Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі қр медициналық жоғары оқу орындарының ОҚУ-Әдістемелік бірлестігі
жүктеу/скачать 1,95 Mb.
|
Құрамында-жүрек-қан-тамырларына-әсер-ететін-және-Р-витаминді-белсенділік-көрсететін-флавоноидтары-бар-кейбір-дәрілік-өсімдіктер
| Жіктелуі
С6-С3-С6 пропан қаңқасының тотығу және гидроксилдену дәрежесіне және фенилды радикалдың орналасуына тәуелді флавоноидтар бірнеше топқа бөлінеді. В сақинасының орналасу жағдайына қарай оларды меншікті флавоноидтарға (эуфлавоноидтар), изо- және неофлавоноидтарға жіктейді. Флавондар – түссіз немесе аздаған сары түсті заттар, олардың гидроксилденген формалары (флавон апигенин) түймешетен мен түймедақтың гүлдерінің құрамына кіреді. Фенил тобы екінші жағдайда орналасқан. Изофлавондарда (дала қуаңдәрісінің тамырлары) фенил тобы үшінші жағдайда орналасқан. Флавонолдар – күңгірт-сары түсті заттар. Флавондардан үшінші жағдайдағы ОН тобының болуымен ажыратылады. Гидроксил топтар санының көбеюіне және олардың орналасу жағдайына тәуелді олардың түсі қоюлана түседі. Жиі, 4-5 гидроксил тобы бар қосылыстар кездеседі, мысалы кверцетин – 3,5,7,3΄,4΄ – пентагидрооксифлавонол. Медицинада рутин гликозидінің – 5,7, 3΄,4΄– тетрагидрооксифлавонолдың үлкен маңызы бар. Рутин қарақұмықтың, тарандардың (бұрыш, айланшөп, құс тарандарда) құрамына кіреді. Жеті гидроксил тобы бар қосылыстар да кездеседі. Гидроксилдерді метилдеу негізгі бояудың түрлі түстерін көбейтеді. Флавонондарда (флавонның гидрирленген туындысы) флавонмен салыстырғанда 2-ші және 3-ші көміртегі арасында қос байланыс болмайды. Бұлардың өкілдері гесперетин (гликозид күйінде цитрус жемістерінде болады), гликозид ликвиритин (мия тамырында болады және оған сары түс береді). Флавонондардың флавонолдан айырмашылығы оларда 2-ші және 3-ші жағдайдағы көміртектер арасында қос байланыс болмауы. ОН-тобы флавонолдағыдай 3-ші көміртегінде орналасқан. Флавонолдың қаңқасын аромадендрин гликозиді құрайды, ол эукалипт жапырағында кездеседі. Флавоноидтарға халкон туындылары, катехиндер, антоцианидиндер, аурондар жатады. Катехиндер полифенолға жатады, олар конденсирленген илік заттар құрамына кіреді. Катехиндер едәуір тотықсызданған флавоноидты қосылыстар болып келеді. Гүлдердің түсінің қызыл және көк түсті болуы оның құрамындағы антоцианидиннің болуына байланысты. Ортаның рН мәніне тәуелді гүлдердің түсі өзгеріп отырады. Қышқылдық ортада олар қызғылт, қызыл түс түзеді, ал сілтілі ортада әртүрлі реңдерімен көгілдірден көкшілге дейін өзгереді. Аурондардың құрылымы әр түрлі болады. Олар астерлер тұқымдасының өсімдіктерінде кездеседі. Өсімдікте гликозид күйінде болады. Изофлавоноидтар өсімдікте изофлавон туындылары ретінде кездеседі. Генистеин – 5,7,4 – үшокси-изофлавон және даидзеин – 5,7,3,4 – тетраокси-изофлавон фасоль және бұршақтар тұқымдасына жататын басқа өсімдіктерінің бұршақ қырларында кездеседі. Формононетин – 7,4 – метокси-изофлавон және оның 7-глюкозид-ононин қуаңдәрінің тамырында кездеседі. формононетин жүктеу/скачать 1,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|