Жәнібек батыр аңыз әңгімелерде Шақшақұлы деп атасынық

д а у л а с ы п , келісе а л м а й о т ыр ғ ан да , а ғ а ш а т қ а мінген бір 
б а л а :
деп, есік а л д ын а н екі рет жүг і рі п өтеді. Б и л е р б а л а н ы
э да кы р т ып алып:
— 
Ш ы р а ғы м , қ а й б а л а с ы ң , аты-жөнің кім?
— дейді.
Ш еш е м — к а р а күң,
Әкем — қ а р а ң ғ ы түн. 
Б о л а т ке зді к жетесіз,
Ту ма й ма ер некесіз?
Ат қ о с ш ы ң а ж а р а с а м ,
А т а мд ы с ү ра п нетесіз? —
де й ді б ал а.
Б и л е р б а л а н ы ң ж а у а б ы н а р а з ы болып, д а у д ы ң билі- 
гін береді.
Ж ә н і б е к
Ж ы л қ ы м д а ж ылж ыған 
жорға, 
жылмиған,
ж үйрік, м а й д а н жортпас мес бар; с о л а р д ы ң к ө зі қайт
- 
£ын...,
дейді екен. Ал К е ң гі рб ай
Қ а с қ ы р д ы ң а у з ы н а түс~
кен қ а н соқта ж а н ш ы л м а й и іы қ пайды ; ұ р ы л а р д ы ң бас-
тары б ар да м а л д а р ы жоқ, дөнежін байтал м е н бестіден
т ұяққа тұяқ а л
деп көнбейді екен.
С онд а б а л а « ж о б а л а п билі к а йт ам ын » деп б ыл ай деп-
ті:
Ешк і д а у л а п л а қ ал,
Л а қ ал д а т ы на к а л.
Е ш к і м үста п мінбеген,
Жү г е н , қ ұ р ы к тимеген,
С ырын ешкі м білмеген 
Ас ау тай — қ ү на н н ан
А р к а н керіп бөліп ал!
Ж ү з бен мыңна н ж ү й р і к те шығ ады,
Ж о р ғ а мен ма йд ан ж о р т п ас сүйрі к те шығ ады.
Б и л і к к е екі ж а ғ ы д а келісіп, ел а р а сы т ы н ы шт ал ып - 
т ы . С ода н ба с т а п Қ а с қ а есімді б а л а Ж о б а л а й би ата- 
іныпты.
А л а т а у мен Қ а р а т а у ,
С е н д е рд е бір мін бар, — 
Асу бермейсіңдер.
Еділ, Ерті с — екі су, 
С е н д е р д е бір мін бар, —
Ж ә н і б е к пен Кеңгірбай,
С е н де рде де мін бар, — 
Б а с к а ғ а сөз
Өтк ел бермейсіңдер.
бермейсіңдер! —
146

Қ аз ы б е кт і ң «қ а з дауысты», Қ ү т т ы б а й д ы ң «қу дауыс-
ты» ат а нуы да осындай ж а с т а й билік, бітім айтып, тап- 
қ ы р л ы қ - д а н а л ы қ т аныту мен байла ныст ы.
Б а л а н ы ң көбі нше белгілі бір өнерге бейімділігі, ка бі - 
леттілігі ж а с ы н а н - а қ б а й қ а л а д ы . Д е ме к , ж а с т а л а н т т ы ң
ерте көзге түсіп, а уы з ғ а ілігуі — з ан д ы, т а б и ғ и нәрсе.
Ж а ң а а т қ а мінген ж а с кезінде Қ а з ы б е к т і ң немересі 
Тіленші би әкесі Б е к б о л а т қ а р т т а н :
— 
Орта жүзде қ а зір гі ең ш еш ен кісі кім ?
— деп сү- 
райды.
— 
Әрі батыр, әрі іиеш ен ер Ж ә н і б е к ,
— дейді Б е к б о ­
лат.
Ер Ж ә н і б е к ж а с ы ү л ғ а й ғ а н кезде керей 
ж у а н д а р ы -
нан қ а ғ а ж у көріп, өрдегі А б а қ керейге ауа көшеді. Со ны 
естіп Тіленші Ж ә н і б е к б а т ы р ғ а ж о л ығ ып к а л у ғ а ж о л ғ а
шығады. Көш баста п б ар а ж а т к а н
б а т ы р д ы ң а л д ы н а н
кездесіп:
— 
А қ с а қ а л , кім б о ла с ы з?
— дейді Тіленші.
— 
М ү с ы л м а н б ы з,
— дейді Жә ні б е к .
— 
М ү с ы л м а н д ы ғ ы ң ы з д ы мүрт ы қы здан танып түрмын
,
— 
Қ а за қ п ы н .
— 
Қазақт ы ғы ңы зды түмағыңыздан танып 
түрмын
. 
Р у ы ң ы з д ы осы нш а ж асы рды ңы з, сірә, түбіңізде бір ш и к і-
л ік бар-ау?!
Сонда Ж ә н і б е к б атыр а шу ла ны п б ыл а й деген екен:
Мен ж а р а л ы арыстан,
Кезі ме кердең кез ке лс е>
Ж а р а л а м а й кетпен-ді. 
С аз а с ын бермей 
Кектесім бар жері мнен 
б асыл ман .
Кегімді а л м а й кетпен-ді. 
Ж у а н н а н ко рқ ып
Келелі к а р а бүлтпын 
ж а с к а н ы п
Кеште те ж а у м а й
Аруа ғымд ы к а ш ы р м а н ,
а шы л ма н.
Б а с ым на н сөз асырман.
— 

жүктеу/скачать 4,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: