I.4 Гетерономия басқышы немесе мектеп теориясы. Еңбек мектебінің теориясы
Сабақтар және шығармашылық. Сабақты ұйымдастыру мәселесі. Сабақтың шығармашылықпен құрылуы, бірақта оның алдын алмауы. Сабақтың механикалық түрге және дилетантизмге құлдырауы.
Еңбек мектебі түсінігі. Дьюи мен Кершенштейнер. Еңбек және кәсіптік мектеп. Тұтастық принципі. Жеке пәннің табиғат пен мәдениет тұтастығына бойлауы. Тұлға идеясы мен икемділігі. Кершенштейнердің қосымша мектебі.
Еңбек мектебі және пассивті мектеп. Бірдей үлгіні қайталау және міндетті бірге орындау. Мұғалімнің рөлі. Сыныпты құрудағы тұтастық принципі.
Еңбек мектебінің негізгі принципінің (тұтастық принципі) салдары. Жалпы білім беретін және арнайы пәндер. Оқу жоспарының және мұғалімдер коллегиясының тұтастығы. Отантану. Көппәнділік мәселесі. Еңбек мектебі – қазіргі мектеп дамуының табиғи салдары. Кершенштейнер талаптары. Мектептің тұрғындармен байланысы.
Еңбек мектебін бұрмалау. Еңбек үй шаруасы ретінде. Еңбек қол еңбегі ретінде. Еңбек утилитарлы еңбек ретінде. Утилитарлық мақсат емес, құрал. Еңбек шаруашылық еңбек ретінде.
Еңбек мектебін бұрмалау (жалғасы). Блонскийдің «индустриалды» еңбек мектебі. Блонский мектебінің ішкі қайшылықтары. Техника мен шаруашылық. Белсенділік бастамасын енжарлыққа алмастыру. Еңбек мектебін бұрмалау, еңбек түсінігін талқылаудан туады.
Еңбек мектебін жүзеге асыру шарттары: материалдық байлық, рухани байлық, құқықтық мәдениет. Еңбек мектебі утопия ретінде және шынайы мектеп жұмысының идеясы, мектептің тарихи дамуы ретінде.
I.5 Гетерономия басқышы (жалғасы). Авторитет және мектептегі еркіндік
Авторитарлылық және ақыл. Авторитарлылықты ұйымдастыру: авторитет ақылға қонымды болуы тиіс, бірақта өзін алдын-ала өзгертпеу.
Авторитарлылықтың механикалық нұсқаушылыққа құлдырауы. Иезуиттік мектеп, марапаттау мен жазалау жүйесі. Жазалау мәселесі. Жазалаудың механикалық ықпал құралына айналуы. Жазаламау мүмкіндігі. Жазалаудың құқықтық мағынасы. «Табиғи жазалау» және жолдастық сот жазалаудың шекті формасы. Физикалық жазалау. Психикалық жазалау, оқушы тұлғасына нұқсан келтіреді.
Авторитарлылықты болдырмау жағдайында еркіндіктің құлдырауы. «Жастық шақ мәдениеті» теориясы және Винекеннің «ерікті мектеп қауымдастығы». Немістердің «жастар қозғалысы»: оның құрылуы мен тағдыры. Жастар қозғалысының өзінен-өзі ыдырау себебі. Авторитарлылық еріктің қажетті сәті.
Мектептегі өзін-өзі басқару мәселесі. «Ерікті мектеп қауымдастығы». Америкалық school-city жүйесі. Ағылшындардың көпшілікке арналған метебіндегі өзін-өзі басқару. Өзін-өзі басқару - басқаруға қатыспау. Мектеп «жастар үйі» ретінде. Жастардың ерікті қоғамы, авторитарлық мектепті ұйымдастырудың басталуы ретінде.
Достарыңызбен бөлісу: |
