Темекі түтінінің құрамындағы заттар

• 
  1492 жылы 12 қазанда Христофор Колумб белгісіз аралдың (қазір Америка) жағалауына келіп тоқтағанда арал тұрғындары қонақтарға күнге кептірілген бүктеулі жапырақ ұсынады. Олар оны «петум» деп атаса керек. Колумбтың екінші саяхатынан соң табак дәні бірінші Испанияға, содан бүкіл жер бетіне тарап кеткен. Табактың кең таралуы – оның тәуелділік тудыру қасиетінде.
  

• 
  Темекі түтініне ерекше «аромат» пен «дәм» беру үшін адам зәрінің құрамына кіретін урина дейтін химиялық компонент қолданылады;
  

• 
  АҚШ-та темекі шегетін әйелдер саны (22%) шылым шегетін ер адамдар санына жетіп қалды (35%). Еуропада айырмашылық 20% (46% ер адамдар, 26% әйел адамдар). Статистика бойынша темекі тартатын әйелдер саны шылым шегетін ер азаматтар санынан әлдеқайда аз.
  

• 
  Шылым шегушілердің көбі Американың Кентукки, Индиана және Теннеси штаттарында тұрады екен.
  

• 
  Жылдан жылға ең танымал темекі маркаларының өнімдерінде никотин мөлшері артуда.
  

• 
  1970 жылы АҚШ президенті Никсон темекі қорапшаларында ескерту жазуларды қолдануды міндеттейтін және темекі өнімдерінің жарнамаларын телеарналарда жүргізуге тыйым салу туралы заңға қол қойды.
  

• 
  Темекі – ең сатылмалы тауар. Жыл сайын әртүрлі елдерде 1 триллиондай «темекі» сатылады.
  

• 
  АҚШ-тың темекі өндірісінің басты табыс көзі – темекі экспорты, яғни сыртқа сату. Американың өзіне қарағанда, басқа елдер американдық темекілерге толы.
  

• 
  Бүкіләлемдік Денсаулық Сақтау Ұйымының мәліметтері бойынша, сатылымдағы темекінің 25% көшірме.
  

• 
  Әрбір тартылған шылым өмірді 15 минутқа қысқартады. 13 секунд сайын темекі шегу салдарынан пайда болатын аурудан бір адам қайтыс болады, ал бір жылда – 2,5 млн адам қайтыс болады. Жыл сайын 12 миллион папирус пен темекі тартылады екен. Тұқылдардың (окурки) салмағы – 2 520 000 тонна болады екен.
  

• 
  Темекі құрамы: аммиак, көміртегі оксиді, концерогенді көмірсутектер (рак), радиоактивті элемент полоний 20, темекі қарамайы, мышьяк, калий. Фильтр осы заттардың 20% ғана ұстап тұрады.
  

• 
  Күніне тартылған 20 темекі жылына 300 рет өткен флюрографиямен тең.
  

Нақты деректер бойынша, елімізде араққа салынудың салдарынан жыл сайын 28 мың адам бауыр, жүрек-қан тамырлары, асқазан жарасы тәрізді дерттерді асқындырып алып, көз жұмады. Жол-көлік апаты оқиғаларының да 50% ішімдіктің салдарынан. Қазір Қазақстанда араққа басыбайлы құл болғандардың саны 500 мыңнан асады.

• 
  89% әлсіз болып туады.
  
• 
  84% болашақта психикалық қиындықтарға ұшырайды және басы тиісті мөлшерінен кіші болып бітеді.
  
• 
  80% сөйлеу мүшелерінде кемістік орын алады.
  
• 
  80% терісі зақымдалған болады.
  
• 
  51% аяқ-қол саусақтары қисық болып жаратылады.
  
• 
  46% жыныстық мүшелерінде, 41% есту мүшелерінде кемістік байқалады.
  
• 
  29% жүрек ауруына шалдыққан күйде дүниеге келеді. 25% көру қабілеті төмен болады.
  
• 
  10% бүйрегі толық істемейді.