Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының Қауымдастығы с. Қ. Тұртабаев


Ферменттердің активті жəне аллостериялық



Pdf көрінісі
бет46/224
Дата31.12.2021
өлшемі1,75 Mb.
#21294
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   224
3.6. Ферменттердің активті жəне аллостериялық 
орталықтары
Субстрат дегеніміз - ферменттің əсер етуі арқылы өнімге ай-
налатын зат. Ферментативті реакцияның жалпы түрі:
E
S             P,
Мұндағы, S - субстрат, Е - фермент, Р – өнім


71
Фермент молекуласының субстратпен тікелей түйісіп, ар-
найы талғамдылықпен əрекеттесетін бөлігін ферменттің активті 
орталығы деп атайды. Ферменттің активті орталығы субстрат-
пен байланысып, өзгеріске ұшырайды. Активті орталық бүйір 
ради калында функционалды тобы бар амин қышқылдарының 
қалдықтарынан түзіледі. Мысалы, 
- серин жəне треониннің – ОН тобы;
- гистидиннің имидазол сақинасы;
- триптофанның индол сақинасы;
- фенилаланиннің аромат сақинасы;
- цистеиннің –SH топтары;
- метиониннің тиоэфир тобы.т.б.
Активті орталық белоктардың ІІІ реттік құрылымы деңгейін-
де жинақталады, белоктарда ІІІ реттік құрылым түзілгенде гид-
рофобты қалталар пайда болады. Сол қалталарда фермент суб-
стратпен əрекеттеседі.
Активті орталыққа кіретін амин қышқылдары қалдық тарын-
дағы функционалдық топтар полипептидті тізбектің жинақта-
лып, шумақталуының нəтижесінде бір-біріне жақындайды. Нə-
тижесінде субстрат реакцияға түсуге бейімделген химиялық 
қосылысқа айналады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   224




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет