Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының Қауымдастығы с. Қ. Тұртабаев
жүктеу/скачать 1,75 Mb. Pdf көрінісі
|
| 116
жанасу күшін сипаттайды. Əдеттегі қосарланған байланыс жағ- дайында π-электрондардың байланыс күшін, яғни байланыс тəртібі бірге тең деп алады. Қосарланған байланысы бар моле- кулада, мысалы, қарастырылып отырған пиримидин молекула- сында π -электрондардың орын ауыстыруының нəтижесінде бай- ланыс тəртібінің мəні бөлшек болады. Байланыс тəртібінің мəні неғұрлым көп болған сайын оның қосылу реакцияларына деген қабілеті де күштірек сипатталады. Нуклеин қышқылдарының құрамынан мынадай пиримидин туындылары табылды: цитозин, тимин, урацил, 5-метилцитозин жəне 5-оксиметилциотозин: Пиримидиннің құрылымдық формуласы Цитозин, урацил жəне тимин мөлшері нуклеин қышқылда- рында біршама болса, ал 5-метилцитозин жəне 5-оксиметил- 117 цитозин өте аз мөлшерде жəне оның өзінде де кейде кездеседі. Сондықтан да олар минорлық (экзотикалық) негіздер деп атала- ды. Белок тар құрамындағы сирек кездесетін амин қышқылдары сияқты оларды да нуклеин қышқылдары құрамында кейде кез- десетін негіздер деп атауға болар еді. Соңғы жылдары пирими- дин қа тарының нуклеин қышқылдарынан табылған минорлық негіз дерінің тізімі толықты. Нуклеин қышқылдарының пурин не- гіздері гетероциклдік-пуриннің туындысы болып табылады. Пиримидин циклі сияқты бұл жерде де формулаға жай жəне қосарланған байланыстар шартты түрде қойылады. Пурин мо- лекуласындағы атом аралық қашықтықтар да жəне жоғарыда келтірілген байланыстар тəртібі де пурин сақинасын құрайтын С жəне N атомдарының π-электрондарының жанасу дəрежесінің жоғары екендігін көрсетеді. Пиримидиндік Имидазолдық сақина сақина Нуклеин қышқылдарының гидролизаттарында пуриннің екі туындысы - аденин мен гуанин əрқашанда кездеседі; жүктеу/скачать 1,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|