Қазақстан республикасының бiлiм және ғылым министрлiгi

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БIЛIМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛIГI 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6М020300-ТАРИХ  

МАМАНДЫҒЫ БОЙЫНША ҚАБЫЛДАУ ЕМТИХАННЫҢ 

БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қостанай, 2015 

 

 

2 

      

НЕГІЗГІ БӨЛІМ 

      

(пәндер мазмұны) 

 

 

ЖАЛПЫ ТАРИХ 

Кіріспе 

Жалпы тарих өткен кезеңдегі  тарихи оқиғалар, тарихи тұлғалар қызметі, 

мәліметтер  жиынтығы.  Ол  алғашқы  қауымдық  құрылыс  кезеңінен  бастап 

мемлекеттердің  пайда  болуы,  қазіргі  күнге  дейінгі  кезеңді  қамтиды.  Жалпы 

тарих  объектісі  әлемдік  қауымдастықтағы  тарихи  процесс  эволюциясы  болып 

табылады. 

Тарихи пәндер арасында жалпы тарих ерекше орын алады. Себебі осы пән 

арқылы  адамның  дамуы,  қоғам  мен  жеке  меншіктің  қалыптасуы,  таптар  мен 

мемлекеттердің пайда болуы  туралы теориялық мәселелер қарастырылады.  

Аталған  пән  синкретикалық  болып  табылады,  сондықтан  адамның  шығу 

тегі,  қалыптасуы,  қоғамның  қалыптасуы  туралы  мәселелер  философия, 

психология,  әлеуметтану,  археология  сынды  басқа  да  ғылымдар  әдісімен 

оқытылады. 

Курстың  пәні  мен  міндеттері.  Жалпы  тарихты  кезеңдестіру  принциптері 

мен  критерийлері:  формациялық,  мәдени,  өркениеттік  әдістер.  Дүниежүзілік 

тарихты оқытудың теориялық мәселелері. Тарихи зерттеу әдістері: тарихи әдіс, 

статистикалық,  жүйелі-құрылымдық,  сыни  талдау  әдісі.  Тарихи  зерттеуде 

ғылыми  әдістерді  қолдану:  аналогия,  экстраполяция.  Тарих  және  әлеуметтік 

теория.  тарихи  дамудың  негізгі  тарихи  және  философиялық  көзқарастары:  Ф. 

Гегель,  А.  Тойнби,  А.  Шопенгауэр,  Н.  Данилевский,  К.  Ясперс.  Жалпы 

тарихтың тарихнамалық мәселелері:деректер және зерттеу 

Жалпы тарих 4 жаһандық тарихи кезеңнен тұрады: 

1

. Ежелгі дүние тарихы  б.з.д. IV м.ж- б.з. V ғ. 

2. 

Орта ғасырлар тарихы – V ғ. – XVII ғ. – XVIII ғ. 

3. 

Жаңа заман тарихы – XVII ғ. – XVIII ғ. –XX  ғ. басы. 

4. 

Қазіргі заман тарихы – ХХ – XXI ғ. 

 

 

ЕЖЕЛГІ ДҮНИЕ ТАРИХЫ 

1. 

Ежелгі Греция 

Мемлекеттің  пайда  болуы.  Табиғи  ресурстар  мен  ландшафт.  Көне  Эгей 

әлемі:  минойлік,  эллада,  микен  мәдениеттері.  Ертегрек  демократиясының 

мәселелері: мемлекет генезисі. Проблемы древнегреческой демократии: генезис 

государства. Гректік полис – әлеуметтік-саяси полис формасының негізі ретінде. 

Афины және Спарта полис типі ретінде. Драконттың заңдары. Солон заңдары, 

Писитрат  тираниясы.  Б.з.д.  V-IV  ғғ.  Классикалық  Греция.  Грек-парсы 

соғыстары және оның Грецияның әлеуметтік-экономикалық және мәдени-саяси 

дамуына әсері.  Б.з.д. Ү ғ. Афинының күшеюі. Афина мен Спарта арасындағы 

 

3 

қарсылықтар.  Перикл  реформалары.  Ертегрек  мәдениетінің  ерекшеліктері: 

ғылым және философия.  

2. 

Ежелгі Рим 

Деректер  мен  тарихнама.  Рим  тарихы  бойынша  археологиялық 

материалдар. Италиядағы ертеқұлиеленушілік қоғам және мемлекет (б.з.д.VIII – 

VI 

ғ.).  Рим  республикасының  қалыптасуы.  Батыс  Жерорта  теңізі  үшін 

Карфагенмен  Рим  арасындағы  күрес.  Ганнибал  жорықтары.  Б.з.д.  ІІ-І  ғ.  Рим 

республикасының құлдырауы жәнереспублика жүйесінің дағдарысы.  

Империя  кезеңіндегі  Рим:    Империя  кезіндегі  Рим:  Актавиан  Августтың 

билік етуі және монархиялық режимнің құрылуы. I-II ғғ. Рим империясындағы 

әлеуметтік-экономикалық  қарым-қатынастары.  I  ғ.  Юлий-Клавдий  және 

Флавий  әулиетерінің  билік  еткен  кезі.  Антонин  әулиетінің  билік  келуі.  Рим 

империясының  «Алтын  ғасыры».  193-197  жж.  Азамат  соғысы  және  римдік 

күлиеленушілік  қоғамның  құлдырауы  мен  дағдарысы.    Империяның  қайта 

құруы.  Аврелиан  және  оның  ұрпақтарының  билік  ету  кезені.  Рим 

экономикасының және Рим тарихының құлдырауы. 

3. 

Ежелгі Шығыс. 

Орталықтындырылған қоғамның құрылуы. Шығыс мемлекетінің дамуы. 

Ежелгі,  Орта,  Жаңа  және  кейінгі  патшалық  кезендеріндегі  Египет 

мемлекеті. Ежелгі Месопотамияда мемлекеттердің пайда болуы: Шумер, Аккад, 

Вавилон.  Ассирия  мемлекетінің  пайда  болуы  және  б.з.д.  IX  ғ..  ассириялық 

жаулау  саясаты.  Тиглатпаласар  III  реформалары.  Ежелгі  Месопотамия 

мемлекетерінің мәдениеттері. 

Кіші Азия: елі және халқы. Ежелгі Хетт патшалығының пайда болуы және 

жаулаушылық  саясаты.  Урарту  мемлекеті:  пайда  болуы,  дамуы  және  құйреуі. 

Шығыс Орта теңізі елдері: Сирия, Финикия, Палестина, Карфаген. 

Ежелгі Иран территориясындағы  мемлекеттер: Элам  және Мидия.  

Әлем  Парсы  мемлекеті  және  Александр  Македонскийдің  жаулап  алу 

саясаты. Ежелгі Қытай: елі, халқы, ежелгі мемлекеттік құрылымдар. Үндістан 

және  алғашқы  өркениеттер  тарихы:  Хараппы  мәдениеті,  Кушан  және  Гуптта 

әулиеттері тұсындағы Үндістан.. 

Оңтүстік-Шығыс  Азия  мемлекеттері:  Цейлон,  Үндіқытай,  Малайя, 

Индонезия:  халқы,  пайда  болуы  және  алғашқы  мемлекеттердің  құрылуы. 

Жапония және синго діңі. 

Ежелгі  Африка:  географиялық  жағдайы,  этникалық  құрылымы,алғашық 

князьдықтары: Мероэ, Аксум, Ежелгі Нубия. Ежелгі Қазақстан: сақтар,ұйсіндер, 

гунндар. 

 

 

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ

 

Негізгі: 

1. История Древнего Востока / Под ред. В.И. Кузищина – М., 1988 

2. История Древнего Востока / Под ред. Б.А. Тураева – М. 2004 

3. История Древней Греции / Под ред. В.И. Кузищина – М., 1991 

4. История Древнего Рима / Под ред. В.И. Кузищина – М., 1994 

 

4 

5. История Древней Греции / Под ред. А.И. Бодак, И.Е. Войнич и др. – М., 2000 

6. Всемирная история в 24 томах – М., 1998 

7. Васильев Л.С. История Древнего Востока. – М., 1998 в 2-х томах. 

8. История Африки с древнейших времен / Под ред. Бютнера Т. - М., 1981 

Қосымша: 

1. Аристотель. Политика. // Сочинения в 4-х т. М., 1997, т. 4. 

2. Геродот. История. – М., 1981 

3. Берве Х. Тираны Греции. М., 1997 

4. Гиббон Э. История упадка и крушения Римской империи. М., 1994 

5. Дандамаев М.А. Политическая история Ахеминидской державы. М., 1985 

6. Волков А.В. Карфаген «Белая» империя «черной» Африки. М., 2004 

7. Волков А.В. Хетты. Неизвестная империя Малой Азии. М., 2004 

8. Ревяко К.А. Пунические войны – Минск, 1998 

9. Заболоцка Ю. История Ближнего Востока в древности. М., 1989 

10. Полибий. Всеобщая история. М., 2003 в 2-х т. 

11. Фукидит. История. М., 1981. 

12. Шахермаер Ф. Александр Македонский М. 1986 

 

 

ОРТА ҒАСЫРЛАР ТАРИХЫ 

 

«Орта  ғасырлар»  терминінің  аңықтамасы  және  феодализм.Тарих 

ғылымындағы  феодализмнің  мінездемесі.  Феодал  қоғамы.  Әлеуметтік 

институттар. Қоғам және вотчина. Орта ғасырлық қала. Мемлекетт және шіркеу. 

Орта ғасрылар тарихының кезендеу мәселелері. 

V-XVII 

ғғ. орта ғасырлық Еуропа тарихы.  

Ерте ортағасыр (V-XI ғ.) 

 

Көне  германдықтардың  қоғамдық  құрылысы  және  халықтардың 

қоныстануы.  Рим  империясының  құлауы,  варварлық  королдіктердің  құрылуы. 

Ұлы  Франктер  империясы.  Меровингтер  мен  Каролингтер.  Х  ғ.  Қазіргі 

мемлекеттердің  еуропа  жерінде  құрыла  бастауы:  Германия,  Италия,  Испания, 

Англия, Франция. Славяндық тайпалар, Киев Русі. 

Орта ғасырлағы даму (XII-XV ғ.)  

Қолөнердің  ауыл  шаруашылығынна  бөлінуі.  Орта  ғасырлық  қалалардың 

пайда болуы. Крест жорықтары. Жүзжылдық соғыстың басталуы. Шіркеу және 

ерестер.  Қайта  өрлеу  дәуіріндегі  мәдениет.  Византия  және  балқан  түбегі 

патшалықтары. 

Кейінгі ортағасыр (XVI-XVII ғ.) 

Капиталистік  қатынастардың  тууы  және  феодализмнің  дағдарысы.  Ұлы 

географиялық ашулар. Отарлық жаулап алушылықтар. Швейцарияағы реформа. 

Еуропадағы контрреформация. 16-17 ғғ. Халықаралық қатынастар.  

2. Ортағасырлық Азия және Африка 

Ерте ортағасыр (V-XI ғ.) 

Орталық Азияда халықтар мен феодладық қатынастардың орнауы. Түркі 

мемлекетінің  құрамындағы  Орта  Азия.  Л.Гумилев  еңбектеріндегі  көшпеліліре 

 

5 

мәселесі. Қытайдағы  Суй и Тан династиялары. Жапониядағы Тайка төңкерісі. 

Үндістандағы  феодалдық  қатынастра.  Династиялар.  Ерте  феодалдық  араб 

мемлекеттерінің  құрылуы,  араб  халифаттарының  жаулап  алу  соғыстары. 

Халифаттар:  Омеядтар  және  Абассидтер.  Ислам  дінінің  таралуы  және  оның 

идеологиясы.  

3-

8  ғғ.  Тропикалық  Африка:  Нок,  Аксум,  Мероит  мемлекеттері. 

Мәдениеті.  Құрылымы.  Днфеодалдық  қатынастар.  Сауданың  дамуы. 

Христиандықтың таралуы. 

Классикалық ортағасыр (XII-XVI ғғ.) 

X-

XIII  ғ.  Орталық  Азия:  Мавераннахр  Саманилер  кезінде.  Хорезмшах 

мемлекеті. Мәдениеті. 

 

Қытайда  Ляо  мемлекетінің  құрылуы.  Цзинь  патшалығы  мен  Сун 

империясының  арақатынасы.  Жапонияда  Миномото  сегунатының  құрылуы.  

Орталық  Азияда  Араб  феодалдық  мемлекеттірің  құрылуы:  Фатимидтер 

халифаты  және  Айюбидтер  халифаты-саяси  және  этникалық  құрамы. 

Селжұқтар  және  Иранды  жаулау.  14  ғ.  Осман  империясы  жаулаушылық 

соғыстары.  Монғол  мемлекетінің  құрылуы,  соғыстары.  Үндістанда  Делий 

сұлтандығы.  Касталық  тәртіптің  орнауы.  Тропикалық  Африкадағы 

мұсылмандық  мемлекеттер:  Гана,  Сонгаи,  Мали.  Судандағы  христиандық 

княздық. Шығыстың мәдениеті. 

Кейінгі ортағасыр (XVII-XVIII-XIX бірінші жартысы.) 

Қытайда  шаруалар  қозғалысының  шиеленісуі  және  17  ғ.  Шаруалар 

соғысы.  Токугава  сегнута  ыкезінде  Жапонияның  бірігуі.  Ирпанда  Сефевидтер 

мемлекетінің  құрылуы.  Шиизмнің  мемлекеттік  дінге  айналуы.  Орыс-түрік 

қатынастары.  Ирак,  Аравия,  Сирия және  Египет  Түркия  биілігінң  ықпалында. 

Үндістан  экономикасы.  Ұлы  Моғолдар  мемлекеті.Орталық  және  Шығыс 

Судандағы 

Мұсылмандық 

сұлтандықтар. 

Африкадағы 

португалдық 

басқыншылар. Шығыс тарихнамасы. 

 

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ

 

Негізгі: 

1. История средних веков в 2-х т. М., 1997. 

2. История средних веков / Под ред. Колесничкого Н.Ф. М., 1980. 

3. История Казахстана и Центральной Азии. Алматы, 2002. 

4. История Европы с древнейших времен до наших дней. В 8-ми т. М., 1997. 

5. Васильев Л.С. История Востока. В 2-х т. М., 1998. 

6. Всемирная история. В 24-х т. М., 1997. 

Қосымша: 

7. 

Гутнова Е.В. историографии истории средних веков. М., 1985. 

8. 

Борг М.А. Эпохи и идеи:  становление историзма. М., 1987. 

9.

Жумагулов  К.Т.  Древнегерманское  общество:  проблемы  и  концепции. 

Алматы, 1993. 

10. 

Заборов М.К. Крестовые походы. М., 1959. 

11.

Каролюк В.Д. Западные славяне и Киевская Русь. М., 1964. 

12.

Л.Н. Гумилев. Древняя Русь и Великая Степь. М., 1998. 

 

6 

13.

Мендрин В.М. История сегуната в Японии. М., 1999. 

14.

Тураев А.Б. Абиссинские хроники XVI-XV в. М., 1984. 

15.

Неусыхин А.И. Проблемы европейского феодализма. М., 1974. 

 

ЖАҢА ЗАМАН ТАРИХЫ 

 

«Жаңа  заман»  түсінігі.  Жаңа  тарих.  Кезеңнің  тарихи  кезеңдестірілуі. 

Негізгі мәселелер. Негізгі дереккөздер. 

1.

Еуропа және Америка елдерінің жаңа заман тарихы (XVII –XIX ғ.) 

Бірінші кезең (XVII –XIX ғ.) 

17-

18  ғғ.  Еуропалық  континент  елдерінің  негізгі  әлеуметтік-

экономикалық  даму  үрдістері.  Отарлау  экспансиясының  кеңеюі.  Абсалютизм. 

Ағарту кезеңі.  

Абсалютизм  кезеңінің  дағдарысы,  буржуазиялық  революцияның  дамуы. 

Ағылшын  буржуазиялық  революциясы,  Ұлы  Француз  революциясы,  Италия, 

германия,  Португалиядағы  революциялар.  Солтүстік  Америкадағы  тәуелсіздік 

үшін  күрес.  АҚШ  құрылуы.  17  ғ.  Ресей.  І  Петр  реформалары.  Наполеон 

осғыстары. 1812 ж. Отан соғысы, нәтижесі. 

Екінші кезең (1815-1917 жж.) 

Капиталимзнің  пісіп-жетілуі  және  өнеркәсіптік  революцияның  дамуы. 

Әлемдік  нарық,  банк  қатынастары.  Англия,  Франция,  Германия  саясаты. 

Германия  мен  Франциядағы  жұмысшылар  қозғалысы.  Отаршылдық 

соғыстардың  аяқталуы  және  доминиондардың  құрылуы.  Азияның  «оянуы» 

1905-

1911 ж. Латын Америкасы мен Африкадағы азаттық күрестер.  1914-1918 

жж. Бірінші дүниежүзілік соғыс. Ресейдегі революция.  

2. 

Азия және Африка елдерінің жаңа заман тарихы. 

Әлеуметтік  және  экономикалық  даму.  Отарлық  басып  алулар.  Ост-

Үнділік  компания  рөлі.  Тайпин  мемлекеті.  1867-1868  жж.  Жапониядағы 

революция,  сегнутаттың  жойылуы.  1857-1859  жж.  Үндістандағы    көтеріліс. 

Сефевидтер  мемлекетінің  феодалдық  дағдарысы.  Иранға  қарсы  түріктер  мен 

ауғандықтардығ  соғысы.  Надир  шах  және  оның  жаулаушылық  соғыстары. 

Кушан  династиясы.  Осман  империясы.  18  ғ.  Осман  имперясының  дағдарысы. 

ІІІ  Селим  реформалары.  Араб  мемлекеттерінің  әлеуметтік-экономикалық 

жағдайы. Египеттегі шетелдік капитал. 

 

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ

 

Негізгі: 

1. История нового времени стран Европы и Америки. Курск, 1996. 

2. Новая история стран Европы и Америки/Под ред. Кривогуза Е.Е., М., 2003. 

3. История Европы. М., 1996. 

4. История стран Латинской Америки. М., 2003. 

5. История Востока/Под ред. Васильева С.В. М., 1998. 

6. История Африки в XIX-нач. ЧЧ в. М., 1984. 

7.  История  национально-освободительной  борьбы  народов  Африки  в  новое 

время. М., 1976. 

 

7 

8. Юго-Восточная Азия с древнейших времен до XVIII в./Под ред. Берзина Э.О. 

М., 1995. 

Қосымша 

1. Япония: экономика, политика, история. М., 1989. 

2. Юго-Восточная Азия в мировой истории. М., 1977. 

3. Порконский А.б. Экономические интересы США в Азиатско-тихоокеанском 

регионе. М., 1998. 

4. Афганистан: история, экономика и культура. М., 1988. 

5. Сборник документов по новой истории. Сост. Остриков Л.И. М., 1989. 

6. 

Английская буржуазная революция XVII в./Под ред. Е.А. Косминского. В 2-х 

т. М., 1954. 

7. Буржуазные партии в политической системе Франции/Под ред. Чернега В.Н. 

М., 1987. 

8. Манфред А.З. Наполеон Бонапарт. М., 1998. 

9. Бисмарк О. Мысли и воспоминания. В 2-х т. М., 2001. 

10. Марчук И. Становление национальных государств в Латинской Америке. М., 

1989. 

11. Шацилло В. Первая мировая война: сборник документов. М., 2000. 

 

ҚАЗІРГІ ЗАМАН ТАРИХЫ 

 

Кехеңдестіру мәселесі. Өзекті мәселелер. Деректер мен зерттеулер. 

1. 

Қазіргі кезеңдегі Еуропа мен Америка елдерінің тарихы. 

ХХ ғ. Халықаралық қатынастардың дамуы. Еуропаорталықтанған әлемнің 

триумфы. Қоғамдық-саяси қүрылымның екі үлгісі: либеральды-демократиялық 

және  тоталитарлдық-авторитарлық.  Версаль-Ваашингтон  жүйесі.    Жаңа  соғыс 

ошақтарының пайда болуы. Кеңес қоғамы феномені. Екінші дүниежүзілік соғыс. 

Фашизм, салдары.»Қырғиқабақ» соғыстың басталуы: АҚШ және КСРО. 1962 ж. 

Кариб дағдарысы. Латын америкасындағы американдық басқыншылық. КСРО 

құлауы,  ТМД  құрылуы.  90  жж.  Балқан  түбегі  елдерінің  дағдарысы.    С. 

Милошевич  Косово  мәселесі.  «Төртінші  дүниежүзілік  соғыс»  және  терроризм 

феномені.  АҚШ-тың  геосаяси  қызығушылығы:  Ауғанстан,  Косово,  Ирак. 

Еуропа елдерінің қазіргі саяси элитасы: партиялар, саяси прерогативтер. 

2. 

Азия және Афритка елдерінің қазіргі заман тарихы. 

Жаппай  ұлт-азаттық  қозғалыстар  және  олардың  басып  тасталуы. 

Қытайдағы  Смнхай  революциясы.  Гоминьдан  үкіметінің  құрылуы.  ҮХК 

құрылуы  және  Тилак  процесі.  Жастүріктер  революциясы  және    Ататүріктің 

билігі.  Ирандағы  1906-1907  жж.  Конституция.  Жапониядағы  «күріш  бүлігі». 

Кореядағы наурыз көтерілісі. Монғолиядағы азаттық үшін күрес. Египет, Сирия, 

Ирактағы  халық  қозғалыстары.  Перл-Харборға  шабуыл  және  екінші 

дүниежүзілік  соғыстың  басталуы.  Бирма,  Филиппин,  Индонезия,  Малайзияны 

басып алу. 

Хх  ғ.  Отарлық  жүйенің  құлауы.  Азия  және  Африка  елдерінде  ұлттық 

мемлекеттердің  құрылуы.  Суэц  каналы  дағдарысы,  Таяу  Шығыс  мәселесі. 

Қытайдағы  мәдени  революция,  1979  ж.  Ирандағы  ислам  революциясы.  ХХ  ғ 

 

8 

Шығыс  елдеріндегі  ірі  әскери-диктаторлық режим:  Пол  Пот,  Иди  Амин,  Ж.Б. 

Бакасса, М.С. Секо, С. Хусейн, Ч. Тейлор, И. Деби. Шығыс елдеріндегі «ыстық 

нүктелер», шешу жолдары. 

 

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ

 

Негізгі: 

1. Новейшая история стран Европы и Америки. 1918-1990 г. М., 1989. 

2. Новейшая история стран Европы и Северной Америки/Под ред. Заболотного 

В.М. М., 2004. 

3. Новейшая история зарубежных стран/Под ред. Родригеса А.М. М., 2001. 

4. История стран Азии и Африки в новейшее время. М., 2003. В. 3-х т. 

5. Васильев Л.С. История востока. Т. 2. М., 1994. 

6. Новейшая история Китая. М, 1984. 

7. Новейшая история арабских стран. С., 1972. 

8. Иран: очерки новейшей истории. М., 1976. 

9. История Афганистана. М., 1977. 

10. История Японии. М., 1978. 

11. История международных отношений на дальнем Востоке. М., 1980. 

12. История стран Африки в XIX и XX в. М., 1984. 

Қосымша: 

1. Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999. 

2. Тоталитаризм в Европе ХХ в.: из истории режимов, идеологии, практики. М., 

1996. 

3. История фашизма в западной Европе (сб-к документов). М., 1978. 

4. Новейшая история: подробности 1945-1999. М., 1998. 

5. Консерватизм против реформизма. Под ред. Осадчий И.М. М., 1984. 

6. Европейский союз: документы Европейского союза. М., 1994. Т. 1-3. 

7. Вилич ЛД., Тодорович Б. В чем обвиняют Югославию? М., 1999. 

8. Юго-Восточная Азия в мировой истории. М., 1977. 

9. Берндт А.И. Лики Японии. Мю., 1992. 

10. Саидбаев Т.С. Ислам и общество. М., 1980. 

11. Назарбаев Н. На пороге XXI в. А., 1996. 

12. Назарбаев Н. Взаимоотношения Казахстана и России. М., 2001. 

 

ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ 

 

Кіріспе  

Бағдарламаның басты мәселесі-бұл Қазақстан тарихындағы кезеңдестіру 

мәселесі.  Адамзат  тарихы  тас,  қола,  темір  болып  қалыптасуды  бастады. 

Андронов мәдениетіндегі басты шаруашылық бақташылық мал шалруашылығы 

еді. Ал көшпелі өмір салтына б.з.д. 2 ғ. дами бастады. 

Ерте  темір  ғасырында  еуразия  адаласында  сақ-скиф  қоғамы  өмір  сүрді. 

Ғұн  империясы  еуразия  даласындағы  алғашқы  көшпелі  империя  болып 

саналады.  Түркі  қағанаты-Еуразия  даласындағы  бірінші  көшпелі  мемлекет. 

Түркі мемлекетінің тарихы ғұндардың құлауымен байланысты. Қазақстан Түркі 

 

9 

қағанатының құрамында болды, бұл кезде қағанат шекарасы Иранға, Солтүстік 

Кавказ бен Қара теңіз жағалауына дейін созылды.  

XI-XII 

ғғ. Қыпшақтар қазақ халқының негізін қалаушы халықтар болды. 

Қыпшақ халқының қалыптасып бітуін Шыңғысхан жорықтары үзіп тастады. 

13-

15 ғғ. Жергілікті жерде Көк Орда мен Ақ Орда ірі мемлекеттер болып 

құрылды.  

Ортағасырлық тарихтың басым тақырыптары мыналар: 

- 

Қазақ халқының құрылуы. «Қазақ» этнонимі. Қазақ жүздері. 

- 15-

18 ғғ. Қазақ хандығы.  

- 

Орта ғасырларда қазақ хандығының даму эволюциясы. 

Отандық  тарихтың  тағы  бір  маңызды  тұсы  ол  16-20  ғғ.қазақ-орыс 

қатынастары.  

Жаңа заман тарихы кезеңінде Қазақстан тарихындағы енгізгі мәселелер: 

- 

Жаңа кезеңде Қазақстан тарихын кезеңдестіру. 

- 

жаңа  кезеңде  Қазақстан  тарихын  тарихын  зерттеудің  теория-

методологиялық әдіс эволюциясы. 

- 

Жаңа  кезеңдегі  Қазақстан  тарихының  шиеленісті  мәселелері 

тарихнамасы. 

- 

Қазақстан тарихы бойынша негізгі дереккөздер, ерекшеліктері.  

- 

Қазақстанның  әлеуметтік-экономикалық  және  саяси  дамуының 

ерекшеліктері. 

- 

Қазақ  көшпелі  қоғамы  және  қазақ  менталитетінің  жаңа  кезеңге  аяқ 

басуы.  

- 

Орталық Азияда жаңа кезеңде халықаралық қатынастардағы Қазақстан. 

- 

Қазақстан және Ресей отаршылдық тасқынының біртұтас тасқынында. 

- 

Қазақстан-Ресей империясының отары. 

- 

Жаңа кезеңде қазақ халқының ұлт-азаттық көтерілістері.  

- 

Жаңа  кезеңдегі  Қазақстан  мемлекеттік  тәуелсіздігі  мен  суверенитет 

идеясы эволюциясы.  

-  18-

20  ғғ.  Қазақстанның  этникалық  процестер  және  демографиялық 

жағдайы. 

-  18-

20  ғғ.  Діни  факторлардың  қоғамдағы  орны.  Қазақстандағы 

патшалықтың конфессиалдық саясаты. 

- 

жаңа кезеңдегі Қазақстан мәдениеті. 

ХХ  ғ.  Қазақстанның  магистралды  жағдайын  келесі  даму  жолдарынан 

көруге болады. 

1.

 

Большевизмнің ұлттық саясаты. 

2.

 

Тоталитаризм  жағдайындағы  Қазақ  ұлттық  идеясы  және  ұлттық 

өзін тануы.  

3.

 

Социализм жағдайындағы деэтнизация процесі.  

4.

 

Кеңес өркениетін құру қадамдары. 

5.

 

КСРО құлауы: жаңа альтернативалар. 

Отандық  тарихнамадағы  бірден  бір  өзекті  мәселе  ол  Қазақстанның 

тәуелсіздік  алуы,  оның  теория-методологиялық  қалыптасуы,  тарихи  таным 

мәселесі.  

 

10 

Қазіргі  егемендік  алған  тұста  Қазақстандық  даму  үлгісін  қарастыра 

отырып, келесі міндеттерді көрсетуге болады: 

- 

мемлекеттік құрылыстың елдің тұрақтылығы мен тұтастығының кепілі 

ретіндегі унитарлық сипаты;  

- 

Қазақстан  әлеуетінің  қалыптасуы  жаңа  этникалық  қоғам  ретінде  ғана 

емес, әртүрлі ұлт азаматтарының қауымдастығы ретінде қалыптасуы; 

- 

халықшаруашылығын және мәдени кешендерді модернизациялау; 

-

халықаралық  аренада  Қазақстанның  әрекет  етуші  фактор  ретінде 

қатысуы.