9 4 ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІК

ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІК
I. Археология ( грек сөзі 
archaeology)
- ежелгі адамдардың 
тарихын заттық және материалдық қазба ескерткіштердің 
негізінде зерттейтін тарих ғылымының бір саласы.
2. Австралопитектер (лат. 
оңтүстік
+ 
грекиіе маймыл
дегенді білдіреді) - қазып алынған екі аяқпен жүретін адам 
тәрізді приматтар.
3. Архантроптар ( грек, 
ежелгі адам)
- эволюциялық даму 
деңгейі мен мәдениеті жағынан бір-біріне үқсас қазып алынған 
ежелгі 
адамдардың қаңқалары 
(зиджантроп, 
питекантроп, 
синантроп және т.б.)
4. Антропология ( 
антропо+логия)
адамның жаратылысы 
мен эволюциялық даму жолын, адамзат нәсілінің пайда болуы 
мен адамның қалыпты дене қүрылысының қалыптасу барысын 
зерттейтін ғылым.
5. Антропогенез ( 
антропо+ генез
) - адамның дене 
қалпының қалыптасуындағы 
тарихи-эволюциялық процесс, 
оның бастапқы еңбек қызметі, сөзі.
6. Палеолит ( грек, 
ежелгі mac)
- ежелгі тас дәуірі.
7. Мезолит (грек, 
орта, аралық mac)
- палеолит пен 
неолиттің арасындағы өтпелі тас ғасырының дәуірі.
8. Неолит ( грек, 
жаңа mac)
- мезолит дәуірінен кейінгі 
жаңа тас ғасыры.
9. Питекантроп ( грек, 
маймыл, адам) 
-
ең ежелгі 
адамдардың бір түрі. Оның қаңқаларын бірінші рет голландтық 
дәрігер Е. Дюбуа 1890-1892 жж. Ява аралынан тапқан.
10. Синантроп - қытай адамы. Оның қаңқасы бірінші рет 
Қытайда Пекин қаласының маңынан табылған.
I I. 
Неандертальдар (Германиядағы Неандерталь алқабының 
атауына байланысты) - ерте палеолитте өмір сүрген ежелгі 
адамдар (палеонтроптар).
12. Гейдельберг адамы - қазып алынған ежелгі адамдардың 
бір түрі. 1907 жылы Гейдельберг қаласының (Германия) оңтүстік 
шығысында, 17 шақырым жерде Мауэр деревнясынан адамның 
төменгі жақ сүйегі табылған.
13. Түмар - пәле-жаладан сақтану үшін мойынга тағып 
жүретін қасиетті зат.
295

14. Мифология (грек, 
аңыз, ертегі, сөз, әңгіме
) —
алғашқы 
қауымдық қүрылыстың адамдарына төн дүние туралы қиял- 
ғажайып үғым.
15. Анимизм (лат. 
жан, pyx
) - табиғаттан тыс, көзге 
көрінбейтін, тірі жөне өлі табиғат қүбылыстарын басқаратын 
қүбылыс бар деп түсінушілік.
16. Тотемизм ( т о т е м солтүстік америка үнділерінің 
оджибве тайпасының тілінде 
оның тегі
дегенді білдіреді) -
белгілі бір адамдар тобының арасындағы табиғаттан тыс 
қүдыретті туысқандық туралы үғыммен байланысты қоғам ру- 
тайпаларының сенімінің, аңыздарының, салттарының және 
дәстүрлерінің жиынтығы, 
екінші 
жағынан тотемдер 
деп 
жануарлар мен өсімдіктердің түрлерін айтады.
17. Магия - (грек, сиқырлау) - адамдар мен табиғат 
қүбылыстарына эсер ететін адамның (сиқыршының) табиғаттан 
тыс қабілетіне байланысты ырым. Магия алғашқы қауымдық 
қүрылыста пайда болды және барлық діндер салтының 
элементіне айналды.
18. 
Қола дәуірі 
- қоладан қару-жарақ, әшекейлер мен үй 
мүліктерін жасау кеңінен тараған 
мәдени-тарихи кезең. 
Хронологиялық шеңбері - б.з дейінгі III мыңжылдық - б.з. 
дейінгі I мыңжылдықтың басы.
19. 
Рабад 
(араб.) - Шахристаннан тыс жерде орналасқан 
ортағасырлық Шығыстың 
феодалдық қалалары маңындағы 
қолөнер қоныстары.
20. 

жүктеу/скачать 7,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: