3. Әке билігі – ‰й иесі болып есептелінгендіктен отбасы м‰шелерініњ бәріне уатысы ж‰ргізілген. Балаларына қатысты әкесі мынандай қ±қықтарѓа ие болѓан.
баласыныњ кәмелетке толѓанѓа шейін µмірініњ таѓдырын шешуі;
жања туѓан сәбиін қадаѓалаусыз қалдыру;
қызын не ±лын қ±лдыққа сату.
Балалары м‰ліктік қ±қықтарѓа ие болмаѓан.
Әке мен бала арасындаѓы қатынаста әкесініњ сиm manu немесе sine manu некесінде т±рама ешқандай айырмашылыѓы жоқ болды. Балалар барлық уақытта әке билігінде болады.
Алѓашқыда б±л билік шексіз болды, кейін келе жењілдетілді. Оныњ негізгі себебі болып қалаларда әрт‰рлі кәсіптердіњ дамуы болды: кµптеген балалар µзініњ жеке шаруашылықтарын тапты.
Қорѓаншылық пен қамқоршылық
Қорѓаншылыққа қажетті т±лѓаларѓа қолданылѓан. Қорѓаншылықтыњ алѓашқы тарихи т‰рініњ бірі ‰й иесініњ отбасы м‰шелеріне, ‰й қызметшілеріне қамқоршы болуы. Кейін б±л қорѓаншыныњ т‰рлі µсиетін қорѓаншылыққа айналѓан.
Кәмелетке толмаѓандарѓа қамқоршылық
М±ндай қорѓаншыныњ уақытша белгіленген, б±л кғмелетке олѓанда тоқтатылѓан. Кәмелетке толмаѓандар ‰шін қамқоршылық мына т‰рге бµлінген
балларѓа (7 жасқа дейінгілер)
жасµспірімдерге (7 ден, 12, 14 жасқа дейін)
Жас жігіттерге (25- тегі азаматтар)
Әйелдерге қорѓаншыныњ – б±л әрқашан да және µмір бойы ж‰ргізілген.
Қамқоршыныњ – билік ж‰ргізуші органдары шешімімен жасалынѓан. Б±л ақыл есініњ ауысқан, есі д±рыс емес азаматтарѓа таѓайындалѓан қамқоршыныњ әсіресе магистраттыњ шешімімен қамқоршы болатын адамѓа психалық және әлеуметтік жаѓдайын тексеруі арқылы жасалынѓан.
Достарыңызбен бөлісу: |