Цикл – бір түрдегі әрекеттің қайталануы. Циклдің денесі бірнеше рет қайталануы керек бірдей әрекеттер болады.
Түсінгеніңіздей, шартсыз өту операторының көмегімен бірдей әрекеттерді қайталауға болады. Осы әрекеттерді программаға бірінен соң бірі жазып, соңында осы блоктың басына өту операторын қойсаңыз. Дегенмен, осылайша сіз тек мәңгі жұмыс істейтін бағдарламаны ала аласыз (циклдер). Шартты операторды көшу операторымен бірге қолданып, көшудің орындалуын белгілі бір шарттың орындалуына тәуелді ету арқылы оны болдырмауға болады. Осылайша, біз шартты секіру құрылымын және соңғы циклды ұйымдастыру мүмкіндігін аламыз. Жалпы айтқанда, осылайша циклдік алгоритмді жүзеге асыруды талап ететін кез келген дерлік мәселені шеше аламыз. Әрине, бір балтамен үй салуға болады. Өзімізге келесі сұрақтарды қойып көрейік: «Бұл үй әдемі болады ма? Арнайы құралдардың барлық түрлерін пайдалану арқылы қанша уақыт пен күш жұмсауға болады?» Паскаль тілін жасаушы Никлаус Вирт те осы сұрақтарды қойып, оларды үш арнайы циклдік мүмкіндіктермен тілді кеңейту пайдасына шешті. Не үшін? - Ыңғайлылық, қысқалық, бағдарламаны оқудың қарапайымдылығы және айта кету керек, сұлулық. Сонымен, циклдердің үш түрі бар, оларды жазу үшін өздерінің Паскаль операторлары бар. Бұл түрлердің өздерінің шартты атаулары бар: «While», «Before», «With parameter». Олар бір-бірінен біршама ерекшеленеді және әрқайсысы өз класындағы тапсырмалар үшін пайдаланылады[4].
«Қош бол» циклі «Цикл денесі» деп аталатын операторлар тобы, осы диаграммаға қарағанда, цикл шарты ақиқат болғанша орындалады. Шарт енді дұрыс емес болғанда, цикл шығады.
Егер шарт бастапқыда жалған болса, онда цикл денесі бір рет болса да орындалмайды. Егер шарт бастапқыда ақиқат болса және цикл денесінде осы шарттың ақиқаттығына әсер ететін әрекеттер болмаса, онда цикл денесі шексіз рет орындалады. Бұл жағдай «ілмек» деп аталады. Циклдік бағдарлама оператор арқылы (Ctrl+C пернелер тіркесімін басу арқылы) немесе айнымалылар толып кеткен, нөлге бөлінген және т.б. жағдайда бағдарламаның төтенше тоқтауы арқылы үзілуі мүмкін, сондықтан цикл құрылымын келесімен пайдалану керек. сақтықпен, қайталанатын орындау кейде аяқталуы керек екенін жақсы түсінеді.
Паскаль тілінде While циклінің құрылымы былай жазылады:
While <шарт> Do <оператор>;
Шынымен, қысқаша? Орыс тілінде оны былай оқуға болады: «Шарт дұрыс болғанша, мәлімдемені орындаңыз». Мұнда, шартты оператор пішіміндегі сияқты, тек бір операторды орындауға арналған. Бірнеше әрекеттерді орындау қажет болса, құрама операторды қолдануға болады. Содан кейін оператор пішімі келесі пішінді алады:
<шарт> орындаңыз
БАСТА
<оператор №1>;
<оператор №2>;
<оператор №3>;
Соңы
