Қазақстан тарихы кафедрасы


-тақырып. ХVІІІ ғ. аяғы-ХІХ ғ. қазақ халқының отарлық езгіге



Pdf көрінісі
бет80/98
Дата25.11.2023
өлшемі1,24 Mb.
#127340
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   98
9-тақырып. ХVІІІ ғ. аяғы-ХІХ ғ. қазақ халқының отарлық езгіге
қарсы ҧлт-азаттық кҥресі 
 
Сабақтың мақсаты – 
Қазақ халқының Ресей империясының 
отаршылдық саясатына қарсы ҧлт-азаттық кҥресінің барысы мен 
сипатына тоқталу жҽне кҿтерілістердің ҿзара байланыстарын анықтау. 
 
1. Қазақтардың Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы. 
2. Сырым Датҧлы бастаған Кіші жҥз қазақтарының отарлық езгіге қарсы 
кҥресі. 
3. Бҿкей хандығындағы кҿтеріліс. 
4. Саржан мен Кенесары Қасымовтар бастаған азаттық кҥрес.
5. ХІХ ғ. ІІ-жартысындағы қазақтардың кҿтерілісі. 

Әдебиеттер 
1. Қазақстан тарихы. 5 –томдық. Т. 3, А. 2002. 
2. Қазақстан тарихы. Очерк. А., 1993. 
3. Ж.О. Артықбаев. Қазақстан тарихы (оқулық-хрестоматия) 
Астана, 2000. 
4. Д. Жамбылов. Қазақстандағы ҧлт-азаттық қозғалыс. А., 2001. 
5. Е. Бекмаханов. Қазақстан ХІХ ғ. 20-40 жылдарында. А., 1994. 
6. М.Б. Мҧхамедов, Б. Сырымбетҧлы. Қазақстан тарихы. А., 2007. 
7. Ж. Қасымбаев. Кенесары хан. А., 1995 
8. И. Аничков. Жанқожа Нҧрмҧхамедҧлы. А., 1991. 
Семинар сабағына дайындалу ҥшін әдістемелік нҧсқаулар 
Семинар 
сабағына 
дайындықты 
мҽселенің 
тарихнамасын 
зерттеуден бастау керек, ҿйткені халық бҧқарасының XVIIІ - XIX 
ғасырларда патша ҥкіметіне деген наразылығының бай тарихы бар. 
Сұрақтарды 
қарастыру барысында Сырым Датҧлы бастаған Кіші 
жҥздегі кҿтерілісінің сипатын анықтай отырып, барлық азаттық 
қозғалыстардың екі жақты болғандығын айту керек. Бір жағынан олар 
отаршылдыққа қарсы бағытта болса, екінші жағынан жергілікті 
ақсҥйектерге де қарсы болды. Кҿтеріліс барысын, оның жетекшісінің 


121 
ҧстанған позициясын, генерал-губернатор Игельстром басқарған 
Орынбор ҽкімшілігінің Кіші жҥз оқиғаларына қатысып, патша 
ҥкіметінің хандық билікті жоюға арналған табыссыз ҽрекеттеріне 
сипаттама беру керек. Кҿтерілістің кезеңдеріне толық сипаттама беріп, 
Сырым тарихи тҧлға ретінде қарастыру қажет. С. Датҧлы қандай 
ҽлеуметтік топтардың кҥшіне сҥйенді? Соңында осы кҿтерілістің жеңілу 
себептеріне талдау жасау керек. 
Исатай Тайманҧлы мен Махамбет Ҿтемісҧлы басшылығымен 
болған жҽне Жоламан Тіленшіҧлы жҽне Саржан Қасымҧлы бастаған 
кҿтерілістердің себептеріне, сипатына тоқталыңыз. Оның қозғаушы 
кҥштері кімдер болды, ерекшеліктері неде? Соңында кҿтерілістің жеңілу 
себебіне, тарихи маңызына назар аударыңыздар. XIX ғасырдың 20 
жылдары Орта Жҥзде сыртқы округтер қҧрылып басқарудың жаңа 
жҥйесі енгізілгендігіне байланысты Кенесары Қасымҧлы бастаған ҧлт-
азаттық кҥресі басталды. Сонымен қатар, Жанқожа Нҧрмҧхамедҧлы, 
Есет Кҿтібарҧлы батауымен болған Сыр, Арал бойындағы қазақтардың 
қатысуымен болған кҿтерілістердің де тарихи маңызы зор. Нақты 
деректер арқылы аталған кҿтерілістерді талқылау ҥшін студенттерге 
тапсырма берілу керек. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   98




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет