ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

Өзінің  әлеуметтік-саяси  және  экономикалық  дамуы  жағынан 

Ресейдің  Еуропадан  жүзжылдыққа  артта  қалуына  байланысты, 

еуропалық  ағарту  идеялары  да  XIX  ғасырдың  екінші  жартысын-

да  ғана  ресми  танылды.  Оның  классикалық  үлгісі  XVIII  ғасырдағы 

Француз  ағартушылығы  болды.  Сол  ғасырдың  екінші  жартысында 

Ресейге Вольтердің, Монтескьёнің, Гольбах пен Дидроның, Руссоның 

және  басқаларының  шығармалары  ене  бастады.  Олар  орыс  ойының 

барлық  негізгі  ағымдарына,  тіпті  ресми  идеологияға  (Екатерина  II 

1 

Флюгер – бұл жерде: желдің бағыты мен жылдамдығын анықтайтын аспап.   

176

тұсындағы «сарай ағартуы» деп аталатын) дейін ықпал етті. Бірақ XIX 

ғасырдың ортасына дейін ағарту идеялары дербес бағытта қалыптасып 

үлгірмеген-ді.

Алайда  ол  идеялардың  кейбір  жекелерін  біз  енді  орыс  шіркеуі 

қызметшісі,  белгілі  дінтанушы,  жазушы  Феофан  прокопович  (1681-

1736)  еңбектерінен  табамыз.  Ол  Петр  I-дің  серіктесі  ғана  емес,  оның 

реформаларының басты идеологы да болды. Келесі ойшылдардың бірі  

жүктеу/скачать 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: