Қазіргі қазақ медиа-мәтінінің прагматикасы


прагматикалық және когнитивтік



бет42/53
Дата29.11.2023
өлшемі280,14 Kb.
#131268
түріДиссертация
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   53
прагматикалық және когнитивтік талдау жасау барысында бұл екі саланың
негізгі ұғымдарын сабақтастықта алып қарастырудың мәні зор. Осылайша зерттеу
нәтижесінде газет материалына арқау болатын
өзек концептінің құрылымына мәтіннің 
тақырыптық-мағыналық кескіндемесі (немесе ақпараттық-талдамалық қаңқасы) сай
келетіні анықталды. Жұмысымызда бұл сәйкестік мынадай сызба түрінде көрсетілді.
Ю.С.Степанов
ұсынған концепті 
құрылымы
Байланыс
Газет мәтінінің тақырыптық-
мағыналық кескіндемесі
Мәтін құрылым
1. Негізгі қабат
Мәтіннің бастапқы кіріспе
бөлігі
Мәтіннің бірінші аб
2. Қосымша қабат
Дәйектеуші бөлік
Арадағы бірнеше а
Жинақтаушы бөлік
3. Этимологиялық қабат
Мәтіннің түйіні мен мәре бөлік
Соңғы абзац
Бір ескеретін жайт, осындағы концепті құрылымы
тұрақтылығымен сипатталса, мәтіннің
ақпараттық-талдамалық қаңқасын құрайтын бөліктер
айнымалыөзгермелі болып келеді.
Яғни газет мәтінінің барлық жанрларында концептінің үш қабатты құрылымының көрініс табуы



шарт емес. Сондықтан біз ұсынған концептуалдық талдау тәсілін бастапқы – кіріспе,


жинақтаушы, дәйектеуші, түйін және мәре бөліктері түгел қамтылған мәтінге қатысты қолдану
тиімді болмақ.
Зерттеу жұмысының 3.5 тармағындақазіргі қазақ газеттеріндегі
жаңа 
қолданыстарға семантикалық және прагмапсихолингвистикалық талдау жасалды. Ол үшін
студенттер мен әртүрлі информанттар арасында жүргізілген эксперименттік-сауалнама
нәтижелері пайдаланылды. Мерзімді баспасөз бетінен жиналған тілдік материалдарды
саралай келе жаңа қолданыстарды прагматикалық тұрғыдан, яғни адресатқа түсініктілігі,
әсерлілігі жағынан мынадай 3 топқа бөлдік:
І. Уәжділігі айқын қолданыстар (жоғарғы топ);


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   53




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет