Қазіргі кезеңдегі мәдениет. Мәдениет және ХХ ғасырдағы мәдени оқиғалар Орындаған: Дарханова Еркінай Тексерген: Саурбаева Райса


Мәдениет және ХХ ғасыр ғасырдағы мәдені оқиғалар



бет6/6
Дата10.04.2022
өлшемі182,54 Kb.
#30499
1   2   3   4   5   6

Мәдениет және ХХ ғасыр ғасырдағы мәдені оқиғалар.


20 ғасыр Еуропада «Қоңырау дәуірі» деп аталатын тамаша 12 жылдық мәдени өркендеуден басталды. Мәдениет ғылыми-техникалық революцияның табыстарынан туындаған жалпы эйфорияға сәйкес дамыды: киноның алғашқы табыстары, авиаторлардың алғашқы ұшулары, 1900 жылы Парижде өткен Дүниежүзілік көрме.Қазіргі мәдениеттің идеалдары мен көзқарастары өткен ғасырларда адамзат ашқан және 20 ғасырдың аяғында адамзат қол жеткізген нәрсенің қорытпасы болып табылады.Қазіргі мәдениетте гуманистік ұстанымдар мен идеалдар кең тарады.ХХ ғасыр мәдениетінің гуманистік бағыты. қазіргі қоғамның әртүрлі «әлемдерінде» көрінеді - экономикалық, моральдық, саяси, көркем және т.б.Нәтижесінде ХХ ғасыр мәдениетінде. қарама-қайшылық дамып, екі көзқарастың: ғылыми және антиғылыми көзқарастардың қарсы тұруында көрініс тапты.Сциентизм ең жоғары мәдени құндылық ретіндегі ғылыми білім идеясына негізделген. Ғылым абсолютті стандарт ретінде адамзат алдында тұрған барлық мәселелерді – экономикалық, саяси, моральдық және т.б. шешуге қабілетті деп санайды.Ғалымдар (лат. scientism - білім, ғылым) бекітеді: бәрі ғылымға бағынады. Шынында да, заманауи ғылым тек өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы ғана емес, сонымен бірге саясат, әкімшілік және әскери салаларға да еніп, қазіргі қоғамның барлық кеуектеріне еніп кетті. Дегенмен, дүниедегі барлық нәрсе ғылым емес. Мысалы, өнер, иман, адам сезімі, қарым-қатынас саласы бар. Антисциентизм ғылымның рөлін асыра көрсетуге реакция ретінде пайда болды. Ол ғылыми білімнің маңыздылығын білмеумен, ғылымды оның барлық дағдарыстарды: экономикалық, экологиялық, ұлттық дағдарыстарды тудырды деп айыптауымен сипатталады.

Элитизмді түсінудің алғашқы әрекеттері Платонның еңбектерінде кездеседі. Ол адам білімін білім мен пікірге бөледі. Философтың ақыл-ойына білім, ал пікір қалың қауымға қолжетімді. Демек, мұнда алғаш рет зияткерлік элита ерекше кәсіби топ – жоғары білімнің сақтаушысы және жеткізушісі ретінде көзге түседі. Ортеганың айтуынша, әрбір әлеуметтік тапта элита бар. Элита - жоғары адамгершілік және эстетикалық бейімділігі бар ең дарынды адамдар.Элиталық өнер екі негізгі теориялық формада дамиды – эстетикалық изоляциялық және панэстетикалық. Эстетикалық изоляцияның типтік көрінісі «таза» өнер немесе «өнер үшін өнер» ұғымы болып табылады. Сонымен бірге сұлулық шығармашылық ынтаның бірден-бір таза көзі ретінде танылады.Осы кезеңде Франция астанасына әлемнің әр түкпірінен суретшілер жиналып, өнердегі жаңа ағымдардың дүниеге келгеніне куә болады.Набизм (еврей тілінен «пайғамбар»). Өкілдері – П.Боннард, М.Денис, Дж.Виляр, П.Серюзье және т.б.Ол оған математикалық пропорцияларды (өнерге) енгізу арқылы өнерді ғарышпен байланыстыру әрекеті болды. Набизм шын мәнінде авангард пен символизмнің бастаушысы болды.


Назарларыңызға рақмет!



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет