және шығымдылығын арттыру. Органикалық ауыл шаруашылығын дамыту

251 
Облыста (01.11.2018 ж.жер балансы) 249,8 мың га суармалы жер тіркелген (оның ішінде 
инженерлік желілер 178,6 мың га). Оның ішінде облыстың таза суармалы жерлерінің ауданы 
236,9 мың га, оның ішінде ауыл шаруашылығы санатында - 214,7 мың га, босалқы жерлер - 20,1 
мың га, орман қоры - 2,1 мың га. 
2017-2019 жылдары суармалы жерлерді қалпына келтіру шеңберінде облыста 158 мың га 
суармалы жерді қалпына келтіру және 29 мың га пайдаланылмайтын жерді айналымға енгізу 
бойынша 3 жобаны іске асыру бойынша жұмыстар жүргізілді, жалпы құны 161,0 млрд.теңге. 
Оның ішінде:
- ПУИД-2 жобасы бойынша 15 мың га (9,3 млрд. теңге);
- ПУИД-3 жобасы бойынша 143 мың га (138,3 млрд. теңге);
- 29 мың га суармалы жерді айналымға енгізу бойынша (13,4 млрд. теңге).
ПУИД-2 жобасы бойынша жобалық-сметалық құжаттамаға мемлекеттік сараптама 
алынды. Жобаның жалпы құны 9,3 млрд. теңгені құрайды. 2019 жылы жобаны республикалық 
бюджеттен қаржыландыру бойынша тиісті жұмыстар жүргізілді (Дүниежүзілік банк-30%, РБ-
70%).
2018 жылы ПУИД-3 жобасына енгізілген су шаруашылығы нысандарын паспорттауға 
облыстық бюджеттен 410 млн. теңге бөлінді және жер актілерін дайындау жұмыстары 
аяқталды. Паспорттау жұмыстарын уақытында аяқтау үшін 2019 жылы 362,3 млн. теңге бөлу 
жоспарлануда.
29 мың га (Азия Даму Банкі) айналымға енгізу жобасына енгізілген су 
шаруашылығы объектілерін паспорттау бойынша жұмыстар 98 пайызға (28,4 га) аяқталды, 
республикалық меншікке берілді.
Елді мекендерді суару суымен қамтамасыз ету үшін су шаруашылығы нысандарын 
тазалау, жөндеу жұмыстары кезең-кезеңімен жүргізілуде. 2018 жылы 6 арнаны тазалау 
жұмыстары аяқталды және 3 сорғы сатып алынды.
2018 жылы 2017 жылмен салыстырғанда 
суару кезінде 0,8 млрд. текше метр су үнемделді. 
Қызылорда облысында тамшылатып суару әдістерін қолдана отырып, жабық топырақта 
көкөніс өндірісі жүргізілуде. Атап айтқанда, облыста барлығы 90 жылыжай жұмыс істейді 
(ауданы 6,7004 га), ағымдағы жылдың желтоқсан айының ортасында көлемі 2,2 га болатын 
"Қазагромир" ЖШС автоматтандырылған жылыжай кешенін пайдалануға беру жоспарлануда. 
Қызылорда облысы бойынша ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердегі жайылымдар 
алаңы 1713,8 мың га, суланған 1468 мың га немесе 86% құрайды. Облыста мал 
шаруашылығының тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін шалғайдағы жайылымдық жерлерді 
игеру бойынша тиісті жұмыстар жүргізілуде. Соңғы 6 жылда шалғайдағы жайылымдық 
жерлерде 366 дана құдықтар мен ұңғымалар жабдықталды, 253 ауыл шаруашылығы 
құрылымдары күн панельдерін сатып алды, 74 мың ауыл шаруашылығы жануарларына 
жайылым үшін жағдай жасалды. 
2020 жылдың басында тұрақты суармалы жерлердің жалпы ауданы 194,1 мың га құрайды, 
оның ішінде 154,3 мың га суармалы жерлер пайдаланылады. АӨК 2017-2021 жылдарға 
арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 28974 га суармалы жер алаңында 
ирригациялық жүйелер мен құрылыстарды қалпына келтіру көзделген. 
"Қазсушар" РМК ЭМРМ суармалы жерлерді қалпына келтіру үшін Азия Даму Банкінің 
қарыз қаражатын тарта отырып, іске асыруды жоспарлап отыр. АДБ қарызы бойынша 
жоспарланған қалпына келтіру объектілері Жаңақорған 441 га, Шиелі 1772 га, Сырдария 7406 
га, Жалағаш 4221 га, Қармақшы 4712 га, Қазалы 4720, Арал 2645 га және Қызылорда қаласында 
3056 га шамамен 11,66 млрд.теңге сомасына 8 ауданда орналасқан.
Жобада сыртқы 
инфрақұрылым объектілерімен, ұңғыма, таратушы құбырлар мен электр желілерін салумен 
суармалы алаңдарды қамтамасыз ету қарастырылған. Оның ішінде: 
- суару арналары-ұзақтығы 1117 км 252 арна. 
- арналардағы құрылыстар-1460 дана . 
- коллекторлық-дренаждық желі (КДС) – 357,7 км. 
- тік дренаж ұңғымалары-27 дана. 
2019 жылы облыс бойынша 87933 га жерге егілген күріш көлемі 100% жоғары 
репродукциялы тұқым болып табылады, онда отандық тұқым сорттарының үлесі 8% құрады. 

252 
2019 жылы сортты жаңарту, сорт алмасу мақсатында Краснодардан 380 тонна Янтарь 
күрішінің элиталық тұқымдары әкелінді, олар Тан ЛТД, Төңкеріс шаруашылықтары бойынша 
және 1500 гектардан астам жерге бөлінді. 
Егістен сапалы өнім алу мақсатында 55,8 мың тонна минералдық тыңайтқыштар және 63,6 
мың литр гербицидтер пайдаланылды. Жалпы соңғы 5 жылда 25,5 млрд.теңге сомасына 1049 
бірлік жаңа ауыл шаруашылығы техникасы сатып алынды (оның ішінде "ҚазАгроҚаржы" АҚ 
арқылы 22,2 млрд. теңге сомасына 649 бірлік және өз қаражаты есебінен 3,3 млрд. теңге 
сомасына 400 бірлік), машина-трактор паркі 23,7%-ға жаңартылды. 
Нәтижесінде облыстың күріш өсірушілері соңғы 6 жылда рекордтық өнім алды. Атап 
айтқанда, негізгі дақылдың әрбір гектарынан 60,3 центнер күріш жиналды (2018 жылы – 54,5 
цн/га), барлығы 530,5 мың тонна күріш жиналды. 
2019 жылы облыста алғаш рет 3 шаруашылықта 50 га тиімді соя дақылдары егілді, нәтиже 
үмітті ақтады. Алдағы жылдары соя егісін 500 га дейін жеткізу жоспарланып отыр. 
Соңғы 3 жылда 3000 басқа арналған екі бордақылау алаңы және 1500 басқа арналған екі 
алаң пайдалануға берілді. Қазіргі уақытта ішкі және сыртқы нарықта ет өнімдерімен 
қамтамасыз ету мақсатында бұқашықтарды бордақылау жұмыстары жүргізілуде. 
2018-2027 жылдарға арналған етті мал шаруашылығын дамыту бағдарламасына сәйкес 
облыс бойынша асыл тұқымды және селекциялық жұмыстар жүргізілді, онда 163,9 мың бас 
ұрғашы малдың 56,1 мыңы қамтылды. 
2018 - 2019 жылдары қаржыландыру шеңберінде жалпы саны 2249 бас ет және сүт 
бағытындағы 15 асыл тұқымды шаруашылық-репродукторлар құрылды. Өңірдің ет өнімдерінің 
өнімділігін арттыру мақсатында бордақылау алаңдарына тұқымдық түрлендіруге қатысқан 
ұрғашы ірі қара малдан өндірілген 5244 бас бұқа сатылды. 
Агроөнеркәсіп кешенін цифрландыру мақсатында облыста егіншілік саласында "нақты 
егіншілік" элементтерін енгізу және мал шаруашылығы саласында "ақылды фермаларды" құру 
бойынша жұмыстар жүргізілді. Жайылымдық, шабындық және көпжылдық екпелердің 
электрондық карталарын әзірлеу жөніндегі жоспарға сәйкес 2019 жылы жалпы алғанда 1,9 млн. 
оның ішінде: жайылымдық 1924 мың га, шабындық 37,0 мың га, көпжылдық екпелер 0,6 мың 
га). 
Тапсырмаға сәйкес барлық аудандар электрондық картаны құрайды (1425,4 мың га 
жайылым 74,1 %, 15,3 мың га шабындық 42,2%, көпжылдық екпелер 24,6 %) және ауыл 
шаруашылығы тауар өндірушілері арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. 

жүктеу/скачать 4,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: