дәрісДүниені философиялық түсінудің негіздері.Сана, рух және тіл

Жоспары:

Сананы онтологиялық түсіну.

Ойлау және тіл.
1.Жан, ақыл, парасат, рух.

Жан — адамның ,жан-жануарлардың (кейдеөсімдіктердің де) бойындағытіршілікқуатытуралытүсінік. Жанныңзаттыққасиеттеріжоқболғандықтан, оны ғылымжолментанумүмкіндігішектеулі. Сондықтанжантуралыдінде,мифологияда, философияда әртүрлітүсініктерқалыптасқан. Дінидүниетанымдаадамдарғажанберушіжәне оны алушы — Құдай. Бұлбарлықдіндергеортақтүсінік. Демекжаниесі —Құдай. Ислам философиясындажан— АлланыңнұрынемесеАлланыңнұрынанжанпайдаболады. Қалайболғанда да жанадамғақатыстыемес, ол Алла әміріменболатыніс. Жанныңтәнгетұрақтағанкезі “жалған” өмірболса, тәнненбөлініп “ұшып” кеткенсоң, ол “мәңгілік”. О дүниедежаратушысұрақтарынажауапберетін де жан Философия тарихындажантуралыкөптегенғұламаларпікірайтқан.Аристотель жантәнніңформасыдеген. Грек философы Плотин жантәнніңформасыемес, ол — ақылиесідейді. Оныңайтуыншаақылтәндеемес, жанда. ибн Сина өсімдіктержаны, хайуанаттаржаныжәнеадамдаржаныдепжіктеген. ибн Сина дүниетанымындаақылсызжандеген — түйсік, яғнихайуандаржаны, ал ақылдыжаниесі — адам. Мұндайжағдайдаөсімдікжанныңхайуанжанына, оданадамжанынаөтуі, немесекерісіншеболуымүмкінемес. Жанныңбірденеденекіншіденегеауысуыбуддадініндегітүсінік. Жан мифологияда, көркемөнердетүрліобраздарғанегізболған. Жанғақатысты философия тарихындағынегізгіпроблемалармынандай:

Жанныңрастығы. Плотин жан субстанция деген. Жанныңрастығын Платон, Аристотель, ибн Сина, т.б. мойындаған;

Жанжаратылмаған.жанжаратылғанболса, оныңөлімімойындалуыкерек. Жанөлімідегендінде, мифологиядажоқ;

Жанныңмәңгілігі;

Жанныңдаралығы. Жантуралыжазушылароныңдаралығынмойындайды.