Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі
Ауыл шаруашылығының өнімділігі жоғары әдістерге көшуі. Су шығынын төмендету
жүктеу/скачать 4,19 Mb. Pdf көрінісі
|
nd2019kz
| Ауыл шаруашылығының өнімділігі жоғары әдістерге көшуі. Су шығынын төмендету
және егіннің шығымдылығын арттыру. Органикалық ауыл шаруашылығын дамыту 2019 жылы облыс бойынша 313 шаруашылық асыл тұқымды ауыл шаруашылығы малдарын өсірумен айналысады. Оның ішінде 256 шаруашылық асыл тұқымды ірі қара мал өсірумен айналысады, онда 52768 бас асыл тұқымды мал бағады. Оның ішінде 178 шаруашылық қазақтың ақ бас тұқымын өсірумен (42031 бас), 31 шаруашылық герефорд тұқымымен (5834 бас), 35 шаруашылық абердино-Ангус тұқымымен (3066 Бас), 6 шаруашылық голштин тұқымымен (1453 Бас), 5 шаруашылық симментал тұқымымен (286 бас), 1 шаруашылық қызыл дала тұқымымен (98 бас). 27 шаруашылық асыл тұқымды қой өсірумен айналысады, барлығы 33383 бас асыл тұқымды қой өсірілуде. 29 шаруашылық 10697 бас асыл тұқымды жылқы өсірумен айналысады. 1 шаруашылық қазақтың бақтриан тұқымды түйе өсірумен айналысады (280 бас). Ауыл шаруашылығы малдарының жалпы мал басының үлесі: ІҚМ - 8,6%, ұсақ мал – 3,5%, жылқы – 6,3%, түйе 11,7% құрайды. Жайылымдық мал шаруашылығын дамыту үшін жайылымдарды суландыру бойынша жұмыстар жүргізілуде. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердегі жайылымдардың жалпы ауданы 4780,3 мың га, суланған 4130,6 мың га немесе 86% құрайды. 2019 жылы ауыл шаруашылығы саласында облыс шаруашылықтарында мал жаю және мониторинг жүргізу үшін пилотсыз ұшу аппараттары мен GPS-треккерлер сатып алынды. Сондай-ақ, 1015 бірлік күн панельдері мен жел генераторлары орнатылды, осылайша облыстың барлық шаруашылықтарының 11% - ын қамтыды. Облыстың өсімдік шаруашылығында дәнді, майлы, азықтық дақылдар, картоп және көкөніс-бақша дақылдары өсіріледі. Облыста өсімдік шаруашылығымен негізінен Бөрлі, Зеленов, Сырым, Тасқала, Теректі, Шыңғырлау аудандары мен Орал қаласының агроқұрылымдары айналысады. Облыста өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіруді әртараптандыру жұмыстары жүргізілуде. 2017 жылы барлық ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс алқабы 491,4 мың га құрады, бұл 2015 жылғы деңгейден 0,7%-ға артық. Егіс құрылымында дәнді дақылдар көлемі 250,1 мың га құрайды, бұл 2015 жылғы көрсеткіштен 3,8%-ға аз. Майлы дақылдар 65,4 мың га егілді, бұл 2015 жылдың деңгейінен 30,5%-ға артық, соның ішінде күнбағыс - 42,8 мың га (22,3%-ға артық). 2017 жылы картоп және көкөніс-бақша дақылдарының алаңы 9,1 мың га құрады (картоп – 3,9 мың га, көкөніс дақылдары – 3,6 мың га және бақша дақылдары – 1,6 мың га) немесе 2015 жылғы деңгейден 21,5% кем (11,6 мың га). 139 Мұнда және одан әрі 2016-2020 жылдарға арналған Батыс Қазақстан облысының аумағын дамыту бағдарламасы және 2018 және 2019 жылдары оны іске асыру бойынша есептер. 226 Мал шаруашылығының қарқынды дамуына байланысты соңғы жылдары мал азығына қажеттілік артып келеді. Мал шаруашылығын жем-шөп базасымен қамтамасыз ету үшін 2017 жылы 166,7 мың га жерге егілді, бұл 2015 жылғы деңгейден 0,2%-ға артық. 2017 жылы тамшылатып суару жүйесі 563,2 га алқапта қолданылды, 2015 жылмен салыстырғанда 68,1%-ға (335 га) артты. Күрт құбылмалы континенттік ауа райы жағдайлары, яғни жиі қайталанатын құрғақшылық, ауыл шаруашылығы дақылдарының вегетациялық кезеңінде жауын-шашынның болмауы өсімдік шаруашылығы саласындағы өнім өндірісінің кеңеюін шектейді. Климаттың өзгеруіне төзімді жүйелерді құру мақсатында 2017 жылы 1800 мың га алаңда Соркөл мен Әбділман көлді суландыру жүйелерін қайта жаңарту аяқталды. Орал-Шалқар каналына ұзындығы 42 км су беру үшін қалқымалы сорғы станциясымен су тартқыштың құрылысы басталды, 2018 жылы жұмыстар аяқталды. Каналдарды қайта құру 145 мың га жерді суландыруды қамтамасыз етеді, бұл мал шаруашылығын дамытуға мүмкіндік береді. 2018 жылы суармалы жерлердің көлемі 4232 га құрады, оның ішінде жаңбырлату әдісімен-1399 га (2017 жылы - 1111 га), тамшылатып суару әдісімен – 571 га (2017 жылы - 563 га) және басқа әдістермен - 2262 га. Облыс әкімдігі тұрақты суармалы жерді одан әрі МҚҰ қаражаты есебінен қалпына келтіру мақсатында 16050 га гидромелиорациялық жүйелерді республикалық меншікке беру жөніндегі жұмыстарды жоспарлады. 2018 жылдың қорытындысы бойынша 2450 га (Бәйтерек ауданы - 1600 га, Сырым ауданы - 850 га) тұрақты суару жерлерін республикалық меншікке беру жұмыстары аяқталды және Теректі ауданы 9048 га беру жұмыстары басталды. Жайық өзенінің сол жағалауында орналасқан елді мекендердің жерлерін суландыру мақсатында облыс әкімдігі Ақжайық ауданының Солянка-Азнабай-Тайпақ (64,8 км) және Теректі ауданының Орал-Шалқар каналын суландыру каналын қайта жаңарту жоспарлануда, 2019 жылы жобалық-сметалық құжаттама аяқталды. 2019 жылы Батыс Қазақстан облысында егіншілік элементтерін енгізуде мынадай технологиялар қолданылды: қазіргі заманғы жаңбырлатқыш машиналар мен жабдықтар, тамшылатып суару жүйелері 2111 га алаңда қолданылады; 834 бірлік күн панельдері мен жел генераторлары бар; ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер көкөністерді сақтау сапасын арттыру үшін жабдықтармен жабдықталған 3 көкөніс қоймасын пайдаланады; ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер дәнді дақылдарды өсіруге және жинауға арналған GPS жабдықтарымен жабдықталған өнімділігі жоғары 69 комбайн мен 49 егіс кешенін пайдаланады. Облыс тұрғындарын жаңа шыққан көкөністермен қамтамасыз ету үшін облыста ауданы 69,5 мың м 2 97 жылыжай бар. Статистика комитетінің деректері бойынша 2017 жылы дәнді дақылдардың өнімділігі 15,1 ц/га құрады, 368,6 мың тонна астық алынды немесе 2015 жылғы деңгейден 3,9 есе артық. Майлы дақылдарды жалпы жинау 51,9 мың тоннаны құрады, бұл 2015 жылғы деңгейден 4,4 есе артық. Картоп және көкөніс-бақша өнімдерін өндіру тиісінше 15,2% және 3,4% - ға төмендеді. Қолайсыз 2019 жылы дәнді дақылдардың өнімділігі 10,1 ц/га құрады. Облыста ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер 7039,9 мың га құрайды (оның ішінде егістік – 541,8 мың га, көпжылдық екпелер – 2,0 мың га, тыңайған жерлер – 462,4 мың га, шабындық – 450 мың га, жайылым – 5527,2 мың га, өзге де жерлер – 56,5 мың га); елді мекендердің жерлері 2323,3 мың га құрайды; өнеркәсіп, көлік, байланыс, көлік, байланыс, ауыл шаруашылығы және басқа да ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері 12,4 мың га құрайды; орман қорының жерлері 216,9 мың га құрайды; су қорының жерлері – 81,5 мың га; босалқы жерлер - 3954,7 мың га. оның ішінде көп жылдық екпелер 0,4 мың га, тыңайған жерлер – 533,5 мың га, шабындық 491,1 мың га, жайылым – 2466,8 мың га, өзге де жерлер 462,9 мың га құрайды). 2012 жылдан бастап облыс бойынша ауыл шаруашылығы мақсатындағы пайдаланылмайтын 1749 мың га жер анықталды. Қазіргі уақытта анықталған пайдаланылмай жатқан жерлердің ішінен 1140 мың га немесе 65% мемлекет меншігіне қайтарылды. Қайтарылған жерлерден ауыл шаруашылығы айналымына 940 мың га немесе 82% тартылды. 2020 жылдың басында ауыл шаруашылығы айналымына тартылмаған ауданы 200 мың га 227 немесе 18% жер болып қалуда. Жергілікті атқарушы органдар жүргізген жұмыстардың нәтижесінде жер пайдаланушылар 405 мың га немесе 23% жер учаскелерін игеруге кірісті. Ауданы 204 мың га немесе 12% жер учаскелерінің материалдары бойынша жергілікті атқарушы органдар мемлекеттік меншікке қайтару жұмыстарын жүргізуде (жер учаскесі бойынша). ауданы 159 мың га учаскелерге инспекторлармен бұзушылықтарды жою бойынша ұйғарым берілді, 24 мың га тексеру жүргізу туралы хабарлама берілді, 21 мың га бойынша хабарлама жіберіледі). жүктеу/скачать 4,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|