Ќазаќстан республикасыныњ
ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ
жүктеу/скачать 1,82 Mb. Pdf көрінісі
|
5В020500-Филология
|
ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ Ислам дәуіріндегі әдебиет және әл-Фараби (ІХ-Х ғ.ғ.). Араб халифатының құрылуы. Ислам мәдениетін жасаудағы қазақ жерінен шыққан ғалымдар мен ақын-жазушылардың орны. Мұсылман мәдениетінің көне антикалық мәдениет дәстүрі мен шығыс дүниесі өркениетін біріктіру арқылы Еуропалық Оянушылықтың негізін жасағандығы. Ислам дінін таратудағы Мұхаммед пайғамбардың рөлі. Құран – адамзат мәдениетінің ірі ескерткіштерінің бірі. Құрандағы ежелгі шығыс мифологиясы. Орта ғасырда Араб халифатының ықпалында болған Азия, Африка, Индия мен Испанияға дейінгі жерлерде біртұтас мұсылман мәдениеті жасалғандығы. ХІ-ХІІ ғасырларда Шығыс Түркістан, Жетісу, Сырдария, Талас, Шу өңірлерінде Қарахан мемлекетінің құрылуы. Орталығы: Баласағұн мен Қашқар қалалары болғандығы. Ғылым, әдебиет және жалпы мәдениеттің дамуы. Қала өркениеті. Өмірі, шығармашылығы. әл-Фараби және музыка. «Музыканың үлкен кітабы» еңбегі. Бұл күрделі еңбекте музыканың тарихы, табиғи заңдылықтары, дыбыстардың табиғаты, жеке дауыспен көп дауысқа айналу құбылысын талдағандығы. Тоғыз шекті музыка аспабы туралы тұжырымдары. Осы еңбегінің Еуропада музыка тарихынан көптен оқытылып келе жатқандығы. әл-Фарабидің грек оқымыстылары Платон, Аристотель, Пифагор, Евклид еңбектерін араб тіліне аударып, дамытуы. «Жоғарғы табиғаттану негізі» еңбегі. Шығыс пәлсафасының тереңдігін, көне тылсымын қорытқан шығарма екендігі. «Бүкіл ғалам нұр – сәуледен пайда болған» деген ойы. әл-Фараби ойшыл. әл-Фараби және Абай. Екі алыптың көзқарасындағы ұқсастықтар: «Адамзат өз мекенінде тәртіппен, жарастықты жәрдеммен, үнемділік өлшеммен, ынсаппен өмір сүруі керек» деген тұжырымы. әл- Фараби және математика. әл-Фараби – әдебиеттің тегі мен түрін зерттеуші. «Өлең өнерінің қағидаларың трактаты. Әл-Фараби – ақын. Өз тұстарының 90 бағалауы. Өлеңдері: «Қашықтасын туған жер, қалың елім», т.б. «Қайырлы дала адамдарының көзқарасы» атты трактатындағы Томас Мор, Жан Жак Руссо, Кампанелла, Фирдоуси, Низами, Сұлтанмахмұт ойларымен ұқсастығы. «Екінші ұстаз» атануы. әл-Фараби дүниетанымындағы оянушылық көріністері. Еңбектерінің зерттелуі. А. Машанов, А. Көбесов, А. Қасымжанов, т.б. ғалымдардың еңбегі. Фарабитану ғылымының қалыптасуы мен дамуы. Қорытындысында: әл-Фараби – әлемдік өркениетке зор үлес қосқан ғалым. Отырар өркениеті. Отырардан шыққан ғалымдар: Әбу Ибраһим Исхаһ бин Ибраһим әл-Фараби. «Әдеби жинақ» еңбегі. Исмаил әл-Жауһари, т.б. жүктеу/скачать 1,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|