Қысқаша теориялық мәліметтер

Ақша қаражаттың қозғалысы туралы есеп белгілі бір қаржының келіп түсуі мен олардың пайдалануы жөнінде ақпараттар береді. Сол арқылы қаржылық есеп мәліметтерін пайдаланушылар компанияның ақша қаражаттарын табу қабілеттілігін және сол ақша қаражаттарын қандай көздерге жұмсауды қажет ететін бағыттарды анықтайды. Сонымен бірге компанияның таза табысымен және оны алумен байланысты әр түрлі түсімдер мен төлемдер арасындағы айырмашылықтарды көрсетуге болады.

Ақша қаражаттың қозғалысы туралы есепте жасаудағы негізгі мақсат мыналар болып табылады:

1. 
   Есептік кезең арасындағы компанияға келіп түскен ақша-қаражаттармен олардың жұмсалу туралы ақпараттар.
   
2. 
   Есептік кездегі компанияның операциондық, инвестициялық және қаржылық қызметтері туралы ақпараттар алу
   

Компанияның ақша қаражаттар қозғалысы дегеніміз - бұл сол компанияға келіп түскен және жұмсалған қаражаттар. Сондықтан ақша қаражаттарының қозғалыс туралы есеп компанияға келіп түскен және одан жұмсалынған, ақшалардың негізгі көздерін көрсетеді.

Компанияның операциондық қызметін жүзгізу кезіндегі ақша қаражаттарының қозғалысын ашып көрсету.Операциондық қызмет бұл табыс алумен байланысты компанияның негізгі қызметі немесе инвестициялық және қаржылық қызметтерге жатпайтын басқа қызметі болып табылады. Компанияның операциондық қызметтері жүргізу кезінде ақша қаражаттарының қозғалысы мынандай әдістерді пайдалану арқылы анықталады:

1. 
   Тікелей әдіс – компанияға келіп түскен, ақша қаоражаттарымен, төлеенген төлемдердің негізгі түрлерін ашып көрсететін әдіс, яғни компанияның негізгі жүргізілген шаруашылық операциялар бойынша алынған және төленген, ақша қаражаттарытуралы ақпараттар беріледі. Бұл әдіс арқылы әр бір ақшалай операцияны қандай қызмет түріне жататындығын анықтауға болады.
   
2. 
   Тікелей әдіс арқылы сол компанияның табыстары мен шығындары туравлы есебінің әрбір баптарына түзетулер енгізуге болады.
   
3. 
   Бұл жағдщайда өнімдерді сатудан түскен ақша қаражаттарынан қажетті тауармен шикізаттарды сатып алу бойынша жұмсалған барлық ақша қаражаттарын, ағымдық шығындарды, несиелер бойынша сыйақыларды және бюджетке төленген төлемдерді шегеру арқылы есептелінеді. Нәтижесінде компанияның операциондық қызметі бойынша ақша қаражаттардың жалпы соммасы есептелінеді.