Қазақстан республикасы денсаулық сақтау министрлігі
жүктеу/скачать 2,48 Mb. Pdf көрінісі
|
| Өзін
- өзі тексеруге арналған сұрақтар 1. Құқық қорғау қызметі мен құқық қорғау органдары түсінігі . 2. Құқық қорғау қызметінің негізгі бағыты . 3. Құқық қорғау қызметінің құқықтық негізі . 4. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің міндеттері . Өзіндік жұмысқа арналған сұрақтар 1. Адвокатура , нотариус қызметтері . 2. Конституциялық кеңестің негізгі басты міндеті . 3. Прокурордың қызметі . ҚР Экологиялық құқық негіздері Экологиялық құқықтың теориялық жəне əдістемелік салаларының негізгі тіректерінің бірі ұғымдар мен санаттар болып табылады. Мысалы экологиялық құқық негіздерімен оқып танысу барысында «экология» , «қоршаған орта», «қоршаған ортаны қорғау», «табиғи ресурстар», «табиғат пайдалану» т.б. осы сияқты атуларды кездестіруге болады. Сондықтан солардың негізгілерінің мəнін ашып, қысқаша тоқталып кетуге болады. Экология терминін ғылымға 1866 жылы неміс биологы Эрнст Геккель (1834-1919) енгізген. Экология - тірі организмдер мен қоршаған ортаның тығыз байланыста, қарым - қатынаста тіршілік етуі жайындағы ілім. Қоршаған орта - табиғи объектілердің, өзара қарым - қатынастағы атмосфералық ауаны, жердің озон қабатын, суды, топырақты, жер қойнауын, жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, сондай - ақ климатты қоса алғанда жиынтығы. Экологиялық мəселелердің шиеленісуіне байланысты адамзат тарапынан қоршаған ортаны қорғауды, яғни экологиялық қауіпсіздікті сақтауды талап етеді. Экологиялық қауіпсіздік дегеніміз жеке адамның, қоғамның өмірлік маңызды мүдделері мен құқықтарын қоршаған ортаға антропогендік жəне табиғи ықпал ету нəтижесінде туындайтын қатерден қорғалуының жай - күйі. Ал қоршаған ортаны қорғау - табиғат пен адамның өзара үйлесімді іс - қимылына, қоршаған ортаның сапасын ~262~ жақсартуға, табиғи ресурстарды ұғымды пайдалану мен молықтыруға бағытталған мемлекеттік жəне қоғамдық шаралар жүйесі. Қоршаған ортаның тазалығының төмендеуіне оның ластануы əсер етеді. Қоршаған ортаның ластауы - қоршаған ортаға ықтимал қауіпті химиялық жəне биологиялық заттардың, радиоактивті материалдардың, өндіріс пен тұтыну қалдықтарының түсуі, сондай - ақ қоршаған ортаға шудың, тербелістің, магнитті өрістердің жəне өзге де зиянды физикалық ықпалдардың əсері. Сондықтан адамзаттан табиғатты барынша тиімді, сапалы, үнемділікпен пайдалану талап етіледі. Ал табиғатты пайдалану дегеніміз адамның шаруашылық жəне өзге де қызметінде табиғи ресурстарды пайдалануы. Табиғи ресурстар - бұл қоғамның материалдық, мəдени жəне басқа қажеттерін қанағаттандыру үшін қоршаған ортаның шаруашылық жəне өзге қызмет процесінде пайдаланылатын құрамдас бөліктері. Экологиялық құқықтық нысаны (объектісі) қоғам мен табиғаттың өзара байланысы барысында туындайтын қоғамдық қатынастар. Экологиялық құқықтың оқытатың пəні : 1) қоршаған табиғи ортаны қорғау; 2) табиғат байлықтарын тиімді пайдалану; 3) жеке, заңды тұлғалардың жəне мемлекеттің экологиялық құқықтары мен мүдделерін қорғау барысындағы туындайтын қатынастарды оқытады. Экологиялық құқықтық əдістер дегеніміз нақты бір міндетті орындауға бағынылған шындықты, болмысты, практикалық жəне теориялық жағынан игерудің амал - айлаларының жиынтығы. Əдетте құқықтық нормалардың орындалуы үшін адамдардың мінез - құлығына əсер етудің əкімшілік - құқықтық жəне азаматтық - құқықтық əдістері қолданылады. Аталған əдістер экологиялық құқық саласында да пайдаланылады. Əкімшілік - құқықтық əдістер құқықтық қатынастардың субъектілерінің тең емес, билік етушілер мен оған бағынушылар қатынасынан туындайды (бастық, директор жəне бағыныштылар, полиция жəне құқық бұзушы). Азаматтық - құқықтық əдіс құқықтық қатынастың субъектілерінің заң алдында өзара тендігіне негізделген (экологиялық құқық бұзғаны үшін жеке жəне заңды тұлғалардың тең жауаптылығы). Сонымен бірге императивті жəне диспозитивті əдістер қолданылады. Императивті экологиялық құқықтық қатынастардың субъектілерінің құзыретін белгілегенде оларға алдын ала көрсету, жазу, тыйым салу нормалары қолданылады. Диспозитивтік əдіс ол экологиялық құқықтық қатынастардың субъектілері өзара ұсыныс, санкция, рұқсат беру сияқты амалдардың негізінде əрекет жасауы. жүктеу/скачать 2,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|