40. Аралас сілекейдің негізгі органикалық заттарының құрамы (белкоктар, ферменттер, биологиялық белсенді заттары ж/е т.б) және оларға сипаттама , патология кезінде өзгерістері Сілекей белоктары қалыпты жағдайда - 0,8-4 г/л.
Белоктардың 90%-ы сілекей бездерінде түзіледі, ал белоктардың 10%-ы кан сарысуынан,
бактериялардан жэне ауыз куысының кіллегейлі кабыктарының жасушаларынан түзіледі
Муцин - нағыз гликопротеид, оның кұрамындағы амин кышкылдарының 1/3 бөлігін серин мен
треонин кұрайды.
Сілекей цистатиндері. Тіс пелликуласын қалыптастырады. Сонымен қатар цистеиндік протеиназалардың
ингиботоры болғандықтан сілекей белоктарын протеолизден қорғайды.
Statherin-белоктар-минерализация үдерістерін реттеп отырады. Гистатин - кұрамында коп молшерде гистидин бар белок. Ол гидроксиапатит
кристаллдарының өcyiн тежейді, микробка карсы, вируска карсы жэне саңыраукулакка карсы
әсер керсетеді, тістің кейін пайда болған пелликулласының түзілуіне қатысады.
Пролинге бай сілекей белоктары.
Тіс эмаліндегі кальций мен фосфор мөлшерінің тұрақтылығын сақтайды . Минералдардың
артық мөлшерде тұнбаға түсуін тежейді.
Паротин-
Қандағы кальций деңгейін төмендетеді, ал жасанды жолмен жасалған альфа-паротин
пародонтозды емдеуге арналған. Сонымен қатар тіс дентинінің полиферациясы мен
кальцификациясын жоғарылата алады.
Statherin-белоктар-минерализация үсдерістерін реттеп отырады. Сілекей ферментттері Альфа-амилаза. Бұл сілекейдің негізгі ферменті полисахаридтердің олигосахаридтерге дейін гидролизденуіне
қатысады.Патологиялық жағдай кездерінде мысалы, асқазан жарасы, гастрит, қантты диабет,
кезінде
оның
активтілігі
өзгереді
.
Лизоцим. Бұл - мукополисахаридаза, бактериялық жасуша қабырғасының құрамына кіретін a-
N-ацетилмурамин қышқылын гидролиздейді. Бактерицидтік әсер көрсетеді,ауыз қуысындағы
жарақаттың жазылуы мен тіннің регенерациясына септігін тигізеді.
