ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «адам деген не»
| Ол бар және болуға тиіс. Сондықтан «Мен не нәрсеге үміттене ала-
мын?» – деген сұраққа Кант: «Құдайға деген сенімге», – деп жауап береді.
уап береді. Адамдар табиғатынан тойымсыз, сараң, билікке, басымдыққа ұмтылады, ештеңенің парқын білмейді. Бірақ, екінші жағынан, кесімді ұйғарымға сәйкес, адамдар өздерінің іс-әрекеттерін моральдық тұрғыдан түсіндіруге тырысады. Адамдар, бір жағынан, бір-бірінен алшақтайды, ал, екінші жағынан, жақындайды, өйткені 1 Эвдемонизм – өмір мақсатын адамның бақытқа, жақсы тұрмысқа жетуге ұмтылуы деп санайтын идеалистік ілім. 189 өз қажеттіліктерін іске асыра отырып, олар бір-бірлерінен көмек іздеуге мәжбүр. Нақты өмірде адамдар арасында қалыптасатын қарама-қайшылықтар, жалпы алғанда, қоғам тұрғысынан тарихты алға жылжытады. Қоғамды жетілдіру мүмкіндігіне қарай, адамдар көбірек еркіндік алады және сонымен бірге қарама-қайшылықтарға тап болады. Айтылғандарды қорытындылай келе, И.Кант: «Адам, ша- масы, сондай бір қисық тақтайдан жасалған болуы керек: сүргілей берсең, әрине, түзеледі, бірақ мүлтіксіз түзу болып шықпайды», – деп тұжырымдайды. И.Канттың тарих философиясында бүгінгі күні де сабақ болуға лайық ережелер бар. Адамзаттың тарихы әлемдік азаматтық- құқықтық ахуал жағына қарай жылжып келеді, бірақ бұл әлемде оған толық қол жеткізу мүмкін емес. Моральдық жетілуге қарағанда, сыртқы материалдық мәдениет әлдеқайда жылдамырақ дамиды. Бұл адамзатқа үлкен қауіп төндіреді. И.Кант әлемді халықаралық құқық емес, озбырлық билейтінін қынжыла айтады. Кез келген соғыс ең жоғарғы құндылық – Адамды жоқ етеді. Бір жердің шеңберінде болып жататын қақтығыстар мен соғыстарда бұрынғыдай адамдар қырылып жатқан бүгінгі күннің адамзаты үшін бұл маңызды емес пе? Дүниежүзілік-азаматтық ахуалды жақындату үшін, барлық халықаралық-құқықтық келісімдерді қатаң сақтау
керек, мемлекеттердің бір-бірлерінің істеріне араласпау ұстанымы мүлтіксіз болуға тиіс. Халықтардың сауда-саттық, мәдени байланыстарын жан- жақты, кеңірек дамыту қажет. И.Кант неміс философиялық ойының негізін салып берді және әлі күнге дейін қазіргі заманғы адамзаттың рухани ахуалына ықпал етіп келеді.
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|