Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған «ЖАҢА Қазақстанды қалыптастырудағЫ Қр тұҢҒыш президенті н.Ә. Назарбаевтың тағдыркешті шешімдері»



Pdf көрінісі
бет28/47
Дата30.01.2017
өлшемі5,76 Mb.
#3043
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   47

Ерахтина И.И. (Караганда, КарГТУ) 

Жунуспеков Д.С. (Караганда, КарГТУ) 

 

ОПОРА НАЦИОНАЛЬНОГО СОГЛАСИЯ И ЕДИНСТВА 

 

Великий казахский мыслитель Абай говорил, что начало человечности 



—  любовь  и  справедливость.  И  он  вполне  справедливо  полагал:  человек 

может  быть  счастливым  лишь  тогда,  когда  его  стремление  и  старания 

понимают  и  разделяют  и  другие.  Ведь  доброе  внимание  окрыляет.  Не 

случайно сказано им: «Дружба взывает к дружбе», поэтому Абай призывал 

к  взаимопониманию,  миру  и  согласию.  Чтобы  народ  мог  процветать,  он 

должен  жить  в  мире  и  доверии.  Таков  один  из  магистральных 

исторических факторов, определяющих судьбу казахстанского народа и в 

сегодняшних условиях. 

Важно  всегда  помнить,  что  единство,  стабильность,  межнациональное 

согласие — это дело чести всех конструктивных сил общества 

1



С момента обретения независимости Казахстан прошел непростой путь 

государственного  самоутверждения,  укрепления  суверенитета  и  поиска 

верного  вектора  будущего  развития.  Благодаря  присущей  народу 

толерантности,  а  также  справедливой  политике  руководства  страны 

Казахстан избежал социально-политических  потрясений и экономических 

катаклизмов и сделал успешный рывок в XXI век. Казахстанцы сохранили 

мир  и  согласие  в  обществе,  добились  существенных  результатов  в 

проведении социально-экономических и демократических преобразований. 

Говоря о достижениях республики, важно всегда помнить, что главным 

оплотом  динамичного  развития  Казахстана  является  межнациональное  и 

межконфессиональное  согласие.  Это  наша  прочная  база,  которая  дает 

возможность  государству  уверенно  двигаться  вперед.  И  именно 

многонациональность  власть  сумела  превратить  в  стратегический  ресурс 

развития. Однако, как  показывает история человечества, дружба народов, 

согласие, стабильность не являются раз и навсегда дарованными благами. 

Требуется  много  усилий,  причем  постоянных  и  повседневных,  чтобы 

голоса представителей всех этносов, проживающих в Казахстане, звучали 

мощным единым гимном 

2



.  


Безусловно,  важнейшей основой сохранения мира и  согласия  в стране 

выступает  взвешенная  и  мудрая  политика  в  сфере  межнациональных 

отношений.  В  непростые  для  страны  годы  на  заре  независимости 

Президент  Республики  Казахстан  Нурсултан  Назарбаев  проявил 

дальновидность и взвешенность в принятии политических решений. Глава 

государства  постоянно  поддерживает  и  пропагандирует  идеи  мира  и 

согласия между этносами, проживающими в республике. 

Важно, что каждым своим поступком, каждым своим действием Глава 

государства дает сигнал обществу о том, что ему дороги все казахстанцы, 


272 

 

независимо  от  национальности  и  вероисповедания.  И  это  своего  рода 



символ 

государственной 

политики 

многонациональной 

и 

многоконфессиональной страны. 



Закономерный результат — межнациональное согласие и стабильность 

в сегодняшнем Казахстане. 

Все  вопросы  межнациональных  отношений  с  правовой  точки  зрения 

отчетливо  прописаны  в  Конституции  Республики  Казахстан,  в  законе  о 

языках. Главное, в государстве нет ни одного закона, который содержал бы 

положения, ущемляющие права человека по этническому происхождению. 

В  стране  никто  не  может  подвергаться  какой-либо  дискриминации  по 

мотивам  пола,  расы,  национальности,  языка,  отношения  к  религии, 

убеждений, места жительства или по любым иным обстоятельствам. 

Важнейшим  фактором,  способствующим  формированию  здорового 

межэтнического  климата,  являются  мирное  сосуществование  и 

взаимодействие  между  различными  религиями  и  конфессиями. 

Государство  создает  равные  и  благоприятные  условия  для  реализации 

конфессиями  своих  функций,  активно  стимулирует  межрелигиозный 

диалог 



2



В  стране  создан  уникальный  и  эффективный  механизм  реализации 



национальной  политики,  межэтнического  и  межрелигиозного  диалога  в 

лице  Ассамблеи  народов  Казахстана.  Данный  орган,  созданный  по 

инициативе  Главы  государства,  является  центральным  звеном  в 

гармонизации межнациональных отношений и играет значительную роль в 

поддержании  политической  стабильности,  упрочении  общественного 

согласия  и  мира.  Важную  конструктивную  роль  в  общественной  жизни 

государства играют и многочисленные национально-культурные центры и 

объединения, действующие в каждом регионе Казахстана. 

В  основе  национального  единства  казахстанского  народа  лежат 

патриотизм, любовь и уважение к Родине, доброжелательность и уважение 

друг  к  другу.  Это  ценности  и  идеалы,  близкие  и  понятные  каждому 

человеку, независимо от возраста, социального статуса, вероисповедания и 

национальности. 

 

Список использованных источников 



 

1.

 



Государственная  этнополитика  Казахстана:  новые  тренды:  Метод. 

пособие  /  Под  общ.  ред.  Е.Л.Тугжанова.  —  Астана:  Академия  гос. 

управления при Президенте РК, 2011. — 204 с.; 

2.

 



Доктрина  Национального  Единства  Казахстана.  Государственная 

этнополитика Казахстана: новые тренды: Методическое пособие. Под общ. 

ред. Е. Л. Тугжанова. Астана: Академия государственного управления при 

Президенте Республики Казахстан, 2001, с. 139–145. 

 


273 

 

ӘОЖ 532.541.52   



 

 

 



Ерғазы А. (Қарағанды, ҚарМТУ) 

Низаметдинов Ф.К. (Қарағанды, ҚарМТУ) 

 

ЕЛБАСЫ Н.Ә. НАЗАРБАЕВТЫҢ ҰЛТ БІРЛІГІ МЕН БЕЙБІТШІЛІКТІ 



САҚТАУ ЖОЛЫНДАҒЫ САЛИҚАЛЫ САЯСАТЫ 

 

Тәуелсіздік тұғырына қонған Қазақ елінің ұлттық саясатында маңызды 



екі  мәселе  тұрды:  бірі  –  мемлекет  құраушы  ұлт  ретінде  қазақтардың 

құқықтарын  іске  асыру,  екіншісі  –  барлық  азаматтарымыздың  ұлттық 

белгілері  бойынша  құқықтарын  шектеуге  жол  бермеу.  Тәуелсіздіктің  25 

жылында еліміз осы екі міндетті де сауатты түрде жүзеге асыра алды.  

Ұлттық  бірлік  пен  бейбітшіліктің  бастауы  Қазақстан  халқы 

Ассамблеясын  құрудан  басталады.  120-дан  астам  ұлт  өкілдерін  бір 

шаңырақтың астына біріктіріп, зайырлы, бейбіт, бірлігі жарасқан мемлекет 

құруда Елбасының салиқалы саясаты үлкен рөл атқарады. Ассамблея «Әр 

алуандылықтағы тұтастық» ұстанымын нақты іске асыра отырып, барлық 

этностардың  мүдделерін  қорғайды.  Ел  Конституциясын  сақтау,  әрбір 

қазақстандық  азаматқа  тең  мүмкіндіктер  беру,  олардың  құқықтарын 

құрметтеуге  негізделген  Ассамблея  идеясы  адамзат  тарихында  адами  -

рухани  өлшем  тұрғысынан  асқақ  идея.  Оның  жұмысы  қазақ  халқының 

бауырмалдығы  мен  кеңпейілділік  қасиетіне  негізделе  отырып,  елімізде 

тұратын  барлық  ұлыс  өкілінің  ықыласын  ел  дамуына,  өркендеуіне 

бағыттауға, үйлестіруге бағытталған. 

Қазақстан  халқы  Ассамблеясының  XIV  сессиясында  ұлт  аралық 

толеранттылықтың  қазақстандық  үлгісінің  бес  негізгі  қағидалары 

тұжырымдалды:  халықтың  бірлігі;  ұлттың  ең  маңызды  құндылықтары  – 

толеранттылық  пен  жауапкершілік;  мемлекет  құрушы  этностың 

шоғырландырушы  рөлі;  этностық,  діни,  мәдени,  тілдік  әр  алуандылық  – 

баға жетпес байлық; мемлекет мәдениет пен тілдерді дамыту үшін барлық 

жағдайлар жасайды. 

Ұлттық бірлік дегеніміз –  елімізде тұратын этностық, діни және басқа 

да  әлеуметтік-мәдени  топтардың  шоғырланған  қауымдастығы.  Ұлттық 

бірлік  негіздеріне  ортақ  тарих, барлық қазақстандық этностар үшін ортақ 

құндылықтар  –  Тәуелсіздік,  үлкенді  құрметтеу,  отбасындағы  бірлік, 

балаларға  қамқорлық,  жарқын  қонақжайлық,  көршілермен  татулық 

жатады.  Қазақ  халқының  тарихи  миссиясы  –  байырғы  қазақ  жеріндегі 

қазақ  мемлекеттілігі  мен  тәуелсіздікті  сақтай  отырып,  ұлттық  бірліктің 

шоғырландырушы өзегіне айналу болып табылады [2].  

Он  жеті  миллион  азаматтардың  ассамблеясы  –  бұл  жалпыға  ортақ 

құндылықтық  өлшемдерді  жасап  шығарудың  нәтижесі,  олардың  негізінде 

энергетиканы  болашаққа  жұмылдыратын  біріктіру  бастаудың  қазақы 

үлгісі.  


274 

 

«Қазақстан-2050»  стратегиясында  Президент  қазақтардың  ішкі 



бірлігін,  мәдени  этностық  кодты  қамтамасыз  ету,  тарихи  сана 

қалыптастыру,  зиялы  қауымның  рөлі,  соңында  әрқилы  этностардың  тең 

құқықтары  мен  мүмкіндіктері  мәдениетін  қалыптастыру  мәселелерін 

ерекше бөліп көрсетті. 

Елбасы ұлттық саясатта негізгі міндетті айқын белгіледі, ол – қоғамды 

біріктіретіндей  тұтас  әрі  жағымды  жалпыұлттық  тарихи  сана 

қалыптастыру.  

Мұндай  сананы  қалыптастырудың  әдіснамасы  қазақтардың  ұлттық 

тарихын  біртұтас  ажырамас  үдеріс  ретінде  қарастыруға  және  бұл 

үдерістегі  қазақтардың  басқа  халықтармен  экономикалық  өзара  әсеріне, 

сондай-ақ  басқа  әртүрлі  этностардың  ел  тарихына  қосқан  үлесіне 

негізделуі тиіс. 

Қазақ  «Бірлігі  жоқ  ел  тозады,  бірлігі  күшті  ел  озады»  деген.  Бүгінде 

еліміз ырысы мен ынтымағы, бірлігі мен тірлігі жарасқан мемлекет болып 

орнықты. 

Н.Ә.  Назарбаев  «Мен,  еліміздің  Президенті  ретінде  қоғамдық 

тұрақтылықты  және  ұлтаралық  келісімді  қамтамасыз  етуді  өзімнің  басты 

міндетім деп санаймын», - деп нақты атады [1].  

Ел  бірлігін  қамтамасыз  ету  -  кез-келген  демократиялық,  зайырлы, 

құқықтық  және  әлеуметтік  мемлекет  құрудың  айнымас  негізгі  шарты. 

