.
Техникалық
экономикалық факторлар
-
жеке елдердің экономикалық 
жəне ғылыми техникалық
даму деңгейі əр түрлі болуымен
анықталады.
4.
Ғылыми техникалық үріс. Халықаралық еңбек
бөлінісі өнімдердің 
тұрақты түрде жаңаруына, тауарлар ассортиментінің жəне олардың техникалық 
күрделілігінің шапшаң өсуіне əкеледі.
Халықаралық еңбек бөлінісі мен
өнеркəсібі дамыған елдерді нығайту 
өнеркəсіп өнімдерін айырбастаудың өсуіне алып келеді. Халықаралық саудада 
шикізат
тауарларының үлес салмағының кемуі қазіргі өндірісте шикізат рөлі 
кемуінің тенденциясын байқатады. ҒТР
-
ның дамуы жаңа технологияны 
қолдануға əкеліп шикізатқа шығындарды
жəне дайын өнімнің мөлшеріне 
энергияны қысқарта ҒТР сауданың қалыптасқан түрлерінен басқа түрлерін де 
тудырады. Оларға: техникалық білім техникалық іс
-
тəжірибе, техникалық үріс
пен лицензия патенттер жатады. 
Сыртқы сауда 
- 
тауарды əкелуден (импорт) жəне шығарудан (экспорт) 
құралады

жүктеу/скачать 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: