| «нәрселердің ащы шындығына» сүйенеді. Саясат – бәрінен бұрын
билікті алу және оны ұстап қалу үшін күрес. Саясат – ол қоғамның
тұтастығын сақтау үшін, әртүрлі әлеуметтік топтардың өз мүдделерін
келістіруі. Саясаткер мүмкіндігінше ізгіліктен ажырамауға, бірақ
қажет болса, жамандықтан да шошымауға тиіс. Бірақ, дегенмен сая-
сатты мораль шектерінде ұстап тұру мүмкін емес. Қашанда өзінің іс-
әрекеттерінде мораль талаптарына сүйенетін саясаткер, ақырында, өз
қабірін өзі қазған болып шығады.
Н.Макиавеллидің саясат жайындағы жоғарыда келтірілген ой-
пікірлері кейіннен философия, саясаттану тарихында «макиавел-
лизм» ұғымын тудырды. «Макиавеллизм» деп арсыз саясат, алдап-
арбау, зұлымдық, фактілерді бұрмалау әрекеттерін түсіну керек, яғни
жалпыадамзаттық адамгершілік нормаларын аяққа басу туралы сөз
болып отыр, өкінішке қарай, әлемдік саясатта ондайлар әлі күнге дейін
орын алып келеді.
Біз Н.Макиавеллидің философиясын «макиавеллизмнен» ажыра-
тып көрсетуге тиіспіз, өйткені ол кез келген күш көрсету, саясаттағы
зұлымдық атаулыдан аулақ болды. Алайда саясатта әртүрлі
жағдайлардың, «нәрселердің ащы шындығының» қысымымен
саясаткердің күш қолдануға мәжбүр болатын сәттері кездеседі.
Бұндай жағдайда ол қорқытып-үркітумен әуестенбеуге тиіс. Сая-
си қарсыластарын тез тізе бүктіріп, күш қолдануды тоқтатуға әрекет
етуі керек. Бірақ ол кезде, ойшылдың пікірінше, қатарынан екінші
Достарыңызбен бөлісу: | 
