БАҒдарлама жинағының жобасы жону ісі және металл өңдеу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БАНК 

 «ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ КӘСІПТІК БІЛІМДІ ЖАҢҒЫРТУ» ЖОБАСЫ 

 

 

 

БАҒДАРЛАМА ЖИНАҒЫНЫҢ ЖОБАСЫ 

 

Жону ісі және металл өңдеу

 

 

 (типтік оқу жоспары, оқу-білім бағдарламасы  

және арнайы пәндер бойынша типтік оқу жоспарлары) 

 

 

 

 

АкционерлікҚоғам «СОЦИЕТА ИТАЛИАНА  

ДИ МОНИТОРАДЖИО СОЦИЕТА ПЕР АЗИОНИ» 

 

 

 

 

 

 

 

Астана 2014 

АЛҒЫ СӨЗ 

 

1. бұйрығымен бекітілген «Жону ісі және металл өңдеу» Кәсіби стандарт жобасының негізінде енгізілген. 

2.  Алғаш рет енгізілген 

3. «Тау-кен ісі және металлургия» білім беру бейіні бойынша Оқу әдістемелік бірлестікпен 

 келісілген 

хаттама  № 6  «25» желтоқсан 2014 жыл 

ОӘБ төрағасы Лежнев С.Н. 

 

 

«Техникалық  және  кәсіби  білім  беруді  дамыту  және  біліктілікті  тағайындау  республикалық  ғылыми-әдістемелік 

орталығы» АҚ-мен келісілген 

хат № 1413 «30» желтоқсан 2014 жыл 

 

 

 

 

Бағдарлама сапасын жақсарту бойынша барлық ескерітпелеріңіз бен ұсыныстарыңызды мына телефондар  бойынша 

хабарлауға болады: Волокитин Андрей Валерьевич, Қарағанды облысы, Темиртау қ., 8(7213)953361 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

МАЗМҰНЫ 

 

1 . Оқу-білім бағдарламасының қолданылу саласы 

2. Терминдер, анықтамалар мен қысқартулар 

3. Білім берудің кәсіби стандарты негізіндегі оқу жоспары 

     3.1. Оқу-білім бағдарламасының функционалдық картасы 

3.2. Кәсіби стандарт негізіндегі типтік оқу жоспары 

     3.3. Арнайы пәндер бойынша Типтік оқу бағдарламалары 

«Сандық бағдарламалық басқарылатын жонғыш білдіктерде сайманды және бөлшектерді жонғыштап өңдеу» 

пәні бойынша Типтік оқу бағдарламасы 

«Сандық бағдарламалық басқарылатын фрезерлік білдектерде сайманды және бөлшектерді фрезерлік өңдеу» 

пәні бойынша Типтік оқу бағдарламасы 

«Машина құру өндірісін автоматтандыру және механикаландыру» пәні бойынша Типтік оқу бағдарламасы  

 

 

БІЛІМ БЕРУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

Жону ісі және металл өңдеу 

2014 жыл 

1. Оқу-білім бағдарламасын қолдану саласы  

Жалпы  кәсіби,  арнайы  циклдер  пәндері  бойынша  Типтік  оқу  бағдарламасы  кәсіби  қызмет  саласы  (КҚС)  мен  қызмет 

түрлеріне  (ҚТ)    сай  ҚР  ТжКО  кәсіби  стандарттарына  сәйкес  әзірленген.  Оқу  бағдарламасын  әзірлеу  кезінде  кәсіби 

стандарттардың кейбірі оқыту модуліне негізделеді. Осыған орай әр модуль нақты Еңбек міндеттерін орындауға байланысты 

құзыреттіліктің барлық үш тобын қалыптастыруға бағытталған. Кәсіби құзыреттілік оның негізгісі болып табылады. 

Модульдік оқыту модульдік оқу жоспары (тәжірибеде блоктык оқу жоспары деп атайды) және оқу пәндерінің модульдік 

бағдарламаларының жиынтығынан тұратын модульдік оқу бағдарламасын жүзеге асырады.  

Оқу бағдарламасы: 



 

еңбек саласы мен кәсіби білім беру саласының өзара әрекеттестігін реттеуге; 



 

материалды меңгерудің дәрісханалық, әрі жеке бөлігін реттеуге, яғни оқытушыны ақпараттық қызметтен арылтуға; 



 

оқу мақсаттары мен міндеттерінің толық тізбесін анықтауға; 



 

пәнді  игерудің  басында  және  соңында  студенттердің  дайындық  деңгейлеріне  (құзыреттіліктеріне)  қойылатын 

талаптарды әзірлеуге; 



 

пәннің  әрбір  модуліне  сипаттамаларды  (қысқа  мазмұнды  модульдік  бірліктер  тізбесі,  дәрістер  тезисі,  семинар  және 

зертханалық-тәжірибелік  сабақ  жоспарлары,  бақылау  өзіндік  жұмыс,  шығармашылық  тапсырмалар  тақырыптары, 

тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі ) әзірлеуге; 



 

ұйымдастырушылық-әдістемелік  сипаттамаларды  (оқу  жетістіктерін  оқыту  мен  бақылаудың  негізгі  нысандары  мен 

әдістері, оқыту саясаты) құрастыруға; 



 

оқыту нәтижесін (с.қ. баға қоры) бағалауға; 



 

кадрларды  даярлау,  біліктілікті  көтеру  және  кәсіби  қайта  даярлау  бағдарламаларын  әзірлеуге  арналған  талаптарды 

реттеуге арналған.  

Оқу бағдарламасының негізінде оқу пәндерінің модульдік оқу жоспары мен модульдік бағдарламалардың жиынтығы 

әзірленеді.  

МОБ негізгі қолданушыларына:  



 

білім беру ұйымдары, қызметкерлер; 



 

ұйым басшылары, ұйым қызметкерлерін басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары; 



 

модульдік оқу жоспарлары мен оқу бағдарламаларын әзірлейтін мамандар; 

мамандардың кәсіби дайындығын бағалау мен біліктіліктерінің сәйкестігін растау  саласының мамандары жатады. 

 

2.Терминдер, анықтамалар мен қысқартулар 

Қызмет  түрі    -  Еңбек  міндеттеріның  және  олардың  орындалуы  үшін  қажетті  құзыреттіліктердің  бүтін  жиынтығынан 

құралған кәсіби қызмет саласының бөлшегі.  

Оқу (кәсіп) тобы – қызметтің ұқсас түрлерін біріктіретін кәсіби қызмет саласы. 

Лауазым – атауы белгіленген үлігілік тапсырмалар, құқықтар мен міндеттердің жиынтығымен анықталатын 

ұйымдастырушылық-әкімшілік құрылымдағы штаттық бірлік.  

Кәсіби стандарт бірлігі – еңбек қызметінің аталған түрі үшін бүтін, аяқталған, әрі автономды және маңызды болып 

табылатын,  нақты еңбек функциясының толық сипаттамасынан тұратын кәсіби стандарттың құрылымдық элементі. 

Біліктілік – белгілі бір қызмет түрі аясында қызметкердің еңбек функциясын сапалы орындауға дайындығын 

дәлелдейтін кәсіби деңгей. 

Біліктілік деңгей (Біліктілік деңгейі) –қызметкердің құзыреттілігіне қойылатын біліктіліктің Ұлттық және салалық 

шеңберіндегі орындалатын жұмыстың дербестігін, жауаптылығын және күрделілігін танытатын талаптардың деңгейі. 

Өлшемдер (бағалаулар)– оқытудың басты элементтерінің жетістіктерін көрсету үшін қажетті орындалатын жұмыс 

сапасының сипаттамасы, талаптары: 

•

 

өлшемдер элементпен байланысты;  

•

 

міндетті орындауға жатады;  

•

 

қажетті білім, білік және дағдыларға сәйкес болуы керек; 

•

 

элементтің тәжірибелік құзыреттіліктерін көрсетуі тиіс. 

Құзыреттілік – кәсіби қызметте белгілі бір біліктілік деңгейінің Еңбек міндеттері мен міндеттерін орындауды 

қамтамасыз ететін білім, білік және дағдыны қолдана алу қабілеті. 

Модуль (module) – бұл оқу бағдарламаларының тәуелсіз, жеткілікті және толық бөлімі немесе оқу кезеңі (ЮНЕСКО). 

Модульдік білім беру бағдарламасы – белгілі бір біліктілікті тағайындауға қажетті құзыреттіліктерді иеленуге 

бағытталған модульдердің жиынтығы мен реттілігі. 

Модульдік бағдарлама – оқушыларды оқыту мен жекелей зерделеу үшін қажет нақты оқу материалдарын іріктеу мен 

жинақтауда ауыспалылық пен еркінділіктің  қажетті деңгейін қамтамасыз ететін модульдердің кірігуі мен кәсіп шеңберіндегі 

қызмет талаптары негізінде құрастырылған оқу бағдарламасы.   

Модульдік оқу жоспары  - білім беру мақмұнының моделі болып табылады және кәсіби білім берудің кез келген деңгейі 

үшін кәсіби-міндетті пәндер, таңдау бойынша және факультативтік пәндерден құралатын білім беру блоктарынан (жалпы 

міндетті, әлеуметтік-экономикалық, жалпы кәсіби, арнайы-кәсіби)  тұрады. 

Біліктіліктің ұлттық шеңбері – еңбек нарығында мойындалған біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы. 

Біліктіліктің салалық шеңбері  - салада мойындалған біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы.  

Сала  – бір типті өнімді құру мақсатын иеленетін кәсіпорын мен ұйымның кәсіби қызмет жүйесінің құрылымдық бөлігі.  

Кәсіби қызмет саласы  - ортақ кіріктірілген негіздерден тұратын және құзыреттіліктердің ұқсас жиынтықтарын 

шамалайтын сала қызметі түрлерінің жиынтығы.  

Кәсіби стандарт – Кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік, құзыреттілік деңгейіне, еңбек мазмұнына, сапасы мен 

шарттарына қойылатын талаптарды анықтайтын стандарт. 

Кәсіп –  белгілі бір білім, білік пен арнайы дайындықты талап ететін, адамның дене даму мүмкіндігін, зияткерлік 

қабілетін және білімі туралы сәйкес құжатпен расталатын кәсіби қызметтің белгілі бір саласында жұмыс атқаруға заңды 

құқық беретін адамның еңбек қызметінің негізгі түрі.  

Еңбек функциясы –нақты өндірістік және бизнес-процесте еңбекті  бөлу  нәтижесінде қалыптасқан міндеттерді іске 

асыру және оны  

орындау үшін қажетті құзыреттіліктердің болуын  шамалайтын кәсіби қызмет түрінің функциясы. 

Типтік оқу бағдарламасы (sample program) –  білім алушыларды дайындаудың мазмұны мен деңгейіне қойылатын 

талаптарды іске асыруға арналған және оқу пәні мен кәсіби тәжірибенің міндетті  мазмұнын  толық ашатын құжат.   

Типтік оқу жоспарлары мен білім беру бағдарламалары білім мазмұнына, оқу жүктемесінің жоғары көлеміне 

және білім алушылардың дайындық деңгейіне қойылатын ортақ талаптардың жиынтығын анықтайды.   

Оқу модулі – нақты модульдік бірлік бойынша оқу мазмұнының жиынтығы, білім алушының оқу әрекеттерін басқару 

жүйесі, нақты мазмұн бойынша білімді бағалау жүйесі.  

Функционалдық карта – кәсіби қызметтің сол не өзге саласы шеңберіндегі қызметтің белгілі бір түрінің қызметкері 

тарапынан орындалатын еңбек функциясы мен міндеттерінің құрылымдық сипаты.  

Элементтер(оқытудың басты элементтері) – дәлелді болып табылатын, әрі бағалауға тиесілі негізгі әрекеттер мен 

нәтижелер сипаттамасы.  

 

Қолданылатын қысқартулар мен белгілер: 

ҚТ – қызмет түрі; 

ҚМЖ – ҚР ҚМЖ 05-2008 ҚР Қызметтердің мемлекеттік жітеуіші; 

ҚМ - қосымша модуль; 

БҰП – жұмыс берушілер талаптарын ескерумен білім беру ұйымымен анықталатын пәндер; 

БТБА – ҚР жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы; 

ҚА -    қорытынды аттестация; 

К – кеңес; 

БҰШ –  Біліктіліктің ұлттық шеңбері; 

БСШ –Біліктіліктің салалық шеңбері; 

КҚ – кәсіби қызмет; 

КС – кәсіби стандарт; 

ЖММ – жалпыға міндетті модуль; 

ЖКМ – жалпы кәсіби модуль; 

КДБТДБ –кәсіби даярлық және біліктілікті тағайындау деңгейін бағалау; 

КТМ – кәсіби-тәжірибелік модульдер; 

АА -   аралық аттестация; 

ӨО – өндірістік оқыту; 

КТ – кәсіби тәжірибе; 

АКМ – арнайы кәсіби модуль; 

Ф – факультатив сабақтары. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Кәсіби стандарт негізіндегі оқу-білім бағдарламасы 

 

Экономикалық қызмет түрі: электр энергиясын өндіру, жіберу және тарату 

 

Еңбек нарығының бағыттары ескерілген кәсіп атауы: машиналар мен жабдықтан басқа, дайын металл бұйымдарын 

өндіру (25.62 Машиналық өңдеу; металдарды өңдеу және төсеу) 

Еңбек нарығының бағыттары ескерілген кәсіп атауы: 

-

 

Металл жонушы-фрезерлеуші 

-

 

Кең профиль білдекшісі 

-

 

Электромеханик 

-

 

Техник-механик 

 

БCШ бойынша біліктілік деңгейі: 3-4 

Мемлекеттік жіктеуішке сәйкес кәсіп атауы: 

-

 

Металл жонушы 

-

 

жонушы-айналдырушы 

-

 

жонушы-қырнаушы 

-

 

жонушы-револьверші 

-

 

тіс кесуші 

-

 

фрезерші 

-

 

шевинговальші 

-

 

бұрғышы 

-

 

кең профильдің білдеушісі 

-

 

слесарь-жөндеуші 

-

 

техник-технолог 

-

 

техник-механик. 

 

3.1. 

Оқу-білім бағдарламасының атқарымдық картасы 

 

Қызмет түрінің атауы 

Кәсіп 

Еңбек міндеттері 

Модульдер 

Әмбебап, арнайы және бірегей жонғыш 

білдектерде бөлшектер мен бұйымдарды 

бірнеше жазықтықтағы өлшемдерді 

дәлдейтін әр алуан бейімдемелер 

көмегімен бөлшектер мен бұйымдарды 

өңдеу. Жону жұмыстарын бөлшектерді 

және өңделуі күрделі, жоғары қоспалы 

және ыстыққа төзімді материалдарды 

плазмалық-механикалық өңдеу әдісімен 

орындау. 

 

Метал

л жо

ну

шы 

 

 

А. Материалдарды және 

жонғыш білдектерді 

дайындау 

 

А.1 Дайындамаларды білдектерге 

орнату. Кескіш құралды таңдау және 

орнату 

 

 

 

А.2  Жонғыш білдекті реттеу 

 

 

В. Жонғыш білдектерде кесу 

арқылы металдарды өңдеу 

 

В.1 Бөлшектерді жонғыштап өңдеу және 

жетілдіру 

 

 

С. Орындалған жұмыстар 

сапасын бақылау және 

білдекке техникалық қызмет 

көрсету 

 

С.1 Алынған бөлшектердің сапасын және 

өлшемдерін тексеру 

 

 

 

С.2 Білдекке техникалық қызмет көрсету 

 

Қызмет түрінің атауы 

Кәсіп 

Еңбек міндеттері 

Модульдер 

Кескіш құрал мен бейімдемелерді 

қолдана отырып, арнайы білдектерде, 

жонғыш-айналдырғыш білдектерде 

және бірегей жонғыш-айналдырғыш 

білдектерде бұйымдар мен 

бөлшектерді жонғыштап өңдеу. 

Жону жұмыстарын бөлшектерді және 

өңделуі күрделі, жоғары қоспалы 

және ыстыққа төзімді материалдарды 

плазмалық-механикалық өңдеу 

әдісімен орындау. 

 

Жону

шы

-а

йн

алд

ы

ру

шы

 

 

D. Материалдарды және жонғыш-

айналдырғыш білдектерді жұмсықа 

дайындау 

 

D.1  Дайындамаларды білдектерге 

орнату. Кескіш құралды таңдау, қайрау 

және орнату 

 

 

 

D.2 Жонғыш-айналдырғыш білдекті 

реттеу 

 

 

E. Қарапайым және күрделі 

бөлшектерді, бұйымдарды барлық 

типтегі жонғыш-айналдырғыш 

білдектерде жонып өңдеу 

 

Е.1  Қарапайым, күрделі және қымбат 

бөлшектерді жонып өңдеу 

 

 

F. Орындалған жұмыстар сапасын 

бақылау және білдекке техникалық 

қызмет көрсету 

 

F.1  Алынған бөлшектердің сапасын 

және өлшемдерін тексеру 

 

 

 

F.2  Білдекке техникалық қызмет 

көрсету 

Қызмет түрінің атауы 

Кәсіп 

Еңбек міндеттері 

Модульдер 

Әмбебап қайрағыш білдектерде, 

терең бүрғылауыш білдектерде, 

координаталық-қайрағыш 

білдектерде, мамандандырылған 

білдектерде, сонымен қоса 

алмас-қайрағыш орнақтарда 

кескіш құралды және 

бейімдемелерді, өлшегіш 

құралды қолдана отырып, 

бірнеше жазықтықта 

өлшемдерді дәлдеу арқылы 

өңдеу 

 

Жону

шы

-қы

рн

ау

ш

ы

 

 

G. Материалдарды және жонғыш-

қырнағыш білдектерді жұмысқа 

дайындау 

 

G.1 Дайындамаларды білдектерге орнату. 

Кескіш құралды таңдау, қайрау және орнату 

 

 

 

G.2 Білдекті ретке келтіру. Тіреулерді, 

борштангты, ұшқыш суппорттарды және 

фрезерлік ұштарын орнату 

 

 

H. Қарапайым және күрделі 

бөлшектерді, бұйымдарды барлық 

типтегі жонғыш-қырнағыш 

білдектерде жонып өңдеу 

 

Н.1 Қарапайым, күрделі және қымбат 

бөлшектерді жонып өңдеу 

 

 

I. Орындалған жұмыстар сапасын 

бақылау және білдекке 

техникалық қызмет көрсету 

 

I.1 Алынған бөлшектердің сапасын және 

өлшемдерін тексеру 

 

 

 

I.2 Білдекке техникалық қызмет көрсету 

 

Қызмет түрінің атауы 

Кәсіп 

Еңбек міндеттері 

Модульдер 

Бірнеше жазықтықтарда 

өлшемдерді дәлдеуші 

әмбебеап, арнаулы 

бейімдемелерді және кескіш 

құралды қолдана отырып, 

жонғыш-револьверлік 

білдектерде бөлшектерді 

өңдеу 

 

Жону

шы

-р

ев

ол

ьвер

ші

 

 

J. Материалдарды және жонғыш-

револьверлік білдектерді жұмысқа 

дайындау 

 

J.1  Дайындамаларды білдекетерге орнату. 

Кескіш құралды таңдау және орнату 

 

 

 

J.2  Жонғыш-револьверлік білдектерді 

дәлдікке тексеру және реттеу 

 

 

K. Қарапайым және күрделі 

бөлшектерді, бұйымдарды барлық 

типтегі жонғыш-револьверлік 

білдектерде жонып өңдеу 

 

К.1 Қарапайым, күрделі және қымбат 

бөлшектерді жонып өңдеу 

 

 

L. Орындалған жұмыстар сапасын 

бақылау және білдекке техникалық 

қызмет көрсету 

 

L.1  Алынған бөлшектердің сапасын және 

өлшемдерін тексеру 

 

 

 

L.2  Білдекке техникалық қызмет көрсету 

 

Қызмет түрінің атауы 

 

Кәсіп 

 

Еңбек міндеттері 

 

Модульдер 

Әр түрлі профильдегі және 

қадамдағы Цилиндрлік және 

конустық дөңгелектердің, 

секторлардың және 

бұрамдықтардың сыртқы және 

ішкі тістерін фрезерлеу, 

ұңғылау, көшіру және әр типті, 

әр үлгідегі тіс кескіш 

білдектерде жүргізіп бейімдеу 

әдістерін қолдану арқылы кесу 

 

Т

іс кес

уш

і 

 

M. Материалдар мен тіс кескіш 

білдектерді дайындау 

 

M.1  Дайындамаларды білдектерге орнату. 

Кескіш құралды таңдау, қайрау және орнату 

 

 

 

M.2 Білдектерді дәлдікке тексеру және 

реттеу 

 

 

N. Тегершіктердің, тісті 

дөңгелектердің, секторлардың және 

бұрамдықтардың сыртқы, ішкі 

тістерін әр типтегі және әр үлгідегі 

тіс кескіш білдектерде кесу 

 

N.1 Әр түрлі профильдегі және қадамдағы 

тістерді қарапайым және күрделі 

бөлшектерде кесу 

 

 

O. Орындалған жұмыстар сапасын 

бақылау және білдекке техникалық 

қызмет көрсету 

 

O.1 Алынған бөлшектердің сапасын және 

өлшемдерін тексеру 

 

 

 

O.2 Білдекке техникалық қызмет көрсету 

 

Қызмет түрінің атауы 

Кәсіп 

Еңбек міндеттері 

Модульдер 

Әмбебап және арнаулы 

құралды қолдана отырып, 

Фрезерлік білдектерде, 

бірегей фрезерлік 

білдектерде, бірегей 

жабдықта немесе 

мамандандырылған 

білдектерде бөлшектерді 

өңдеу (фрезерлеу) 

 

Ф

резер

ші

 

 

P. Материалдар мен фрезерлік 

білдектерді дайындау 

 

P.1  Дайындамаларды білдектерге орнату. 

Кескіш құралды таңдау, қайрау және орнату 

 

 

 

P.2  Фрезерлік білдектерді дәлдікке тексеру 

және реттеу 

 

 

Q. Әр түрлі типтегі фрезерлік 

білдектерде бөлшектерді өңдеу 

 

Q.1  Қарапайым және күрделі бөлшектерді 

фрезерлеу. Көп шпиндельді бойлай 

жонғылағыш білдектерді басқару 

 

 

R. Орындалған жұмыстардың сапасын 

бақылау және білдекке техникалық 

қызмет көрсету 

 

R.1  Алынған бөлшектердің сапасын және 

өлшемдерін тексеру 

 

 

 

R.2  Білдекке техникалық қызмет көрсету 

 

Қызмет түрінің атауы 

Кәсіп 

Еңбек міндеттері 

Модульдер 

Бір типті шевингтегіш 

білдектерде және 

мамандандырылған білдектерде 

әмбебап арнаулы кескіш 

құралды және өлшегіш құралды, 

оптикалық құрылғылар мен 

саймандарды, әмбебеап және 

арнаулы бейімдемелерді қолдана 

отырып, 

Тегершіктер мен дөңгелектердің 

тістерін өңдеу 

 

Шеви

нгте

уші

 

 

S. Материалдар мен шевингтегіш 

білдектерді жұмысқа дайындау 

 

S.1  Дайындамаларды білдектерге орнату. 

Кескіш құралды таңдау, қайрау және 

орнату 

 

 

 

S.2 Шевингтеуіш білдектерді дәлдікке 

тексеру және реттеу 

 

 

T. Барлық типтегі шевингтеуіш 

білдектерде тегершіктер мен 

дөңгелектердің тістерін шевингтеу 

 

Т.1 Тегершіктер мен тісті дөңгелектердің 

тістерін шевингтеу 

 

 

U. Орындалған жұмыстардың 

сапасын бақылау және білдекке 

техникалық қызмет көрсету 

 

U.1 Алынған бөлшектердің сапасын және 

өлшемдерін тексеру 

 

 

 

U.2 Білдекке техникалық қызмет көрсету