Баданбекқызы Зәуре Ші 5 8 І х а и ? л Б 44 Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі зәуре Баданбекқызы



Pdf көрінісі
бет3/10
Дата03.03.2017
өлшемі22,49 Mb.
#6418
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
§ )   2 е г е   ш а
5
  а   у е г у  
5
І г о п §   \ У о т а п ,  іп   о и г   о р іп іо п .
$ігеп§(һ
7
е г е ...............................I ..............................іп оиг оріпіоп.
1.11.
 Сһоояе *һе  гі§һі зепіепсе.  (Дұрыс сөйлемді таңдаңыз).
a)  Авап  І
5
 а тііііопаіге апсі с т п з  а Іоі оҒЬизіпезз / Ьи5Іпе5зе5.
b
)  Тһеу аге аҒгаісі Іһеу сапЧ бпсі сһеар ассоттосіаііоп/ ассоттосіаПопз
Сог аіі оҒия. 
“ 
’*
c)  Бі^егепі рагІ
5
 
оТ
 
Кагакһ5Іап һауе сіійегепі шеаіһег / угеаіһеге.
| |   НІ
5
 һаіг һаз / һаігз 
Йщ е 
Іигпеё §геу.
е)  Нош т а п у  50п-іп-1а\ү§ / зопз-іп-1а\ү һауе уои §оІ?
Ғ)  Тһе  зіисіепіз т и з і разз Іһеіг рарег / рарегз 1о Іһе (топі 
§)  Науе уои §оІ Іһе сотріеіе \^огк / \уогкз оҒ Казіееу? 
һ)  Нег һаіг із / Нег һаігз аге іоо 1оп§.
1.12.  Ііпсіегііпе  Гһе  т о з (  зиіІаЫе  \
уогй
  іп  еасһ  зеп(епсе. 
(Әрбір  сөйлемге
сэйкес  келетін сөздің астын сызыңыз).
a)  8һе сап'1 с о т е  Іо \Үогк Іосіау.  Зһе һаз а Ьасі соісі/ Яи.
b
)  Му іоигпеу / ігауеі іг о т  Азіапа Іо А іт а іу  Ьу саг \^аз уегу іігіп§.
c)  Кокзһеіаи һаз яиііе а §оос1 Ьеасһ / зеазісіе.
сі)  Шһу йопЧ іһеу Іеауе Іһе саг іп Гһіз саг рагк/ рагкіпд ?
е)  ШһаІ’з Іһе  пе\үз ? Сап  1  Іоок аі уоиг ^оигпаі/рарег?
0   Неге  із Іһеіг Ііскеі. Б о  Іһеу һауе апу  1и§£аёе/зиііса5е?
в)  Іі з үегу (ііШсиҺ Іо йпё а \^огк/]оЬ по\уасіауз.
32

І.ІЛ   С о тр іеіе  еасһ  зепіепсе  \уііҺ  іһе  т о « і  зийаЫе  іүогй  ог  рһгазе.  (Әр 
с ө й л е м г е  
тиісті
  с ө з   н е м е с е  
сөз 
т ір к есін  
қойыңыз).
a)  Іп огсіег Іо ргоуе  I аш  §иіһу , уои т и з і йпй з о т е .......Ә .............
А)  теап з  В)  іпГогтаНоп  С) геазоп  Ә)  еуідепсе  Е) аечуз
b
)  I Ьои§һ! тузеІГ а сотріеіе п е ^ ............  іог шіпіег .
А) ^еаг 
В) сіоіһ 
С) с1оіһіп§  О) оиійі  Е) іеапз
c)  Ше Ііке һіз ]еащ.  ХУҺеге 
6іА
 һе Ьиу  ..... ?
А) іі 
В)  Іһ е т   аіі  С)  іһ е т  
Ц)
  һ і т   Е)  іһ е т   Ьоіһ 
сі)  ^ҮҺеп іһе роіісе аггіуесі, һе ^ а з  ріеазеё іо з е е ............................
А)  т е  
В) Й іет 
С) һег 
Б) һ і т   Е) іі
е)  Тһе Іо са і.....................һаз а§гееё іо гераіг іһе гоасі.
А) іигу  В) соипсіі  С) реоріе  Э) еоуегптепі  Е) а к іт
Ғ)  Тһе  Ігаіп іигпесі оуег, Ьиі Іискііу  іі і ж
 зиГ&г зегіоиз...............
А) ііуигіез В)  йата§е С)  ігуигу Б)  йата^ез Е)  зиГ&гей
33

Т « 1 1
(Зат есімге арналған тест сұрақтары)
1.  РоіпІ оа( (һе соііесііле  поип:
А) шопкеу 
В) якнше 
С) Ь|сг 
О) апітаі 
£ ) Ьсаг
2.  Роілі ои( (һе ипсоип(аЫе  воип:
А) «Мпг 
В) һои^е 
С) <как 
О) Ьоок 
Е) %иі
3.  Р о іи і 
оуі
  {!»«  с —
Іж Ь к  п о н в
ш   А) ш§аг  © 
В)  і м   Ш
|   € )  ігсс  ЩШ  0 )  §аМ 
Е) ш іік  :4-
4.  РЫті м і  
Шш
 с іі с гН і  оовп: 
"V
Г
З
:
^
А) 
тмд
 
В) рмкаррк  С) кооиісдфе О) Ъаррше*! Е) һорс
5.  Г Ь а м д  Мі* 
шһяЛтшй ЩШЩШ
А) 
ііжия
 
В) 
кія&жы
  С) іеаскт 
В)
 іішкШ 
Б) якЯһег
РІ  С І М І  ІЫ ртіугг ІМ »: 

А) ¥ііһ|в 
8) сом іу 
С) 
ст ш у
 
0 | ЛМ ш 
Е) Іктіһг
X  С Ім м   іһс Іимииі м к
В   А) МкЙг .;': 
В) 
ЪгАж  Ш  О
 Шгтіьгге  9 0 |  
4"  6) т м і
I .  С І і о и  См м
4 м
і  м и к  
^ ж .ЙЁ 
Щ Аіфтфшт
  IВ) шівсс 
Щщ  С) мрЬт Щ
  0) сһаіг 
ЩШ
  Е) шпі
% С Ъ м м  ІЫ   І м г ів ім  
щршЛшгі
А) 
ш ю гф пш
  В) Ьгоіһс? 
О  Ьі сКсіог 
0 ) һш Ьат! 
Е) Ьоу 
і-  ’
М. 
Рвіөі 
М І 
іһ#  т а л н і і т   ^імігг-
§пшішшЛт  В) ш№ 
О  ммів 
О) « ік  
Е) §М
I I .  Рвіві м і  ікс  м и м М м
А) 
Лшяфши
  В) Ь п і ц і м »   С) шгіюи і і   В) һ м   ц я п т г 
Е) юггі
12» С Ъ м м  Йм  гі^Ьі с^шһгаімі:
№ Яр й п м  еу.
А) а Ы тіс 
Ы штШ
  В) а Ьш  
ші шгшШ
  С ) •  
0 а т  Ы
 ш и г   0 ) і   рси 
о( тшіет
щ   С )іс я р
Ы
«
М
?
~
11. О м м  А е г%М 
шщшІ*тШ&:
Щ   Ь ф   м а м і  м т .  
■' : '.г:  ^йС-  ш 
Я ; - ;# ; 
К‘М®-;;-Ш-: ■
34

А) а ІоаГ оГ рарег 
В) 
Іч/о
 ріесез  от рарег  С) а саке оҒ рарег 
П) а ріесе оі* рарег  Е) а зіісе оҒ рарег
14.  Сһоозе іһе  гі§һі  едиіуаіепі:
Бір  бөлік сабын.
А) а саке  о£ зоар  В) 
Хч/о
 ріесез оі* зоар  С) а зіісе оГ зоар  В) а роі оГ зоар 
Е) а сһипк о^ зоар
15. Сһоозе  іһе  гі§һі ециіуаіепі:
Бір тілім   нан.
A) 
Шо
 зіісез оҒ Ьгеасі  В) а зіісе о? Ьгеасі  С) а ІаЫеІ оҒ Ьгеаё
B) а Ьаг 
о{
 Ьгеасі  Е) а уагсі оГ Ьгеасі
16. Сһоозе  (һе  роззеззіуе сазе оГ (һе  поип:
Тһе саг  оГ т у  Ьгоіһег.
А)  т у  Ьгоіһег з саг В)  т у  Ьгоіһег сагз С) т у  Ьгоіһегз'з сагз В) саг т у  
Ьгоіһег з сагз  Е) т у  Ьгоіһег оҒ саг
17. Сһоозе (һе роззеззіуе сазе оГ (һе  поип:
Тһе асііүіііез  оГ \¥ошеп.
А)Тһе \Уошеп з асііуіііе  В) Тһе ш отеп з асііуіііез  С) Тһе шошапз 
асііуіііез  Е>) Тһе ш отеп  асііуіііе  Е) Тһе т > т а п  асііуіііе
18. Сһоозе  іһе роззеззіүе сазе  оГ іһе  поип:
Тһе іоүз  оГ іһеіг сһіШгеп.
А) іһеіг сһіЫгепз іоуз  В)  іһеіг сһіісігеп  іоу  С)  һіз сһі1сіз'іоуз 
Б) оиг сһіШгепз  іоуз  Е) іһеіг сһіісігепз'  іоу
19. Сһоозе  іһе  роззеззіүе сазе  оГ іһе  поип:
Тһе апаіузез оГ іһе  гезеагсһ ^уогк.
А) Тһе гезеагсһ шогкз апаіузез 
В) Тһе  гезеагсһ \Үогк'з  апаіузіз
C) Тһе гезеагсһез \уогкз'  апаіузез 
О) Тһе  гезеагсһ \^огкз'  апаіузез 
Е) Тһе гезеагсһ дүогкз'  апаіузіз
20.  Сһоозе іһе  поип луһісһ 
із
  изесі  опіу іп  §іп£иІаг Гогт:
А) тасһіпегу  В) аіһіеіісз 
С)  зоп-іп-іаду 
Б) сһаіг 
Е)  асіуісе
21. Сһоозе іһе  поип  \үһісһ 
із
  изесі  опіу іп  зіл^иіаг  Гогт:
А) согриз 
В) зізіег-іп-іаду  С)  аІрһаЬеі 
Е)) Госиз  Е) сіаіит
22.  М аісһ  іһе  гі§һ* үегЬ 
іо
 іһе еі^еп  $и№х 
-ег:
А) рау 
В) сііГГег 
С) ёапсе 
О) йеііүег 
Е)  ассері
23.  Маісһ  іһе  гі§һі үегЬ  іо  іһе  §іүеп  зиГііх 
-а%е\
А) арргоүе 
В) аггіүе 
С) раск 
О)  сіо 
Е)  зіисіу
35

24.
  Ма(сһ  іһе  гІ£һІ үегһ  »о іһе §іуеп виГйх -геы:
А) есііі 
В) үугііе 
С) геаё 
Б)шаіІ 
Е) «ігіуе
25.
 М а(сһ  іһе  гі^һі уегЬ *о  *һе  е ^ е п  виГйх -у:
А) сіеііуег 
В) 
сіозе 
С) ореп 
О) с о т е  
Е) 
аһдад
26. 
Ма(сһ  (һе гі§һГ уегЬ 1о іһе віуеп  виГйх -тепі:
А) 
разз 
В) зее 
С) 
йгіУе 
0)а<ІуегПзе Е)  ітрогі
27. 
М аісһ *һе  гі§һі  поип  (о Гһе £Іусп  зиГйх -Лот\
А) һапй 
В) к т §  
С) һитап 
Ә) 
Ғгіеші 
Е) тоиіһ
28.
  М аісһ  Гһе  гі^һі поип  Го (һе §іуеп  зиГйх -һоой:
А) аг! 
В) раігіоі 
С)  агту 
Б) сһіМ 
Е) рагіпег
29. 
Сһоо$е  (һе  гІ£һ* $и№х  4о  Іһе  «огсі  һапй:
А) 
-М  
В) -һоосі 
С) -із т  
І>) 
-сіот 
Е) -ізі
30.  Сһоо$е Іһе  гівһі $иГйх  іо  Іһе  8»уеп \уогй  н>агт
:
А) 
-зһір 
В)  іап 
С) пезз 
Э) -Іһ 
Е)  -епсе
36

\  
2.  ТНЕ  АКТІСЬЕ  (АРТИКЛЬ)
Ағылшын  тілінде  ар ти кл ь  тек  зат  есімнің  алдында,  оның  көрсеткі- 
ші  ретінде  қолданылады.  Оның  жеке  лексикалық  мағынасы  болмайды. 
Артикльдің екі түрі болады: белгісіздік 
а, ап
 және белгілілік 
іһе
 артикльдері.
Қазақ тілінде артикль болмайды.
Тһе іпсіе&пке агНсІе  'а/ап1 
('А/ап* белгісіздік артиклі)
Белгісіздік  артнклі  әңгіме  болып  жатқан  бір  заттың  (адам,  жан-жануар 
т.б.)  сөйлесушілерге  белгісіздігін  немесе  алғаш  сөз  болып  отырғандығын 
білдіру  үшін  қолданылады.  Белгісіздік  артиклі  арқылы  біз  деректі  заттық 
ұғымды білдіріп, айтылмыш заттың белгілі  бір топқа жататын айтамыз.
'А/ап'  белгісіздік артиклі  қ азақ  тілінде көптің бірі, бір,  қандай да бір  не- 
месе  кез  келген, әйтеуір  бір деген  мағыналарды білдіреді:
77?/5 
із а 
пешрарег. 
-  Бұл газет  ( көп газеттердің бірі).
Таке а  тар.
  — 
Картаны  алыңыз  (кез келген  картаны,  карталардың  біреуін 
ал
 деген  мағынада).
Му /гіепсі із  ап  есопотізі.  -   Менің  досым  экономист  (көп  экономистердің 
бірі).
Січе те а поіе-Ьоок.
  — 
Маган дэптерді беріңіз  (кез келген бір дәптерді).
£Ғ$е (Белгісіздік артиклінің қолданылуы)
Белгісіздік  артиклі  тек  саналаты н,  жекеше  түрдегі  зат  есімдермен  қол- 
данылады: 
а 
іаЫе 
-  
үстел (бір  үстел),  ап опіоп
 -  
пияз (бір пияз)
Ал саналм айты н  көптік мэнді  зат есімдермен  қолданылмайды:
и
>аіег
 -  
су 
со//ее
 — 
кофе 
тіік
 -  
сүт 
Егер  зат есім дауыссыз дыбыстан  басталса  а  артиклі,  ал дауысты дыбыс- 
тан  басталса ап артиклі  қолданылады:
а итоп 
а іеіех 
а Ьизіпезз
а саЫе 
а 
Іеііег
ап һоиг 
ап о//ісе 
ап щ *  
ап Х-Ках 
ап  М.Р.
Тһе и$а§е оГ (һе іпсіейпііе агНсІе  'а/ап'
('А/ап'  белгісіздік артиклі төмендегі  жагдайларда қолданылады):
ІІ$е (Қолданы луы )
ЕхатрІе$ (М ы сал)
1
Жекеше түрдегі  саналатын зат 
есімдердін алдында қолданылады
Не һа$ а  $оп. -  Оның (бір) ұлы  бар.
37

Ж алғасы
Бір  нәрсе  немесе  зат туралы 
алғаш рет айтылғанда қолда- 
нылады
Бір  нәрсені  не затты,  біреуді 
суреттесек немесе біреудің 
қызметі туралы  айтсақ, 
Ье 
жэне  *о  һауе етістіктерінен кейін
қолданылады
Лепті  сөйлемдерде  қолданылады
А Ьоу апсі а 
%іг\
  аге  зііііпё оррозііе 
из. -  Біздің қарсы алдымызда  бала 
мен  қыз  отыр  (әйтеуір бір бала мен
қыз).
Не І8  а 
йосіог.
 -  Ол -  дәрігер.
8һе  һа§ 
%оі
 а  Іоуеіу  $тіІе.  -  Оның 
бір  әдемі  күлкісі бар.
АҮҺаІ а ЪеаиііҒиІ  §іг1  $һе  і$!  -  Ол 
қандай әдемі  қыз!____________
а іһои$апсі,  а  һипйгесі,  а  соиріе, 
Гтһеу 
һауе >үоп а  (опе)  іһои$ап(1
а  сіохеп  сияқты  сан есімдердің 
ёоііагз. — Олар бір  мың доллар ұтып
алдында,  опе  (бір)  сан есімінің 
| алды. 
орнына қолданылады
Салмақ,  уақыт,  сандық 
өлшемдерді  көрсететін зат 
есімдердің алдына қойылады: 
опсе а шопіһ -  айына  бір рет, 
іһгее ііт е з  а Йау -  күніне үш рет, 
һүісе  а уеаг -  жылына екі  рет, 
іһігіу іеп§е  а кііо -  бір килосы 
отыз теңге
В есо те,  $ ее т,  Ье  сөздерінен 
кейін қойылады
Опсе  а  т о п й і ше §о 
Хо
  іһе Іһеаіге.  -  
Біз ай ы н а  бір  рет театрға барамыз.
А1та$  Ь е с а т е   а Іеасһег. -  Алмас
мұғалім  болды.
Ж ал ғы з,  бір деген  мағынадағы 
ІСап  I  һауе  а  §1а$$  оГтіпегаі ^аіег? 
саналатын  зат есімдердің алдын-  | — Бір стакан минералды су ішуіме
бола ма?  Зһе һа$ р |  а ёаи§һіег. -  
Оның  бір  (ж алғы з)  қызы  бар.
да келеді
Зһе  і$ $исһ  а сіеуег \Үотап! 
Ол сондай  ақылды  эйел!
8исһ  (осындай,  сондай)  сөзі 
жекеше түрде саналатын  зат 
есім  мағынасында тұрғанда 
қолданылады_____________
НаІГ (жарты)  сөзінен  кейінгі  сөз 
\Уе һауе Ьееп ^аіііп^  Гог һ і т   Гог 
тіркестерінде  қойылады
Суретші  есімінің алдына 
оның суреті туралы айтқанда
қолданылады
һаІГ ап  һоиг ог $о. -  Біз оны жарты 
сағаттан көп уақыт күттік.______
Тһі$  і$  а К е тЬ га п й і. -  Бұл -  
Рембрандт (Рембрандттың суреті 
туралы сөз  болып тұр.).
38

Жалғасы
12
Қозғалысты,  іс-қимылды 
білдіретін  зат есімдердің алдын- 
да келеді
\Үе һасі а сопүег$а(іоп \
үіі
Һ оиг 
Ғгіепсіз. — Біз достарымызбен 
әңгімелестік (әңгіме айтты қ).
13 Өзін  анықтайтын анықтауышпен 
келген құбылысты білдіретін зат 
есімдердің алдында келеді
\¥е һауе ап  ісіеа. -  Бізде бір  ой  бар. 
8һе 
һаз 
а1\уау5 һасі а (епсіепсу 
іо 
тІ55Іп§ с1а55е5. -  Оның сабақтан 
қалатын  (бір) әдеті  бар.
14 ВгеакГа$(, Іипсһ, Ліппег,  (еа, 
ш ррег зат есімдерінің алдында 
сын  есім тұрғанда қойылады
Тһеу һасі а  пісе ёіппег а( а 
ге5іаигапі. — Олар мейрамханадан 
ж ақсы лап түскі там ақ ішті.
15 Ғе\ү, ШЯе сөздері 
көп емес, 
аздаган,  біраз
 деген мағыналарды 
білдіргенде,  олардың алдына 
қойылады
Ше \¥ои1(і  Ііке  іо 5ау а Ге\¥ 
\
үогс
1$ 
оп 
іһе 
8ііЬ]ес(. 
-  Біз  бұл тақырып бо- 
йынша біраз сөз  айтайық.
16 Пысықтауыш  қызметін 
атқаратын тұрақты  предлогты 
зат есім тіркестерінің алдында 
келеді:  Іо ап  ехіепі,  іп  а зепзе,  іп 
а 
лүогсі

