Қазақстан республикасының білім және ғылым министрілігі
Кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын талдау
жүктеу/скачать 0,71 Mb.
|
аза стан республикасыны білім ж не ылым министрілігі (1)
| Кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын талдау.
Қазіргі экономика ғылымның өз қарауында қаржылық көрсеткіштерді болжаудың әр түрлі әдістері мен тәсілдері бар. Кәсіпорынның банкрот болу мүмкіндігінің тұрғысынан қаржылық жағдайды болжаудың 4 негізгі тәсілін қарастырамыз: а) несие беру қабілеттілігі индексінің есебі; ә) формаланған және формаланбаған белгіліердің жүйесін қолдану; б) төлем қабілеттілігі көрсеткіштерін болжау; в) қаржылық ағымның құйылуын талдау. А. Несие беру қабілеттілігі индексінің есебі. Қаржылық болжауда бағалардың эксперттік бағалау әдісі мен экономика-математикалық модельдеу қолданылуы мүмкін. Жалпы әлемдік практикада кәсіпорынның тұрақтылығын болжау, оның қаржылық стратегиясын талдау, сонымен қатар, оның тәуекелділігін анықтау банкроттығын болжау үшін экономикалық-математикалық модельдер қолданады. Банкроттықтың ықтималдығын бағалаудың ең жиі қолданылатын әдісі белгілі американ экономисі Э. Альтман ұсынған Z модельдері. Осы модельдердің ішіндегі ең қарапайымы екі факторлы модель болып табылады. Ол негізгі екі көрсеткішке негізделеді. Э. Альтманның пікірі бойынша банкроттық ықтималдығы: кәсіпорынның жалпы жабу коэфиценті (KNO) немесе ағымдағы өтімділік (KТΛ), яғни кәсіпорынның активтерінің өтімділігін сипаттайтын коэффициенттікке және кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын қаржылық тәуелдік коэфицентіне байланысты болып табылады. Эмпирикалық жолмен табылған бұл көрсеткіштер коэфиценттердің салмақты мағынасына көбейтіліп, нәтижелері белгілі бір тұрақты өлшеммен қосылады, ол да тәжірибелік-статистикалық тәсілмен табылады. Егер нәтиже (Z) теріс болса, банкроттық ықтималдық үлкен емес. Ал егер Z мәні оң болатын болса, ол банкроттық ықтималдылығының жоғары екенін көрсетеді. Америка тәжірибесінде мынандай коэфицнттердің салмақты мәндері қолданылады: ● жабу немесе ағымдағы өтімділік (Кmn) көрсеткіші үшін: (KΠ)-(-1,0736); ● баланстың пассивіндегі заемдық қаражаттың үлес салмағының көрсеткіші үшін: (K3)-(+0,0579); ● тұрақты шама –(0,03877). Бұдан Z есебінің формуласы мынандай болады: Z=-0,3877+K•(-1,0736)+K•0,0579. Мұнда: Kтл – Ағымдағы өтімділік коэффициенті = Ағымдағы активтер / Ағымдағы міндеттемелер K3 – Қаржылық тәуелділік коэффициенті = Заемдық қаражаттар / көздерінің жалпы көлемі Z=0 болғанда кәсіпорындар үшін банкроттық ықтималдығы 50-ға тең. Егер Z0 болса, онда банкроттық ықтималдығы 50%-дан асып, Z өскен сайын ұлғая береді. жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|