Мемлекеттің  экономикалық  өсіп-өркендеуі,  әлеуметтік  ілгерілеуі, 

демократиялық  дамуы  қоғам  бірлігі  ұйысқан  жағдайда  ғана  жүзеге  асуы 

мүмкін.  Ал  қалған  міндеттерді  шешу  жолында  әлем  мойындаған 

Қазақстанға  қажетті  экономикалық,  саяси  және  әлеуметтік  ресурстар 

жеткілікті. 

Осымен  қатар,  Қазақстанның  этносаралық  төзімділік  пен  қоғамдық 

келісім  үлгісі  көптеген  шет  елдер  мен  шетелдік  ғылыми  зерттеу 

ұйымдарының қызығушылығын тудыруда.  

«Бақ  та,  тақ  та  таласқанға  бұйырмайды,  халықтық  істе  жарасқанға 

бұйырады» деген дана бабаларымыз. Сондықтан да атқаратын игі істеріміз 

бен жетер жетістіктеріміз тек халқымыздың бірлігіне бағытталсын.  

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 



 

1. Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Халқына Жолдауынан. 

17 қаңтар. 2014 жыл // Егемен Қазақстан. 18.01.2014 ж. 2–3 бб.  

2. Әбішқызы, Сарманов Ж. «Ұлттық тәрбие — құндылығы мол дүние». 

12 мамыр 2012 ж. Алматы, «Қазақстан мектебі», № 3, 2007.  

 

 



275 

 

УДК 323.2 (574)  



 

 

Жетесова Г.С. (Караганда, КарГТУ) 



Нуржанова О.А. (Караганда, КарГТУ) 

 

«МӘҢГІЛІК ЕЛ: ОДНА СТРАНА, ОДНА СУДЬБА» 

 

Единство  –  это  сила,  которая  способна  преодолеть  все  трудности



Решая  общие  задачи,  каждый  улучшает  собственную  жизнь.  Только  у 

сплоченного  народа  есть  уверенность  в  завтрашнем  дне.  Сильная  единая 

нация  –  залог  процветания  в  любых  исторических  условиях.  При  этом 

осознание  принадлежности  к  преуспевающему  государству  породило 

солидарную ответственность каждого казахстанца за мир и стабильность. 

В  Послании  Главы  государства  Н.А.  Назарбаева  народу  Казахстана 

«Нұрлы  жол  –  путь  в  будущее»  особо  подчеркнуто:  «Чтобы  пройти 

глобальный  экзамен  на  зрелость,  мы  должны  быть  сплоченными.  Мы 

должны крепить доверие между всеми казахстанцами! Быть толерантными 

друг к другу! Это ключи к будущему Казахстана. Межэтническое согласие 

– это живительный кислород» 

1



.  


Единство  народа  на  основе  общих  духовно-нравственных  ценностей 

является источником казахстанского национального духа. Нас объединяют 

любовь  к  нашему  общему  дому  –  Казахстану,  согласие  по  отношению  к 

истории  нашей  древней  земли  и  развитию  языков,  глубокая  вера  в 

настоящее и великое будущее нашего государства и ее граждан. Это и есть 

основа  нашей  Вечной  Родины  –  Мәңгілік  Ел.  Особое  внимание  уделено 

патриотическому  воспитанию  подрастающего  поколения,  укреплению 

казахстанской идентичности  на  принципе  гражданства,  укоренению  в  его 

сознании  общенациональных  ценностей,  норм  благородства,  чести, 

достоинства  и  милосердия.  На  это  будут  направлены  общие  усилия 

системы  образования,  воспитания,  культуры,  СМИ  и  этнокультурных 

объединений.  Особая  роль  в  вопросах  воспитания  толерантности  в  семье 

через семейные ценности отводится советам матерей, их на сегодня около 

двухсот.  Недаром  в  народе  говорят  «Ел  болам  десең  –  бесігіңді  түзе». 

Отмечалось,  что  нация-государство  –  это  прежде  всего  ее  уникальный 

государственный  язык.  Знание  его  –  долг  и  обязанность  каждого 

гражданина,  залог  конкурентоспособности,  социальный  лифт  в  обществе. 

Знание  трех  языков  –  это  путевка  в  глобальную  жизнь  и  принцип 

успешности  человека.  Поэтому  будет  разработана  «дорожная  карта» 

развития трехъязычного образования. 

Степь казаху мила всегда – и в мирное время, и в годину смуты, когда 

сотрясают её копыта коней, несущих на себе смелых батыров. И всегда, во 

все  времена  жила  казахская  земля  мечтой  о  счастье,  согласии,  мире.  На 

стеле  Культегина  была  высечена  мечта  о  единстве  народа  и  великом 

независимом  сильном  государстве  тюрков.  Подлинный  сын  степей, 

моралист, философ Асан Кайгы мечтал преобразовать родную степь в край 



276 

 

изобилия  и  достатка,  в  обитель,  где  будет  хорошо  всем,  и  бедным  и 



богатым, где нет «ни зимы, ни зноя, где птицы гнездятся на спинах овец», 

и назвал ее эпически обетованной землей - Жер Уюк. Асан Кайгы считал, 

что  Жер  Уюк  должна  стать  местом  счастья  и  равноправия  людей.  И 

независимо от условий жизни, человек должен быть искренним и честным, 

боясь как огня «ложных показаний», «дурного слова», потому что именно 

с ними связано «зло» на земле. На быстрой, как ветер, верблюдице Асан - 

ата  объездил  все  стороны  света,  однако  нигде  не  смог  найти  Жер-Уюк. 

Неутомимый искатель счастливой земли, выразитель чаяний людей верил, 

что рано или поздно такое место найдется.

 

С верой в счастливое будущее жил наш народ всегда. В суровые годы 



войны,  когда,  как  набат,  стучались  в  дома  похоронки,  сострадательная 

казахская  земля  стала  домом,  кровом,  семьей  для  сотен  тысяч  женщин, 

детей  разных  национальностей.  Мечта  о  мире,  о  счастливом  завтрашнем 

дне  объединяла  людей,  давала  силы,  укрепляла  дух.

 

Выстояла  наша 



страна,  выдержала  бури  и  невзгоды.  Мечта  далеких  предков  воплотилась 

сегодня  в  Республике  Казахстан,  которая  стала  родиной  для 

представителей  многих  этносов,  волей  судьбы  оказавшихся  на  нашей 

благодатной земле 

2



.

 

Чтобы  государство  успешно  развивалось,  воплощая  в  жизнь  планы  и 



мечты, обществу нужна национальная идея. И она прозвучала в Послании 

Президента  Н.  А.  Назарбаева  народу  Казахстана  «Казахстанский  путь-

2050:  единая  цель,  единые  интересы,  единое  будущее».  Лидер  нации 

провозгласил  национальную  идею  «Мәңгілік  Ел»,  которая  рождена  всем 

тысячелетним  историческим  опытом  казахского  народа,  казахстанским 

путем,  пройденным  за  годы  независимости.  «Мәңгілік  Ел»  -  это  новая 

идеологическая  концепция  страны,  направленная  на  объединение, 

сплочение и согласие казахстанского народа.

 

Дух предков - намыс, святая 



историческая  память,  традиционное  гостеприимство,  казахстанский 

патриотизм, гуманная этническая и духовная культура – вот главное наше 

богатство. Национальной идее «Мәңгілік Ел» - быть, жить, развиваться.

 

 



Список использованных источников 

 

4.



 

Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу 

Казахстана «Нұрлы жол – путь в будущее». – Астана. – 2014. – 11 ноября.  

5.

 



Н.А. Назарбаев – основатель казахстанской модели межэтнического 

и межконфессионального согласия / Под общ. ред. Ж.А. Алиева. – Алматы: 

Жеті жарғы. – 2005. – 212 с. 

