Бақылау сұрақтары Дәнекерлеу жалынының қуаты қалай таңдалады және реттеледі?
Дәнекерлеу жалыны қандай аймақтардан тұрады?
Дәнекерлеу жалынының түрлері мен сипаттамалары қандай?
2.4 Металл конструкцияларын құрастыру және дәнекерлеу кезінде деформациялардың алдын алу шаралары 2.4.1 Құрастыру және жұмыс сызбаларына және техникалық шарттарға сәйкес ықтимал деформацияны ескере отырып, конструкцияны құрастыру
Кернеулер мен деформациялардың алдын алу
Бөлшектерді қатты бекіту. Дәнекерлеудің қалдық деформациясын төмендетудің тиімді шарасы-құрылғыларда бекітілген бөлшектер мен түйіндерді дәнекерлеу. Дегенмен, дәнекерлеу кернеуі айтарлықтай артады. Дәнекерленген түйін бекітілген құрылғыдан босатылғаннан кейін, тігістердің шөгуінен деформациялар пайда болады. Бекітілген күйде дәнекерлеу кезінде деформациялардың төмендеуі жоғары температураға дейін қызған кезде пластикалық деформацияның пайда болуымен түсіндіріледі. Бұл әдіс жарықтардың пайда болуына бейім емес тұтқыр материалдардан жасалған құрылымдар үшін қолданылады.
Кері деформацияларды құру. Көбінесе дайындама қосымша кері деформацияға ұшырайды. Дәнекерленген элементтердің кері деформациясы 46-суретте көрсетілген схемаларға сәйкес жүзеге асырылуы мүмкін.
Сурет 46. А-мүмкін болатын деформацияларды ескере отырып бөлшектерді құрастыру; бтігістерді салудың ұтымды реттілігі; в-1-8 деформацияларды теңдестіру-тігістерді салу реттілігі; г-механикалық түзету; д-термиялық түзету;
Деформациямен күресу әдістері:
Дәнекерленген бөліктерді алдын-ала иілу әдісі бұрыштық деформацияны болдырмау үшін қолданылады.
Шағын ені бар парақтар алдын-ала күтілетін деформацияға қарсы бағытта бүгілген. Үлкен ені бар парақтарды дәнекерленген жиектердің алдын-ала иілуімен салуға болады.
Таңбалы және қос таврлы арқалықтардың деформацияларын жою үшін арқалықты күтілетін деформацияға кері бағытта бүгетін құрылғылар қолданылады.
Балқытылған металдың салмағын азайту. Дәнекерленген құрылымдарда бұған өнімді дұрыс жобалау, дәнекерлеу саны мен мөлшерін азайту, жиектердің бұрышын өзгерту арқылы тігістердің көлденең қимасын азайту, терең балқыту және мәжбүрлі режимдерде дәнекерлеу технологиясын қолдану арқылы қол жеткізіледі.
Тігістердің дұрыс реттілігі. Дәнекерленген құрылымдарды өндірудің технологиялық процестерінде минималды деформацияларды қамтамасыз ететін дәнекерлеу әдістері қарастырылған (сурет.46 б, в).
Жиектерді X - тәрізді дайындаумен түйісетін қосылыстар дәнекерленген элементтердің деформациясын азайту үшін әр жағынан кезеккезек дәнекерленуі керек.
Көп қабатты тігістерді қолдану. Көп қабатты тігістермен дәнекерлеу ішкі кернеулерді азайтуға, балқытылған металдың құрылымы мен сапасын жақсартуға, буындарды қабатты термиялық өңдеуді жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Ең пластикалық тігіс металын алуды қамтамасыз ететін электродтардың маркаларын қолданған жөн.
Мәжбүрлеп салқындату. Төмен көміртекті және қатаймайтын болаттарды дәнекерлеу кезінде дәнекерлеу кернеулері мен деформацияларын азайтуға мәжбүрлі салқындатуды (сумен, мыстан жасалған жылу өткізгіштердің көмегімен және т.б.) қолдану арқылы қол жеткізіледі.