Мекеменің еңбек қорын басқарудың ақпараттық жүйесінің экономикалық негіздемесі

Ақпараттық жүйені жасап шығаруға кететін шығындарды бағалау жүйені жасаудың нәтижелерін шығаруда маңызды критерий болып табылады. Шығындардың есептік деректері 20 кестеде көрсетіліп, анықтамалар берілген.

Кесте 20. Есептеуге арналған алғашқы мәліметтер

Сатып алуға кететін шығындарды құрушы есептейді және ол техникалық тапсырма, техникалық жұмыс жобаларын жасауға кететін шығынжар соммасы болып табылады. Жобаны енгізуге кететін шығындар енгізу уақыты бойынша жобаны құраушылардың жалақысын ескерумен есептеледі. Байланыстыру шығындары жобаны енгізу шығындарына ұқсас жасалынады:

• 
  дербес компьютерлердің құны “Прайст-лист” құжатынан алынады;
  
• 
  жылдық пайдалану шығындары;
  
• 
  берілген есептеумен шұғылданатын жұмысшылар саны;
  
• 
  жұмысш ылардың орташа жылдық мөлшерлемесі;
  
• 
  жобаны енгізілетін кәсіпорынның бухгалтериясы есептейді;
  
• 
  дербес коипьютерді пайдалану коэффициенті жасалатын есептер үшін 1-ден аспауы керек;
  
• 
  дербес компьютерге берілетін жұмыстардың алғашқы көлемінен пайыз ескеретін коэффициенті автоматты түрде есептелетін есептер көлемінің пайыз қатынасын біліреді;
  
• 
  дербес компьютердің жылдық жұмыс уақытының қоры 21-кестеде есептелінген;
  

Кесте 21. Дербес компьютердің жылдық жұмыс уақытының қоры

• 
  есептердің шығарылу уақыты эмприкалық түрде өңделетін формалар санын ескерумен есептелінеді;
  
• 
  енгізілетін ақпарат көлемі әрбір енгізілген форма бойынша ақпарат көлемінің қосындысы ретінде есептелінеді. Бір форма бойынша ақпара көлемі келесідей анықталады: бір жолдағы максималды белгілер саны бір құжаттағы жылдың санына және бір жылдағы құжаттар саны көбейтіледі;
  
• 
  белгілердегі өңделетін ақпарат көлемі енгізілетін ақпарат көлемі мен есептер кешенін шешу үшін пайдаланатын мәліметтер қорында сақталынатын ақпарат көлемінің соммасы болып табылады. Өңделетін ақпарат көлемін Кбайтқа айналдыру үшін алынған қосындыны 6-ға көбейтіп 8-ге бөлу керек;
  
• 
  шығатын ақпарат көлемі әрбір форма бойынша шығатын ақпараттар көлемінің қосындысы ретінде алынады. Әрбір форма бойынша ақпарат көлемі келесідей анықталады: бір жолдағы белгілер саны құжаттағы жолдар санына көбейтіледі [39].
  

Кесте 22. Бір жұмысшының жылдық жұмыс уақытын есептеу

Фбр = (жылдағы жұмыс күндерінің нақты саны – мейрам алды күндерінің саны) * 8,2 – мейрам алды күндерінің саны 7= (270-8)8,2+8*7= 2204,4 сағат.

До = Ч * Фбр (1)

Мұндағы, Ч – жұмысшылар саны, адам

Со = До * З [(1+д) * (1+с) + н] (2)

Мұндағы, До – жоба енгізбестен бұрын жұмысшының жұмыстарының еңбек сыйымдылығы;

Дост = До * (1 – р / 100) (3)

Мұндағы, До – жұмысшылардың автоматты жұмыс орнын енгізуден бұрын жұмыстарының жылдық еңбек сыйымдылығы, сағат;

Сост = Дост * 3 * [(1 + д) * (1 + с) + н] (4)

Сост = 2755,5 * 0,85 * [(1+1,7) * (1+1,14) + 0,33] = 5312,0529 тг = 5,3 мың тг

ДЭЕМ-ның жылдық пайдалану шығындары 14-кестеде келтірілген.

14-кесте. ДЭЕМ-ның жылдық пайдалану шығындары

№	Шығын баптарының атауы	Құны (мың тг)
1	Ағымдағы және алдын ала жөндеудегі шығындар	5,4
	Жөндеулер (ДЭЕМ құнының 5%)	12,96
2	ДЭЕМ тозуы (ДЭЕМ құнының 12%)	2,16
3	Материалдарға кететін шығын	0,54
4	Басқа шығындар
	Жалпы пайдалану шығындары	21,06

Автоматты жұмыс орны жобаның жұмыс істеуімен байланысты жылдық пайдалану шығындарының үлесі (Свц) келесі формула бойынша есептелінеді:

Свц = Р реш * Т реш * Зэ / Тэем (5)

Мұндағы, Р реш – жыл ішіндегі есептер шешілуінің периоды;

Зэ – жылдық пайдалану шығындары, мың тг;

Тэем – ДК жылдық жұмыс уақытының қоры, сағат;

Т реш – есепті шешу уақыты.

Егер жобадағы есептерді шешу периоды әртүрлі болса, онда ол екі қосылғыштың қосындысы болып табылады, яғни:

Свц = Свц1 + Свц2

Свц1 = (60 * 15 * 21,060) / 2214 = 8,5609 мың тг

Свц2 = (17 * 15 * 21,060) 2214 = 2,4256 мың тг

Свц = 8,5609 + 2,4256 = 10,9856 мың тг

Жобаны енгізген жағдайда ақпаратты өңдеуге шығатын жылдық шығын (Савт) келесі формуламен есептелінеді:

Савт = Свц + Сост (6)

Мұндағы, Свц – жобаны енгізу жағдайында ақпаратты өңдеудің пайдалану шығындары, мың тг;

Савт = 10,9856 +5,3 = 16,2865 мың тг

Автоматтандырылған жұмыс орнын енгізуден түсетін жылдық үнем (Сажо):

Сажо = Со – Савт (7)

Мұндағы, Со – автоматтандырылған жұмыс орнын енгізуден бұрынғы ақпаратты өңдеу шығындары, мың тг;

Савт – автоматтандырылған жұмыс орнын енгізген жағдайдағы ақпаратты өңдеу шығындары, мың тг.

Сажо = 21,25 – 16,2865 = 4,9635 мың тг

Қорытынды

Бұл дипломдық жұмысымды жаза отырып, мен «Қазпочта» АҚ қызметкерлер құрамын тіркеудің ақпараттық жүйесін құрдым. Егер де біз экономика салаларының барлығында автоматтандырылған жұмыс орнын (АЖО) құрайтын болсақ, біз тек қана жылдам қызметке қол жеткізіп қоймаймыз, сондай-ақ электронды ақпараттық жүйенің (ЭАЖ) құрылуын да тез іске асыратын боламыз. Қағазбенен жұмыс та неғұрлым азаяды.

Адам ресурстары мен персоналдық жұмысқа салынатын қаражат мекеменің өмір сүріп, бәсекеге қабілетті болуының ұзақ мерзімді факторы болып қалыптасады.
Нарықта мекеменің жұмысы тұрақты болу үшін, кәсіпорын тұрақты персоналы болуы қажет. Объектті талдау, оның қызметінің сипаттамасы берілген. Есептер тізімі қалыптасып, олардың иерархиясы анықталды, жүйе элементінің қалыптастыру үлгісі құрылды.
Экономикалық жүйедегі есептің шарасы анықталып, жабдықтаушы бөліміне талаптар қарастырулар, берілген есеп кешенін шешу үшін сәйкес программалық жабдықтау бөлінген.
Қазіргі уақытта кез келген ұйымды, бірлестікті және мемлекеттік органдарды автоматтандыру бірінші кезекке қойылып отыр. Ол шетелдерде бұрыннан бері енгізіліп, қызмет еткенмен біздің елде енді-енді енгізіліп жатыр.
Осы ақпараттық жүйе басшылық ету және бақылау, жоспарлау және ұйымдастыру үшін барлық деңгейдегі басқару ақпаратымен жабдықтау үшін арналған. Сонымен қатар ұйымың қызметкерлері туралы керекті мәлімет алуға мүмкіндік береді. Керекті уақытта машиналық қолдану есебі және бөлімшелердің жұмыс бастылығы үшін қолдану, ол басқару шешімін дұрыс шешу үшін қажет.
Жұмыс барысында «Қазпочта» АҚ мәліметтер қоры мен қосымшасы жобаланып іске асырылды, жүйенің экономикалық негіздемесі дайындалды.

жүктеу/скачать 1,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: