Қазақстан Республикасы
Қоршаған ортаны қорғау министрлігі
«Қазгидромет» республикалық
мемлекеттік кəсіпорны
ҚАЗАҚСТАН КЛИМАТЫНЫҢ ӨЗГЕРУ
МОНИТОРИНГІСІНІҢ ЖЫЛ САЙЫНҒЫ
БЮЛЛЕТЕНІ:
2012
ЖЫЛ
-3.0
-2.0
-1.0
0.0
1.0
2.0
19
41
19
46
19
51
19
56
19
61
19
66
19
71
19
76
19
81
19
86
19
91
19
96
20
01
20
06
20
11
ºС
Астана, 2013
2
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
3
1. АУА ТЕМПЕРАТУРАСЫ
5
1.1
Жер бетіне жақын ғаламдық ауа температурасы мен жауын-
шашынның бақыланатын өзгерістері
5
1.2
Қазақстан аумағындағы ауа температурасының бақыланатын
өзгерістері
9
1.3
2012 жылы Қазақстан аумағындағы
ауа температурасының
ауытқулары
16
1.4
Жерге жақын температураның төтенше жағдайдағы тенденциялары
22
2. АТМОСФЕРАЛЫҚ ЖАУЫН-ШАШЫН
26
2.1
Қазақстан аумағындағы жауын-шашын
мөлшерінің бақыланатын
өзгерістері
26
2.2
2012 жылы Қазақстан аумағындағы жауын-шашын мөлшерінің
ауытқулары
32
2.3
Жауын-шашын мөлшерінің төтенше жағдайдағы тенденциялары
38
ҚОРЫТЫНДЫ 40
3
КІРІСПЕ
Климат Жер планетасындағы адамдардың өмірін қамтамасыз ету жүйесінің
маңызды компоненттерінің бірі болып табылады, оның өзгеруінің проблемасы 21
ғасырдағы маңызды экологиялық проблемалардың бірі, ол ғылыми проблемалардың
қатарынан шығып, кез келген елдің тұрақты дамуының экологяилық, экономикалық жəне
əлеуметтік аспектілерін қамтитын кешендік тəртіпаралық проблема болуда. Сондықтан
Қазақстанның климатын зерттеу мен оның өзгерісіне тұрақты мониторинг жасау
«Қазгидромет» РМК ұлттық гидрометеорологиялық қызметінің басым міндеттерінің бірі
болып табылады.
2010 жылдан бастап ұлттық грдрометеорологиялық қызмет климат, оның өзгеруі
мен өзгерістері туралы нақты ғылыми ақпаратты ұсыну мақсатында Қазақстан
климатының хал-ахуалы жайында жыл сайынғы бюллетень шығаруды жүзеге асыруда.
Бюлетеннің бұл шығарылымында 2012 жылы бақыланған климаттық жай-күй суреттеледі,
онда метеорологиялық элементтердің экстремалдық мəнінің бағасымен қатар өткен жүз
жылдықтың 40-шы жылдарынан бастап болған өзгерушілік пен үрдіске қатысты тарихи
ақпарат ұсынылады. Қазақстанның географиялық орналасуын жəне оның кең байтақ
аумағын назарға ала отырып, Республиканың əр түрлі аймақтарындағы климаттық жай-
күйдің бақыланатын өзгерістері биофизикалық жүйеге, экономикалық қызметке жəне
əлеуметтік салаға негативті де, позитивті де əсер етуі мүмкін. Климаттық жай-күйді
қалыптастыруды түсіну мен оның өзгерістерін бағалау потенциалдық залалды бағалау
үшін жəне адаптация шараларын уақытында жəне адекватты түрде қабылдау үшін, ең
ақырында Қазақстанның тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін қажет.