Қазақстан республикасы ғылым және жоғар білім министрлігі

Сұрақ: Түркі қағанатындағы тілі және жазуы?
Жауап:
Түркі қағанатында соғды тілі үстем етсе, екінші түркі қағанатында руна 
жазуы тарады. VII-VIII ғғ. Моңғолия мен Алтайда, Хакасия мен Тувада, Шығыс 
Түркістан мен Жетісуда Көне түрік алфавитімен жазылған 200-ден астам тас 
ескерткіштер қалды. 
Сұрақ:  Сопылық ілімінің негізін салушы?
Жауап: Қожа Ахмет Ясауи. 
Тарихи жағдайға талдау 
Тапсырма 
Түркі өркениетінің әлемдік таиихқа қосқан үлесін жүйелеп, анықтаңыз. 
Ойыңызды толықтай білдіріңіз. 
Түркі өркениетінің әлемдік тарихқа қосқан үлестерін төмендігідей ұлгіде 
жүйелесек: 
Тәңірлік дүниетанымды қалыптастырды, Зәрдүш (Зороастр діні 
тарады; металл қорытудың ежелгі орталығы болды; 
Түркі жазуы болды және жыл мезгілін маусымға бөліп, осы күнгі календарьлық 
дүниетанымды қалыптастырды; 
Ерекше әскери құрылымы, әскери өнердің шебер үлгілерін қалдырды;
Архитектуралық өнердің өзіндік үлгісін қалдырды: Айша бибі, Алашақан, 
Сырлытам, Қарахан, Жошыхан, Аяққамар, Жұбанана, Болғанана, Ботағай 
мавзолейлері т.б. 
Би-шешендер бай ауыз әдебиетін қалдырды. Әуез (музыка өнері) 
шарықтады. Тек қана Қазақ хандығы тұсында 5000-дай күй (аспапты музыка) 
дүниеге келген; 

Тарихи жағдайға талдау 
Сәндік қолданбалы өнер орта ғасырдың дамыған кезінде өркендей бастаған. 
11-12 ғасырларда ғимараттарды өрнектеп, сәндеу ісінде оюланған кірпіштер – 
терракота кеңінен қолданылды. 10-12 ғасырларда сәулетті ірі құрылыстар салына 
бастаған. Бұл құрылыс жүйелерінің салынуына ислам дінінің нығая бастауы себеп 
болды. Бұл кездегі ғимараттар – мешіттер, кесенелер, мазарлар, моншалар.
Тапсырма 
Ортағасырдың сәулет өнеріне тәң кесенелердің орналасқан жерлерін атап 
көрсетіп, торды толтырыңыз. 

жүктеу/скачать 316,29 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: