Бақылау сұрақтары Деформацияның қандай түрлері белгілі?
Дәнекерлеуден кейін деформацияны қалай жоюға болады?
Қандай кернеулер бар?
Дәнекерлеу алдында деформацияны болдырмау үшін қандай шаралар қолданылады?
3.3.5 Анықталған ақауларды жою Егер дәнекерленген қосылыстардың қолайсыз сыртқы немесе ішкі ақаулары анықталса, олар міндетті түрде түзетіледі. Сыртқы ақаулар іріктеу аймағында тегіс ауысуды қамтамасыз ете отырып тегістеледі. Үлгіні оның максималды тереңдігі аймағында бөліктің минималды рұқсат етілген қалыңдығы сақталған жағдайда ғана қайнатуға болмайды. Тігістің артқы жағындағы ақауларды жою оның бүкіл ұзындығы бойынша негізгі металмен жуылады.
Егер механикалық өңдеу (тегістеу) процесінде сыртқы ақауларды толық түзету мүмкін болмаса, онда оларды жол берілмейтін ішкі ақаулар ретінде толығымен жою керек.
Алюминийден, титаннан және олардың қорытпаларынан жасалған қосылыстардағы жер асты және ішкі ақауларды (ақаулы учаскелерді) тек механикалық әдіспен — абразивті құралмен тегістеу, кесу немесе кесу арқылы өңдеу, содан кейін тегістеу арқылы түзетеді. Кейбір жағдайларда конструкцияларда болаттан ақаулы учаскелерді ауа-доғалы немесе плазмалық-доғалы қатпармен алып тастауға, содан кейін іріктеу бетін абразивті құралдармен өңдеуге жол беріледі. Көміртекті және кремнийлі марганецті болаттардан жасалған бөлшектерді алдыңғы өңдеудің іздері толығымен жойылғанша тегістеу керек.
Ақаулы жерлерді түзету кезінде белгілі бір шарттарды сақтау ұсынылады. Түзетілген учаскенің ұзындығы 10 болуы керек...Әр жағынан ақау ұзындығынан 20 мм артық. Үлгінің ені дәнекерлеуден кейін алынған тігістің ені оның қос бастапқы енінен аспайтындай болуы керек. Пісіруге дайындалған үлгінің пішіні мен өлшемдері сенімді пісіру мүмкіндігін қамтамасыз етуі керек. Әрбір іріктеменің бетінде өткір шығыңқы жерлері, өткір ойықтары мен қабыршақтары жоқ тегіс кескіні болуы тиіс. Ақаулы учаскені дәнекерлеу кезінде негізгі металдың іргелес бөліктерін жабу керек.
Жарықтары бар дәнекерленген тігістерде дәнекерлеу алдында жарықшақтың бойымен бөліктің бетін тазалап, оның таралуын болдырмау үшін осы жарықшақтың ұштарынан 10 мм қашықтықта тесіктер бұрғылау керек (сурет. 39). Содан кейін сіз жарықтарды кесіп тастауыңыз керек, содан кейін ақаулы аймақты толық тереңдікке қайнатыңыз.
Ақаулы аймақты дәнекерлеу балқымамен дәнекерлеу әдістерінің бірімен жүзеге асырылады (қолмен доғалық, қорғаныс газындағы доғалық және т.б.).
Сур. 39.
Дәнекерленген қосылыстардың түзетілген тігістерін конструкцияның сапасына қойылатын талаптарға сәйкес қайта бақылау керек.
Аргон доғалы дәнекерлеу арқылы дәнекерленген қосылыстардың ақауларын түзету үшін ұсынылатын Технология:
тиісті дәнекерлеу режимін таңдаңыз;
дәнекерлеу доғасын технологиялық пластинада қозғап, қыздырғаннан кейін электродты дәнекерлеу орнына ауыстыру;
дәнекерлеу процесінде және дәнекерлеу доғасын қоздыру кезінде вольфрам шыбығының ұшын дәнекерлеу ваннасымен немесе толтырғыш сыммен байланыстыруға жол бермеңіз;
толтырғыш сымды кесу жиектері балқығаннан және дәнекерлеу ваннасы пайда болғаннан кейін ғана беруге болады;
ақауларды төменгі қалыпта және 30°аспайтын бұрышта қайнату;
көп қабатты дәнекерлеу кезінде әр қабатты қолданғаннан кейін дәнекерленген металды Болат щеткамен тазалаңыз;
вольфрам электродының газ шүмегінің төменгі жиегіне қатынасы 3 болуы керек...8 мм;
қыздырғышты 60 бұрышта ұстау керек...Ақау дәнекерлеу орнында
бөліктің бетіне 80° ;
толтырғыш сымды қыздырғыш электродтың осьіне бұрышта ұстаңыз және дәнекерлеу ваннасына жиі және кішкене бөліктерде біркелкі соққылармен енгізіңіз;
барлық жағдайларда ақауларды дәнекерлеу 3 биіктіктегі тігісті күшейтумен аяқталады...5 мм;
оттықтың ұшы мен вольфрам электродын мезгіл-мезгіл металл шашырауынан тазартыңыз;
доғаның кездейсоқ үзілуі кезінде оны қайта тұтатуды жікте үзілген жерден 30 мм қашықтықта жүргізу қажет;
доғаның ұзындығын 2,5 ішінде ұстаңыз...3,0 мм, доғаның үзілуі оны біртіндеп арттырады;
дәнекерлеу процесін жиектер балқығанға дейін ақаулы жерді алдын ала жергілікті жылытудан бастау керек.
Егер бөлік материалының қалыңдығы 15 мм-ден асатын болса, ақаулы аймақты көп қабатты тігіспен дәнекерлеу керек. Бұл жағдайда балқытылған металдың бөліктің бетінен биіктігі кемінде 3 мм болуы керек.
Жауапты құрылымдар үшін бірдей ақаулы аймақты екі дәнекерлеуге рұқсат етіледі, себебі көптеген қондырғыларда осы аймақтардағы металдың механикалық қасиеттерінің айтарлықтай төмендеуі байқалады.