 

 



277 

 

ӘОЖ  323.2 (574)=512.122  Жумаканова У.С. (Қарағанды, ҚарМТУ)  



Жуматова Г.М. (Қарағанды, ҚарМТУ) 

 

ҚАЗАҚСТАНДЫҚ  ТОЛЕРАНТТЫЛЫҚ МӘДЕНИЕТ ҮЛГІСІ 

 

Қазақ  дүниетанымында  толеранттылыққа  байланысты  ұлттық  ұғымдар 



мен  түсініктер  жүйесі  көне  дәуірден  қалыптасқан.  Жалпы  толеранттылық 

өркениеті  қоғамға  тән  құбылыс.  Мұндай  қасиет  тұтас  ұлттың  басына  бір 

күнде орнай салмайтыны белгілі. Бұл – халықтың сана-сезімінің, дәстүрінің, 

рухани  байлығының  кемелденгенінің  айқын  көрінісі.  Еліміздің  өткен 

тарихына  көз  жүгіртсек,  Халқымыз  бірде  кең  байтақ  елінің  ен  даласынан 

көз  алартқан  сырт  дұшпанға  ұлтарақтай  да  жерін  қимай,  жауымен  қасық 

қаны қалғанша шайқасатын қаһарлы қазақ болса, енді бірде табалдырығын 

аттаған қонағын құдайдай күтіп, оған қонақ мәзірі - дастархан жаюға дайын 

дархан  қазақ.  Толеранттылықтың  бір  үлгісі  осы  «қазақ  мінезі»  болар  сірә. 

Қазақ  басынан  тағдырдын  талай    қатал  сынын  кешірді.  Беріден 

қайылғанның  өзінде  жоңғар  шапқыншылығы,  Ресей  империясының  езгісі 

мен кешегі Кеңес өкіметі заманындағы зобалаң аштықты басынан кешіріп, 

саяси  қуғын-сүргіннің  құрбаны  болғаны  хақ.  Алайда,  қылышынан  қан 

тамған  замандарда  таңдары  азаппен  атса  да,  басқадан  кек  алу  мақсатында 

қылышын  қайрамаған,  тағдырдың  ауыртпалығына  қайсарлық,  төзімділік 

танытқан  халық.  Өткенге  бой  ұсынбай,  келешекті  аңсап  ел  бірлігі  мен 

молшылығын бата тілегіне қосып, ұрпағына аманат етіп калдырып отырған 

батыр халық болған [1, б. 26]. 

«Біз,  ортақ  тарихи  тағдыр  біріктірген  Қазақстан  халқы  байырғы  қазақ 

жерінде  мемлекет  құра  отырып»  деп  басталатын  басты  құжатта 

Қазақстанның  тұрақты  дамуы  мен  өркендеуінің  берік  негізі  салынды. 

«Демократиялық,  зайырлы,  құқықтық  және  әлеуметтік  мемлекет»  құру  - 

Елдік  мұраттың  басты  бағыттары  болып  бекітілді.  Конституцияда 

этностық  азшылық  құқықтарын  қорғау  жөніндегі  халықаралық 

өлшемдерге  жауап  беретін  қоғамдық  келісім  мен  этносаралық 

толеранттылықтың  қазақстандық  үлгісінің  құқықтық  негізі  қаланды. 

Толеранттылық – кен ауқымда мәдениеттер арасында, діни конфессиялар, 

ұлттар,  ұлыстар  арасындағы  өзара  төзімділікті  білдіреді.  Елімізде 

ұлтаралық татулықтың салтанат құруы – біз мемлекеттің негізін құрайтын 

қазақ  халқының  саяси  және  рухани  мәдениетінің  биік  деңгейге 

көтерілгенінің  белгісі.  Біле  білсек,  толеранттылық  –  үлкен  құндылық. 

Мұны тәуелсіздікке қол жеткізген 25 жылдағы маңызды жетістігіміз десек 

артық  айтқандық  болмас  еді.  Елбасымыз  Н.Ә.Назарбаев  толерантты 

парасаттылық 

үлгісі-Қазақстан 

Ассамблеясының 

қоғамдағы 

құндылықтардың  күретамыры  болуына  үнемі  ерекше  маңыз  беруде.    Дәл 

қазір  өзге  ұлт  өкілдерінің  діні  мен  салт-дәстүрін  жаңғыртуға  барынша 

жағдай  жасалған.  Осындай  ынтымақты  тір¬лікке  дүниежүзінің  көптеген 



278 

 

елдері қол жеткізе алмауда. ҚР Президенті Н. Назарбаев өзінің Қазақстан 



халқына  жолдауында:  «Дамуымыздың  маңызды  алғышартына  айналған 

Қазақстандық бірліктің өнегелі үлгісі ғаламшардағы мемлекет басшылары 

мен  конфессия  жетекшілерінен  лайықты  бағасын  алды»,  –  деген  еді. 

Тәуелсіздік  жылдарында  өзінің  серпінді  күш-қуатымен  әлемдік 

интеграцияға  бет  алған  Қазақстан  өзге  мемлекеттерді  қол  жеткізген 

жетістіктерімен  таң  қалдыруда.



 

Елімізде  ұлтаралық  татулықтың  салтанат 

құруы  –  біз  мемлекеттің  негізін  құрайтын  қазақ  халқының  саяси 

мәдениетінің  биік  деңгейге  көтерілгенінің  белгісі.  Қоғамдық  ұлттық 

бірлестіктердің  шоғырланған  бай  тәжірибесі  мен  интеллектуалды  әлеуеті 

қазақстандық  қоғамды  бұдан  былай  да  біріктіруді  күшейтуге, 

Қазақстанның  көпұлтты  халқының  мемлекеттік  бірегейлендіруі  мен  оның 

азаматтық-саяси 

қауымдастығын 

қалыптастыруға 

ықпал 

етеді. 


Ассамблеяның  арқасында  этностық  топтардың  өздерінің  тарихи 

отандарымен  байланыс  орнатып,  интеграциялық  үдерістері  кеңейтілуде. 

Сондай-ақ,  Ассамблея  қызметі  ұлтаралық  қарым-қатынастар  мәселелерін 

тиімді шеше алатын ел ретінде республикамыздың халықаралық беделінің 

өсуіне  өз  ықпалын  тигізуде.  Мәдениетті  идеологияның  «қызметшісі» 

ретінде  қарайтын  тоталитарлық  түсініктен  бас  тарта  отырып,  Ассамблея 

халықты  мәдениет  кез  келген  халықтың  бет-пердесін  анықтаушы  салт-

дәстүр,  дін,  мораль,  өнер,  идеология,  саяси  және  құқықтық  сана  сияқты 

құндылықтардың жинағы деп қарауға шақырып және ол қоғамның жүйелі 

негізін  құрайтынын,  сонымен  қатар,  оның  базистік  құндылықтарын 

қалыптастыратынын дәлелдеп берді. 

Толеранттылыққа тәрбиелеу мәселесі тіл және мәдениет болса, екінші 

мәселе,  ол  әлемдік  және  дәстүрлі  дін  болып  табылады.  Қазақстан  халқы 

Ассамблеясы, Қазақстан азаматтарын өз еріктерімен әлемдік және дәстүрлі 

діндердің  жалпы  адамзаттық  құндылықтарының  рухани  негізінде  бірігуге 

шақырады  және  бұл  қоғамдық  институт  заманауи  әлемдегі  көп 

мәдениеттілік,  этностық  және  діни  саналуандылық  –  бұлар  шақыру  емес, 

стратегиялық 

басымдық 

пен 


экономикалық 

және 


әлеуметтік 

тұрақсыздықты жеңіп шығудағы жаңа мүмкіндіктер өрісі екендігіне берік 

сенімді [1, б. 45]. 

Сонымен  қатар    Қазақстан  –  Орталық  Азияда  ұлтаралық  татулықты 

сақтап, алауыздыққа жол бермеген жалғыз ел. Оның сан қырлы астарында 

әлемдегі  бағыт-  бағдар,  пікір  –идеялар  мен  құндылықтарға  деген 

көзқарастардың  өзгермелі  сипаты  жатыр.  Сондықтан  Елбасы  осы 

факторларға  орай  халықтық  даналықты  ескере  отырып,  ел  басқарудың 

өрелі  өрестерін  қоғамның  даму  тенденцияларымен  ұштастыра  отырып, 

жаңа 


Қазақстандық 

қоғамды 


қалыптастыра 

өркендетуде. 

Толеранттылықтың  мазмұнды  мән-  мағынасын  еліміздегі  татулық  мен 

келісімі  жарасқан  халқымыздың  бірлігі  арқылы  әлемге  әлдеқашан 

айқындап  бердік.  Осы  санатта  Мемлекет  басшының  бес  институттық 


279 

 

реформасын  жүзеге  асыруға  бағытталған  100  нақты  қадам    Ұлттық 



жоспарының  біртектілік  пен  бірлік  бөліміндегі  алты  қадам  қазақстандық 

толеранттылы  қоғамды  қалыптастыруда  сөзсіз  шешуші  қадамдар 

болатыны ақиқат [2, б. 76] 

Толеранттылы қоғам – мемлекет тірегі қағидасы біздің өміріміздің бас 

арқауы болмақ. Сонымен бірге Қазақстанда жүзеге асырылып отырған ішкі 

саясаттың  тағы  бір  ұтымды  тұсы  қазақстандықтарды  түрлі  діни 

конфессияларға  деген  толеранттылыққа  тәрбиелеумен  сабақтас.  Соңғы 

жылдарда  Республиканың  түпкір-түпкірінде  бой  көтерген  түрлі  діни 

мекемелердің  (мешіт,  православие  приходы,  католиктердің  костелы, 

ғибадатханалар  және  т.б.)  жанданған  құрылысы  мемлекеттің  өзара 

үйлесімді қоғамдық дамуға тиімді жағдай жасағандығын дәлелдей түседі. 

Өзара  сыйластық  пен  төзімділікке,  бейбітшілік  пен  келісімге  негізделген 

қоғамдық  қатынастар  әлем  сахнасында  Қазақстанның  шынайы  имиджін 

қалыптастыруға  игі  ықпал  жасауда.  Мұны  елімізге  келіп,  қоғамдық-саяси 

жағдайды  сараптаған  саясат-танушылардың  өздері  де  айтып  жүргені 

белгілі. Бұдан басқа Мемлекет Басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың Астана 

төрінде  әлемдік  дінбасылардың  құрылтайын  өткізіп,  төрткүл  дүниедегі 

тәрбие  мен  бейбітшілікті,  лаңкестікке  қарсы  күресті  талқылау  бүгінде 

маңызды  ғаламдық  іс-шараға  айналып  отыр  [3,  б.  58].  Алдағы  уақытта 

толеранттылық  біздің  халқымыздың  күнделікті  өмірінің  дағдысына, 

дәстүріне  айналуы  керек.  Сондай-ақ,  біздер  толерантты  қоғам  арқылы 

ұлттық  болмысымызды  жойып  алмауға  баса  мән  берген  жөн.  Қайта 

керісінше  толерантты  қоғамды  пайдаланып  тілдік,  ұлттық  басымдылыққа 

жетудің  жолдарын  қарастырғанымыз  абзал.  Төртеу  түгел  болса  төбедегі 

келеді демекші татулығы мен бірлігі жарасқан мемлекетіміздің алар асуы 

алда!!!  

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі 



 

1. Кенжалин Ж. Ұлт рухын ұлықтаған ұрпақпыз. – Алматы, 2005. 

2. Назарбаев Н. Қазақстан – 2030. Ел Президентінің Қазақстан халқына 

жолдауы. 

3.  Шаяхметова  М.  Жоғары  білім  беру  жүйесінде  болашақ  педагог 

маманның  этникалық  толеранттылығын  қалыптастырудың  моделі  //  Ұлт 

тағылымы. -Алматы, 2009. 

 

 



280 

 

УДК 323.2(574)                                       Имашева К.И. (Караганда, КарГТУ) 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   47




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет