Ахмет  Жүйнеки  және  Сүлеймен  Бақырғани  (ХІІ  ғ.)

 
92 
Алланы,  Мұхаммед  пайғамбарды,  төрт  сахабасын  мадақтайтындығы. 
Білімнің  пайдасы  мен  надандықтың  зияны  туралы.  Тілді  тыйып  ұстау  – 
әдептілік пен тәртіптіліктің шарты. Жомарттық пен сараңдық. Кішіпейілділік 
пен  тәкаппарлық.  Біліктілік  туралы  ойлары.  «Ақиқат  сыйының» 
адамгершілік,  сыпайылық,  тазалыққа  тәрбиелейтіндігі.  А.  Жүйнекидің 
қанатты сөздері. Абай ойларымен сабақтастығы. 
ХХ  ғасырдан  бастап  В.В.  Радлов,  Э.  Наджип,  Т.  Ковалевский,  Е.Э. 
Бертельс,  С.Е.  Малов,  сондай-ақ  француз,  поляк  сияқты  ұлт-ел  ғалымдары 
зерттеді.  Қазақ  ғалымдарынан  Ә.  Құрышжанов,  Б.  Сағындықов,  Қ. 
Өмірәлиев, т.б. қарастырған. 
Ахмет  Йасауиден  дәріс  алған  талантты  шәкірттерінің  бірі  С. 
Бақырғани.  Түркістанда  туып,  Орта  Азия,  Шығыс  елдеріндегі  беделді  оқу 
орындарында  оқыған,  ғұлама  атанған,  1136  ж.  қайтыс  болған  ақын,  діни 
ағартушы. 
С.  Бақырғанидың  түркі  әдебиетіне  нәзирагөйлік  дәстүрді  енгізіп, 
Йасауидің  сопылық  көзқарастарын  дамытқандығы.  «Ақыр  заман», 
«Бақырған»,  «Хакім  ата»  кітаптарында  дін  жолын,  Аллаға  ғашықтықты, 
пайғамбарлар  өмірін  насихаттайтындығы.  Алғаш  Құран  хикаяларын  түркі 
тілінде  қисса  жанрында  нәзира  тәсілімен  жазған  ақын:  «Смағұл  қиссасы», 
«Жарты  алма»,  «Ибраһим  және  оның  шаһит  ұлы»,  «Ғазыреті  Ғали», 
«Мұстафа», т.б. қисса-хикаялары. 

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: