ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы



Pdf көрінісі
бет176/382
Дата17.10.2023
өлшемі2,22 Mb.
#117011
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   382
Байланысты:
Философия

6.4. г.гегельдің жүйесі және әдісі
Неміс философиясы дамуының шарықтау шегі XVIII ғасырдың 
соңы – XIX ғасырдың басындағы ұлы ойшыл 
георг Вильгельм Фри
-
дрих гегель
(1770-1831) шығармашылығының көріне бастаған кезіне 
тұспа-тұс келеді.
Кантты сынға алғанмен, оның жүйесі Канттың философиясын-
сыз пайда болмас еді, өйткені соның нәтижесінде елеулі өзгерістер: 
дәстүрлі метафизикадан субъектіні және оның қызметтік табиғатын 
зерттеуге көшу орын алды.
«Академиялық» деген атқа ие болған философ Гегельдің өзі XIX 
ғасыр философиясына зор ықпал етті: Американың, Англияның, 
Еуропаның алдыңғы қатарлы ойшылдарының басым көпшілігі 
гегельшілдер
болды.
Тюбинген Теология училищесінің студенті болған кезінде-ақ Ге-
гель Шеллингпен танысып, кейіннен онымен достасып кетті. Бұл 
жерде олар Француз революциясының өртін бастан кешті және соған 
ризашылық ретінде Азаттық ағашын отырғызды.
Өз 
философиясы жүйесін
құруды Гегель 
болмыс
пен 
ойлауды 
теңдестіруден
бастайды. Сол шақта: «Оның философиясының Шел-


198
линг философиясынан айырмашылығы неде?» – деген сұрақ туады. 
Ол да бастапқы Даралықтағы болмыс пен ойлаудың теңбе-теңдігін 
мойындайды ғой. Бірақ әңгіме мынада: Шеллинг бұл теңдестіруден 
шығудың жолын және дүниедегі Даралықты бұруды 
эзотерийлік, 
ақыл-парасат түйсігі
арқылы ғана жетуге болатын 
бастапқы құпия 
импульстен, дүмпуден
көреді. Бірақ философиялық жүйені құруға 
мифология (Демиургті – платондық құдай-ұстаны еске түсірейік) не-
месе мистика (Шеллингтегі сияқты) элементтері қосылған кезде, бұдан 
ешқандай жақсы нәрсе шықпайды. Сондықтан Гегель басқа жолмен 
кетеді: ол болмыс пен ойлаудың 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   382




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет