Қазіргі заманғы физика

• 5В012600- «Математика-Физика» мамандығының
• 3-курс студенттеріне арналған
• «Физика тарихы» пәні бойынша
• №14 дәріс
• XIX ғ. аяғы – XX ғ. басындағы ғылыми төңкеріс
• Дәріс оқушы: физика кафедрасының аға оқытушысы Баймолданова Л.С.

ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ ФИЗИКА

• XIX ғ. аяғы – XX ғ. басындағы ғылыми төңкеріс

XIX-XX ғғ. классикалық физикадан жаңа кванттық-релятивистік физикаға өту кезеңі болып табылады.

• XIX-XX ғғ. классикалық физикадан жаңа кванттық-релятивистік физикаға өту кезеңі болып табылады.
• Бұл кездерде Эйнштейн 20 жаста, Бор 14 жаста болған еді. Ол кезде ешкім алдағы жаңа ғасырдың қаншалықты көп ұлы ашуларды әкелетеінін білмеп еді.

Ғылыми төңкеріс XIX ғ. ескі формалардың мұра болып қалған теорияларынан туды. Ғылыми журналдарда бұрынғыдан көп 3-3,5 мың жылына жұмыстар жарық көріп жатты. Ғылыммен айналыстаын адамдар қатары көбейді, қайсы біреулерінің есімдері ұмыт болып та жатты.

Жаңа физика қоғаммен тығыз байланыста, қарым-қатынаста болды. Ғылымның дамуымен қатар, АҚШ-тағы өндірістік күштер белсенді дами бастады. Осылай герман электротехникалық концерн «Симменс» Берлиндегі Гельгольц басқарған физика-техникалық институтты жартылай қаржыландырып отырған.

Содан кейін өз өндірістерінде жеке электротехникалық зертханаларды құрып алды. Осындай жағдай Англия, АҚШ және Францияда да бағыт алды. Кеңес өкіметі бұл жағынан артта еді. Тек атақты Нобелдер жанұясы ғана Ресейдің ғылымының дамуына ақша салуды қажет деп тапқан. Бұл әрине XX ғ. басы үшін жеткіліксіз еді.

Жеке капиталдарды ғылыми зерттеулерге салып отыру ғалымдар мен жұмыс берушілер арасында жаңа қарым-қатынасты құруға әсерін тигізді. Ғылым мен қоғам арасындағы қарым-қатынас үшін ең ыңғайлы болғаны ғылыми-техникалық төңкеріс кезінде 1901 ж. Нобель сыйлықтары еді. Нобель сыйлықтары бір жағынан ғалым, оқымысты үші ең жоғары марапат, мәртебе болып табылды, екінші жағынан жай адамға ғылым әлеміне бағдар алу мүмкіндігін беру еді.