іп а \уһі$рег,  іп  а шіпиіе, 
аі а 
І055, 
іп а һиггу,  іп а 
1
о
\
ү

Іоисі
үоісе,  іп  ап  һоиг,  а$ а гезиіі, а( а 
§1апсе,  а( а 5(гоке т.с.с.
Не һаз \үгіііеп  (һе Іе((ег  іп  а  һиггу. 
-  Ол  хатты   асығыс  жазған.
\Уе \УІ11 с о т е   іп а тіпиіе. -  Біз бір 
мииуттаи  кейін  келеміз.
17 ! Ғимарат мағынасындағы зат 
есімдердің алдына қойылады
Тһеге  І5  а соііе^е  пеаг оиг һои5е.
-  Біздің үйдің жанында колледж 
(ғимарат) бар.
Тһе 
ёейпке агіісіе Чһе'
('Тһе' белгілілік артиклі)
Б ел гіл іл ік  арти клі  әңгіме  болып  жатқан  заттың  (адам,  жан-жануар  т.б.) 
сөйлесушілерге бұрыннан белгілілігін немесе бұрын сөз болгандығын білдіру 
үшін  колданылады: 
һ  т а реп.
  -  
Бүл қалам.  Тһе реп із §оосІ.
  -  
Қалам жақсы.
Екінші  сөйлемде  іһе  белгілілік  артиклінің  колданылу  ссбсбі  -   бірінші 
сөйлемде  осы  қалам  туралы  сөз  болды.  Тһе  артиклі  екі  түрлі  оқылады:  егер 
сөз  дауыссыздан  басталса  [дә],  егер  сөз  дауыстыдан  басталса  [ді]  болып 
оқылады.  Мысалы,  іһе іаЫе  [8ә ЧеіЫ],  (һе асіог [ді  'гек(ә].
Белгілілік  артиклі  қ азақ   тілінде  мынау,  мы на,  анау,  сол,  ол,  бүл  сілтсу 
есімдіктерімен  мағыналас: 
I Ііуе  іп  а  пем?  һоизе.
  -  
Мен  жаңа  үйде  тпүрамын. 
Тһе һот е ія һщһ.
  -  
(Ол)  үй биік.
39

4§е (Белгілік  артиклінің қолданылуы)
Тһе белгілілік артиклі төмендегі жагдайларда қолданылады:
ІІзе (Қ олданы луы )
Е хатріез  (Мысал)
Жекеше жэне көпше түрдегі 
Ріеазе, сіозе  *һе  йоог! -  Есікті
саналатын зат есімдер  мен 
саналмайтын зат есімдердің 
алдында
Белгілі  бір зат, жер,  адам, 
жануар немесе нэрселердің 
атауларының алдында
жабыңызшы!  (белгілі есік)
Сіуе іһе Ьоок8,  ріеазе!  — Кітаптарды 
беріңіз!  (белгілі  кітаптарды).
\Уі11 уои ра88 т е  іһе  Ьгеай? -  Нанды 
беріп жібермейсіз бе?  (тұз  немесе басқа 
емес,  нан туралы айтылып тұр)
АҮҺеге  І8  іһе саі? -  Мысық қайда?
Зһе \үазһесі (һе саг!  — Ол жеңіл колікті 
жуды  (бізге белгілі  бір  мысық,  жеңіл 
көлік).
Тһе  Ьоу Һа8 
епіегесі іһе гоот. 
бала қазір  гана бөлмеге кірді.
Сөйлемнің  магынасы  біздің 
Зһе \
үі
11  ^ еаг Іһе сіге88  8һе Ьои§һі Іазі 
кім,  не туралы айтып 
шеек. -  Ол өткен ж етіде саты п  алган
тұрганымызды анықтап тұрса  көйлегін  кимекші.
Егер зат есім  екінші  рет 
қолданылса
Күшейтпелі шырайдың ал- 
дында
I  8а\ү  а  Ьоу апсі а  §ігІ. — Мен  (бір) ұл 
бала  мен  (бір)  қызды  көрдім.  Т һе Ьоу  І8 
іаіі. -  Үл  бала ұзын  бойлы  (мен  көрген 
ұл бала туралы сөз болып тұр).
Іі’8  іһе  Ье8І іеа  Гуе еұег сігипк. -  Бұл -  
менің өмірімде  ішкен  ен тәтті шай.  ТҺІ8 
І8 іһе Ьезі опе. -  Бұл -  ең ж ақсы сы.
аитсақ
Егер  музыкалық аспаптарда 
I сап  ріау іһе сІотЬуга. -  Мен домбыра- 
ойнай  алатынымыз туралы 
| да ойнай  алам ы н.  (Виі:  Гүе 
Ьои£һ(
а  йошЬуга. -  Бірақ:  Мен домбыра сатып
алдым).
Зраіп І8  іп іһе $ои(һ. — Испания 
оңтүстікте.
Бағытты білдіретін  (Еа$(, 
\Үе§і,  Зоиіһ, ІЧогіһ)  зат 
есімдердің алдында
Өзен,  мұхит, теңіз,  көл, 
бұгаздар  мен  каналдардың 
аттарының алдында
Тһе  Кіуег Ыііе,  іһе Е
гііб
 Кіуег,  (һе Расійс 
Осеап, Іһе Віаск Зеа,  Л е Агаі  зеа, Іһе 
Зиег Сапаі, іһе  Еп£Іізһ Сһаппеі, іһе 
Р ап ата сапаі.
40

Жалғасы
9
Тау тізбектері, бір топ  көлдер 
мен аралдардың аттарының 
алдында
іһе  Коскеу Моипіаіпз, !һе Іігаіз,  Іһе 
Огеаі Ьакез,  Іһе  Вгііізһ  Ізіез,  Іһс  Сапагу 
І$1ап<1з,  іһе В аһатаз, !һе  Аірз.
Тһе һщһезі: тоипіаіп  іп іһе  АІрз  із  Мопі 
ВІапс.  -  Альпідегі  ең биік тау -  Монт
Бланк.
10 Сахара аттарының 
алдында
Іһе  Моһауе,  Іһе  Заһага, іһе ОоЬі,  іһе 
Кагакһитп.
11 КериЫіс, ипіоп, сотш оп- 
\уеаі!һ,  кіп§с1от,  8(а(е$ сияқ- 
ты сөздермен тіркесіп  келген 
зат есімдердің алдында
іһе Соттоп\үеаІіһ  о(* Іпсіерепсіепі Зіаіез, 
іһе  ІІпііесІ  Кіп^сіот  оҒ Огеаі  Вгііаіп, 
іһе  Кагакһзіап  КериЫіс, іһе  Эотіпісап
КериЫіс.
12 Кейбір  қалалар  мен  көше 
аттарының алдында
Тһе На§ие (а сііу  іп іһе №іһег1апсІ8), 
іһе Сііу, іһе  Зігапсі,  іһе Маіі  (зігееіз  іп 
Ьопсіоп).
Тһе һеагі о / Ьопсіоп  із іһе  Сііу
.  -  
Лондонның ең көрнекші жері -  Сити.
13 Журнал, газет,  кеме жэне 
кейбір музыкант топтарының
алдында
іһе Т ітез,  іһе  Эаііу Міггог,  Іһе 
Есопотізі,  іһе  Е^етепсіу  Кагакһзіап, 
іһе Маііоваі Ш іоп оГТеасһегз,  іһе ()Е2, 
іһе Иаііопаі  Кһигтап§агу Огсһезіга,  іһе 
Сапасііап ТгіЬипе,  іһе \Уазһіп§іоп Розі.
14 Қонақ үй,  мейрамхана, 
ескерткіш, театр,  кинотеатр, 
мұражай  мен  өнер галерея- 
лары, белгілі  ғимараттар  мен 
көпірлердің атауларының 
алдында
Тһе Кагакһзіап (һоіеі), іһе  Зіаііоп һоіеі, 
іһе Ніііоп (һоіеі), іһе Осіеоп  сіпета,  іһе 
Казіееу агі §а11егу,  іһе  Агі  Іпзіііиіе,  іһе 
Ругатісіз, іһе  Вгііізһ т и з е и т .
15 оГ предлогымен келген 
ғимараттар мен жер 
аттарының алдында
Тһе М изеит оГ МосІегп агі,  іһе Огеаі 
\Уа11 оГ Сһіпа, іһе  Вапк оГ А ітаіу, 
іһе  Вапк оГ Зсоііапсі, іһе Ноизез 
оГ Рагііатепі.
Тһе Сгеаі  1¥аІІ о / Сһіпа г$ опе о / 
іһе һізіогісаі ріасез іп іһе
 н
югШ.  -  
Қытайдың  Үлы Қорганы
 -  
дүние 
жүзіндегі тарихи жерлердің бірі.
1
41
і

Жалғасы
Жалпы бір топты білдіретін 
зат есім мағынасында келген
кейбір сын  есімдердің ал- 
дында
Дүниеде зат тек жалғыз өзі
оолса
Тһе роог -  кедейлер,  Іһе гісһ -  байлар, 
Іһе  зіск -  аурулар,  іһе оИ -  қарттар,
Іһе ёеаё -  өлгендер, Йіе еісіегіу -  үлкен-
дер,  Іһе  ігуіігесі -  жарақаттанғандар,  Іһе 
һошеіезз -  панасыздар,  Іһе уоип§ -  
жастар,  Іһе ипетріоуесі — жұмыссыздар 
Есте  сақтаңы з!  Жоғарыдағы зат 
есімдер  көпше түріндегі мағына- 
ларында берілген.  Тһе  роогз, іһе 
уоип§8 деп қолданылмайды.  Сол 
сияқты  ‘а уоип§\  ‘ап ипешріоуеё’  деп 
қолданылмайды.  ‘А уоип§ шап’,  ‘ап 
ипешріоуесі шап’  деп айтылады.
(һе 
ШогШ -  Әлем (Дүние жүзі),  Іһе  Зип
-  Күн,  (һе  Еагіһ -  Жер,  Ыіе Мооп -  Ай, 
Іһе \үеаіһег -  ауа райы.
Опе  оГ, зоше оГ,  шапу  оҒ, еасһ 
Еасһ  о /іһ е  хПн/епН Щ  ехсеііепі тагкз. 
оҒ сөз тіркестерінен  кейін 
| -  
Әрбір студент өте жақсы  деген  бага
алды.  5от е о /  Іһе (ехіх аге <іі//ісиһ (о
ігап.ч!а(е.  -  Кейбір мэтіндерді аудару 
қиын.
Кейбір ұлт аттарының,  саяси 
Тһе Кагакһ, Іһе  Киззіап,  іһе  Вгііізһ, Іһе
партиялар  мен топтардың
Ашегісап, Іһе  Роіісе.
аттарын білдіретін жинақтау 
Тһе Каіакһз аге уегу ргоисі
 о / 
іһеіг
зат есімдерінің  алдында
Адам тектерінің алдында
сарііаі
  -  
Қазаңтар өздерінің астана- 
сын мақтан  етеді.
Тһе 2һапЬоіаеУ5 аге Ш Ш щ  пехі шеек.
қойылады  (егер  олар  отбасы 
\Жанботаевтар
мағынасында келсе)
келмекиіі.
ОГ  жэне іп  предлогтарымен 
Тһе ргісе о /о іі һ  гіхіп§.
  -  
Мұнайдың
тіркескен  зат есімдердің 
алдында
багасы  көтерілуде
.
Нақты  зат есімдер  біреудің 
Н о ^  із Іһе һапсі іосіау? 
(уоиг һапй)
шш* 
*  « 
Й I 
1  I 
а
 л  
Э** < г  авл 44 &»^ X  
Л.
деген мағынаны білдірсе
Бүгін (сіздің)  қолыңыз  қалай?
Егер  әртүрлі ү л т тілдерінің 
Тһе Кат.акһ  Іап§иа§е із  \>егу <іі//ісиІі (о 
аттарынан кейін  !ап§иа§е 

Іеагп.  -  Қазақ гпілін  үйрену әте қиын. 
(тіл) сөзі  келсе
42

Жалғасы
24 Нақты  күнді,  кеш ті, түнді, 
і 
ертеңгісін  деген  ұгымды 
білдіргенде  то*гпіп£, сіау, 
аПегпооп, еүепіп§ апсі  пі£һі 
зат есімдерінің алдында
ІУе зреш  іһе пщһі пеаг іһе гіуег 
(а рагіісиіаг пщһі).
  -  
Біз (сол)  түнді 
өзен жагасында өткіздік (белгілі бір 
түн).
Ше’И печег/ог&еі іһе сіау же теі һіт 
(а рагіісиіаг Аау
) .  
-  Біз оны кездестір- 
ген  (сол)  күнімізді еиіқаисан үмыт- 
паймыз (белгілі бір күн).
25 Жылдың нақты  мезгілдерін 
көрсету  үшін  §ргіп§, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет