Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 20 қыркүйектегі
№ 469 бұйрығына 68 - қосымша
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 508 - қосымша
Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім беру деңгейінің 5 - 10 сыныптары үшін «Информатика» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
1 - тарау. Жалпы ережелер
Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім беру деңгейінің 5-10 сыныптары үшін «Информатика» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.
«Информатика» пәнін оқыту мақсаты сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларды қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды тиімді қолдану үшін олармен жұмыс жасаудағы базалық білімдермен, біліктер мен дағдыларымен қамтамасыз ету.
Міндеттері:
адам қызметінің әртүрлі салаларындағы ақпараттық технологияларды қолдану болашағы және техникалық мүмкіндіктері, қоғамдағы ақпараттық процестердің рөлін түсінуді қалыптастыру;
еңбекте және оқуда, күнделікті өмірде ақпараттық технологияларды тиімді пайдалана алуды дамыту, ақпараттың жекелей сұраныстарына бағытталған өңдеулер мен тұрақты дағдыларды дамыту;
білім алушылардың жүйені талдауы үшін шешімдерді жасау, өз өнімін бағалау және бағдарламалық қосымшаларды қалыптастыруы үшін компьютер жұмысының базалық қағидаларын игеруі;
білім алушыларда логикалық, алгоритімдік, сонымен қатар, алға қойған тапсырмалардың тиімді түрде шешімін табу, құрамдас бөліктердің ортақ заңдылықтарын бөліп қарастыру мәселелелерін ашып көрету, жалпыландырушы сипатқа ие есептік ойлауды дамыту;
білім алушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру – жалпыға ортақ ережелерді ұстану, тұлға және барлық қазақ қоғамының көзқарасын
есепке алу.
Түзеу міндеттері:
қарым-қатынас жағдайына сәйкес нормативтілік, ақпараттылық тұрғысынан тілдік құралдарды таңдау және бағалай алуды қалыптастыру, сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың академиялық тілді игеруі және пән бойынша түсініктік аппаратты байыту;
сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардыың мультимедиялық технологияларды пайдалану арқылы барлық сенсорлық жүйелерді дамытуды түзетуге үйрету;
сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларын сөйлеуінің коммуникативтік сапасын және олардың коммуникативтік дағдыларын жетілдіру;
қозғалыс сферасын дамыту;
оқытудың белсенді әдістерін ендіру арқылы сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларды мақсатты түрде әлеуметтендіру, ақпараттық-коммуникациялық ортаны құру, өзінің болашақ кәсіби қызметінің бағытын таңдау, функционалдық сауаттылықты дамыту.
2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер
Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың
«Информатика» оқу пәнін толыққанды игеру қиындығы кең ауқымды терминологиялық сөздікті игеру үшін қажетті пәндердің күрделі бөлімдерінің мазмұнының болуымен, ақпараттық анықтамалардың, кеңістіктік түсінік, ақпараттық алгоритмдік және логикалық ойлаудың тілін түсіне алуымен байланысты.
Оқу процесін ұйымдастыру мына қағидалар негізінде жүзеге асырылады:
жіті іріктеліп таңдалынып алынған тапсырмалардың көмегімен ынталандыру және дамыту тұрғысынан білім беру, соның ішінде сөйлеу қызметінің дағдыларын дамыту, пәннің оқу материалдарындағы психикалық процестерді түзету;
сабақ барысында сөйлеу тәртібін ұстану;
«оқытуды бағалау» арқылы оқытуды қолдау;
зерттеу қызметін кеңейту және оқытудың белсенді әдістерін міндетті түрде пайдалану;
сыни ойлау стратегияларын пайдалану;
бірнеше анализаторлардың міндетті тіректері;
сабақта сөйлеу қатынасын құру жағдайын жасау мақсатында топтық, қосарлы, жекелей қызметтерді ұйымдастыру; талқылау элементтеріне ие монологиялық сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;
сөйлеудің ауыр бұзылыстарына ұшыраған білім алушылар алдындағы
қойылған шешімдердің жолдарын өздігінен іздеу;
сөйлеудегі тыныс алу, ұсақ және жалпы моториктерді түзету, психоэмоционалды күш түсірудің алдын-алу, арқа, көру бұзылыстарының алдын алатын сақтандырушы технологияларды пайдалану;
сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың өзара білім алмасуы;
тәжірибелік, шығармашылық қызмет;
іздестіру және қосымша материалды пайдалануды талап ететін тапсырмаларды орындау;
«Информатка» пәнін қолданбалы сипатын көрсету мақсатында пәндік салалармен біріктірілген тапсымаларды пайдалану;
сабақтағы қызмет түрлерін жиі ауыстыру; әртүрлі типтегі сабақтарды пайдалану;
сөйлеудің ауыр бұзылыстарына ұшыраған білім алушылардың жеке сезімдік, ойлау және тәжірибелік тәжірибесінің тірегі;
сабақтың оң психоэмоционалды климаты;
мәтіндермен жұмыс жасау кезінде сөйлеудің ауыр бұзылыстарына ұшыраған білім алушылардың оқу сауаттылығын қалыптастыру.
Білім берудің жаңартылған мазмұнына өту мақсатында оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері, әдістері, технологиялары қолданылады:
«мұғалім - білім алушы» өзара қарым-қатынасының сипатының серіктестік өзгеруіне, сонымен қатар танымдық қызығушылықты тәрбиелеу. Зерттеу тәсілін пайдалану тұлғаның танымдық сферасын дамытуға, өзін-өзі қалыптастырудың дағдылары мен шеберлігін қалыптастыруға ықпал етеді;
құндылықтық бағыттық тәсіл оқу қызметін ұйымдастыру және іске асыру тәсілі ретінде, белгілі бір құндылықтар тұрғысынан нәтижелерді алу және пайдалану;
тұлғалық-бағыттық тәсілдің мақсаты оқу процесін жекелендіру, оқу тұлғасын жан-жақты қалыптастыру және үйлесімді түрде дамыту болып табылады, олардың әлеуеттік мүмкіндіктері, мінез-құлқының қажеттілікері мен мотивтері, психологиялық және физиологиялық жекелей даму ерекшеліктері ерекшеліктерін есепке ала отырып оның шығармашылық әлеуетін толығымен ашу;
қызметтік тәсілдің мәні сол мұнда білім алушылар білімді дайын күйінде алмайды, өзі ізденеді, өзінің оқу қызметінің мазмұны мен формаларын түсінеді, оның нормаларын қабылдайды;
олардың әртүрлі ерекшеліктерін ескере отырып, білім алушылардың әртүрлі топтары үшін оқу процесін арнайы сипатқа бағыттайтын сараланған тәсіл, оқытуды мотивациялаудың әртүрлі тәсілдерін іздеу, шығармашылық және сыни ойлауды дамыту;
білім алушыларда әлеуметтік тәжірибені пайдалану негізінде қызметтің барлық түрлері мен салаларындағы мәселелерді өздігінене шешуді
дамытуға бағытталған құзырлық тәсіл;
«Информатика» пәнінің оқу пәндерімен байланысын көрсететін интегративті тәсіл. Аталмыш тәсіл психикалық процестерге әсер етеді, жүктеулерді жеңілдетіп, оқу материалын жаңа, анағұрлым тиімді түрде игеруге мүмкіндік береді;
білім алушылардың өзіндік оқу қызметін ұйымдастыру негізінде құрылатын жүйелік тәсіл олардағы бірегей оқу әрекеттерінің жүйесін қалыптастыру және дамытуды, өзін-өзі ұйымдастыру, дамыту, оқыту тәртібіндегі оқу процесін ұйымдастыруды қалыптастырады;
ақпарат беруді және хабарлауды, екі немесе одан да көп адамдардың сөйлеу тілдік өзара іс-әрекеті процесіндегі білімдермен, дағдылармен және біліктермен алмасуды болжайтын коммуникативтік тәсіл; коммуникативтік тәсілдің нәтижесі тіл және сөйлеу тілі жүйесін дұрыс қолдана отырып, коммуникативтік тәртіпті, қарым-қатынастың адекватты жағдайын таңдай отырып, өзара іс-әрекет процесінде тіл арқылы қарым-қатынасты жүзеге асыруға қабілеттілігі болып табылады;
оқыту әдісі ретінде ойын формаларын пайдалану білім алушылардың танымдық қызметтерін белсендендіруге ықпал етеді. Қызметтің ұжымдық формаларын ұйымдастыруға бағытталған ойындық тәсілдерде білім алушылар шағын топтарда өзгенің пікірін сыйлауды, соңғы нәтижелерді болжамдауды, өз жұмысын жоспарлауды, мақсаттарға қол жеткізу әдістерін анықтауға ықпал етеді;
жобалық тәсілдің ортасында білім алушының және топ білім алушыларының ғылыми-зерттеу, шығармашылық немесе тәжірибелік мәселелерін шешуге бағытталған жобалық тәсіл. Ол жалпы мақсатпен, әрекеттер мен әдістердің үйлесімділігімен сипатталады;
дамыта отырып білім беру, оның мақсаты білім алушының білімді өздігінен игеруге дайындау, шындықты іздеу, сонымен қатар күнделікті өмірде біреуге тәуелді болмау. Ол сөйлеу, есте, сақтау, ойлауға бағытталған оқыту әдістері, пікірталасты, дидактикалық ойындарды оқытуда пайдалана отырып, білім алушыларды қызметтің әртүрлі түрлеріне тарту формасында жүзеге асады;
мәселелі оқыту дүниетанымды қалыптастыратын өзекті құрал. Мәселелік оқытудың тиімділігі сол онда білім алушыларда сыни, шығармашылық, диалектілік ойлау қалыптасады;
жекелей оқыту оқыту процесін жекелендіруге және тәрбиелеуге, білім алушылардың ерекшеліктеріне, өзіндік танымдық қызметті қалыптастыруға, өзіндік қалыптасу мен дайындыққа ықпал етеді;
зерделенетін материалдың мәні және оларды оқыту қажеттілігін түсіну, тәжірибеде сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың білімі мен дағдысын саналы түрде игеру және қолдануды қамтамасыздандыратын оқыту жұмысының құрылымын құруды талап ететін оқудағы саналылық.
Пәннің түзету бағыттылығы:
сабақтардың мақсатымен;
екіншілік бұзылыстарды түзетудегі оқыту мазмұнының бағыттылығымен;
білімділікпен, дағдылармен;
ғылыми білімді дұрыс меңгерумен қамтамасыз етіледі.
Оқытудың әдістемелік шарттары:
танымдық процесті когнитивті қолдау бойынша әдістемелік тәсілдердің кешенін қолдану;
материалды күрделендірудің баяулығы, оны жіктеу, кванттау, тиімді дозалау, жаңа жағдайларда бірнеше рет вариацияланатын білім қолданудағы жаттығулардың ұлғайтылған көлемі;
білім алушылардың ойлау типін дамыту деңгейін есепке алудың полисенсорлы негізіндегі оқу материалын ұсыну, материалды түсіндіру әртүрлі логикалық тәсілдермен жүргізіледі: индуктивті немесе дедуктивті негізде, талдау негізінде немесе ситуациялар негізінде;
материалды ұсыну қарқынымен сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың дұрыс қабылдау мүмкіндігі;
бейімделген оқу мәтіндерін қолдану;
сөйлеу рәсімін визуалды қолдау.
Информатиканың оқу пәндерімен байланысын жүзеге асыру сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларды олардың қызығушылығы бар салаларына қатысты білім алып қана қоймай олардың танымдық мотивациясына дамуына оң ықпал етеді.
Педагогтың сөйлеу тілініне қойылатын талаптар төмендегілерді:
педагогтың сөзі ақпараттық, дұрыс, нақты, логикалық және қолжетімді, таза, мәнді және мағыналы, бай және образды болуды;
білім алушылардың пайдасына өз сөздерінің көлемін азайтуды қарастырады.
Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың пәнге тән академиялық тілінің қалыптасуы – түзету жұмысының базалық бағыттарының бірі.
Ғылыми – терминологиялық сөздікті жүйелі қалыптастыру мақсатында мұғалім сынып логопедіне логопедиялық сабақтарда оны нақтылау және білім алушылардың белсенді сөз қорына енгізу үшін пәндік сөздік қорын ұсынады.
Информатика кабинеті теоретикалық және тәжірибелік, сыныптық және сыныптан тыс сабақтар өткізу үшін қолданылатын оқу-тәрбиелік бөлімше ретінде ұйымдастырылады.
3 - тарау. «Информатика» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
«Информатика» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
5-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;
6-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;
7-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;
8-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;
9-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;
10-сыныпта– аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.
Оқу пәнінің мазмұны оқыту бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Оқу пәнінің мазмұны оқыту бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Бөлімдер күтілетін нәтиже түрінде сыныптар бойынша оқыту мақсаттарынан көрініс беретін бөлімшелерге бөлінген: дағдылар немесе машықтар, білімдер немесе ұғымдар.
Оқу пәнінің базалық мазмұны 4 бөлімді қамтиды:
1-бөлім «Компьютерлік жүйелер»;
2-бөлім «Ақпараттық процестер»;
3-бөлім «Компьютерлік ойлау»;
4-бөлім «Денсаулық және қауіпсіздік».
«Компьютерлік жүйелер» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:
компьютердің құрылғылары;
бағдарламалық қамтамасыздандыру;
компьютерлік желілер.
«Ақпараттық процестер» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:
ақпаратты ұсыну және өлшеу;
ақпараттық нысандарды құру және түрлендіру.
«Компьютерлік ойлау» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:
үлгілеу;
алгоритмдер;
бағдарламалау.
«Денсаулық және қауіпсіздік» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:
эргонометрика;
ақпараттық және онлайн қауіпсіздік.
5-сыныпқа арналған «Информатика» оқу пәнінің базалық мазмұны:
компьютерлік жүйелер: кіріспе, компьютер және қауіпсіздік, қауіпсіздік техникасы және жұмыс орнын ұйымдастыру; компьютердің негізгі құрылғылары (жады және қатты диск); өзге жұмысты көшіріп алудың қауіпсіздігі; құжаттарға пароль қою; жалпы қолжетімділіктегі файлдармен жұмыс жасау (орналастыру, редакциялау, тартып алу);
ақпараттық процестер: интернеттегі қауіпсіздік, бағдарламалық қамтамасыздандыру; растрлық суреттерді жасау және редакциялау;
бағдарламалаудың ойындық ортасындағы нысандар мен оқиғалардың анимациясын жасау (Лого, Scratch (скратч); құжатты баспаға дайындау (беттің параметрлерін қою, алдын-ала қарау); жобаны ұсыну;
денсаулық және қауіпсіздік: қауіпсіздік техникасы және жұмыс орнын ұйымдастыру, интернеттегі қауіпсіздік, өзгенің жұмысын көшіріп алудың заңсыздығы, құжаттарға пароль қою.
6-сыныпқа арналған «Информатика» оқу пәнінің базалық мазмұны:
компьютерлік жүйелер: қауіпсіздік техникасы; есептеуіш техниканың даму тарихы; компьютердің негізгі құрылғыларының өзара әрекеті; операциялық жүйенің негізгі қызметтері, желісіз желілер;
ақпараттық процестер: мәтіндік құжаттардағы сілтемелерді ұйымдастыру: сілтемелер; үлкен сілтемелер; тақырып қою; реферат жасау; компьютерлік ойлау: мәтіндік ақпаратты ұсыну; ақпаратты беру; мәтіндік ақпаратты шифрлау; ақпаратты қосарлы түрде ұсыну; компьютерлік графика; векторлы суреттерді жасау; растрлық және векторлық суреттерді салыстыру;
компьютерлік ойлау: компьютерлік ойындарды жасау: компьютердегі тапсырмаларды шешу деңгейлері; блок-сызба түріндегі алгоритмді ұсыну; компьютерлік ойын концепциясы; бағдарламалаудың ойындық ортасындағы әзірлеме мен сценарийді жүзеге асыру; ойынды әзірлеу деңгейінде қолданылатын құрамдас бөліктер; бағдарламадағы қателіктерді анықтау және түзету; ойынға арналған құжатнамалар; сілтемелерді ұйымдастыру; пайдаланылған ресурстарға сілтемелер;
денсаулық және қауіпсіздік: эргономика, қауіпсіздік техникасы, авторлық құқық, плагиат, сілтемелерді ұсыну (ауқымды сілтемелер, мазмұны, атауы, нұсқамалары), ресурстарды пайдалану сілтемелері.
7-сыныпқа арналған «Информатика» оқу пәнінің базалық мазмұны:
компьютерлік жүйелер: ақпаратты өлшеу бірліктері, бір өлшеу бірліктерінен өзгесіне ауыстыру, компьютер жадысының түрлері (жедел есте сақтаушы құрылғы, ұдайы есте сақтаушы құрылғы, сыртқы жады, кеш-жады); бірдей ақпаратты сақтаушы әртүрлі форматтағы файлдардың өлшемдерін салыстыру; ақпаратты нығыздау, мұрағат-бағдарламалар, мұрағаттарды жасау және қаптау, тағайындалуы, компьютерлік жүйелерді жіктеу (ауқымы жағынан, топологиясы бойынша);
ақпараттық процестер: ақпаратты зиянды бағдарламалаудан қорғау, электронды кестелер көмегімен тапсырмаларды шешу: мәтіндік жадыда кестелер жасау, редакциялау және форматтау; электронды кестелер, электронды кестелердің негізгі түсініктері; ендіру, мәліметтерді редакциялау және форматтау; толтыру маркері; мәліметтер типі; формулаларды ендіру; шартты форматтау; диаграммалар жасау;
компьютерлік ойлау: шешімдерді бағдарламалау (солардың бірі: С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус): бағдарламалау жүйесі; салынған және құрамдық шарттағы тарамдалған алгоритмдерді бағдарламалау; нысандар мен оқиғаларды үлгілеу: 3D-редакторлар;
нысандардың үшөлшемді үлгілері; оқиғалардың үшөлшемді үлгілері; үшөлшемді нысандар мен оқиғаларды жасау және редакциялау;
денсаулық және қауіпсіздік: жоба интерфейсі, ақпараттарды зиянды бағдарламалардан қорғау.
8-сыныпқа арналған «Информатика» оқу пәнінің базалық мазмұны:
компьютерлік жүйелер: компьютер мен желілердің техникалық сипаттамалары, ақпарат көлемін бағалаудың алфавиттік тәсілі, жадынаманың негізгі сипаттамалары, компьютерлік желінің өткізушілік қабілеті;
ақпараттық процестер: электронды кестелердегі ақпаратты өңдеу, электронды кестелердегі мәліметтердің форматы, абсолюттік және қатыстық сілтемелер, қызметтер графигін құру, құрылмалы қызметтерді пайдалану: математикалық (сома, өндірістік деңгей), статистикалық (мин, макс, тағандалуы, есептілік, егер), логикалық (егер);
компьютерлік ойлау: бағдарламаны жасаудың интеграциялық ортасы (солардың бірі: С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус), қызметі бойынша бағдарламалық қамтамасыздандырудың жіктелуі, қосымшалар жасаудың интегралды ортасының компоненттері, таңдау жасау операторы, цикл операторы (параметрлі цикл, алғышарттық цикл, сөзден кейінгі цикл), алгоритмнің трассировкасы, әзірлеменің белсенді ортасындағы қолданбалы тапсырмаларды шешу үлгілері;
денсаулық және қауіпсіздік: электронды құрылғылардың адам организіміне ықпалы, электронды құрылғылардың теріс ықпалынан қорғау; желідегі қолданушы қауіпсіздігі: алаяқтық, интернеттегі агрессия.
9-сыныпқа арналған «Информатика» оқу пәнінің базалық мазмұны:
компьютерлік жүйелер: компьютер конфигурациясы, компьютер конфигурациясына таңдау жасау, оның тағайындалуына байланысты (аппараттық және бағдарламалық қамтамасыздандыру), іздестіру, мәліметтерді іріктеу және фильтрлеу;
ақпараттық процестер: мәліметтер базасы, алаңқай, жазба, электронды кестелерде мәліметтер базасын жасау;
компьютерлік ойлау: электронды кестелердегі процестер үлгілерін (физикалық, биологиялық, экономикалық және өзгелер) зерттеу, жұмысты жалғасытру шартымен цикл немесе параметрмен келген циклді қамтитын алгоритмдер, бағдарламалау ортасында бағдарламаларды әзірлеу және орындау;
денсаулық және қауіпсіздік: эргономика, желідегі этикалық және құқықтық нормалары.
10-сыныпқа арналған «Информатика» оқу пәнінің базалық мазмұны:
компьютерлік жүйелер: функциялары бағдарламалық қамтамасыз ету компьютер, ақпараттық технологиялар құралы ретінде практикалық міндеттерді шешу, пайдалану, бұлттық технологиялар;
ақпараттық процестер: электронды кестелердегі процестерді үлгілеу, үлгілерді жасау және оны зерттеу (электронды кестедегі мәліметтер базасы),
тапсырмаларды шешудің тиімді жолдарын іздестіре отырып, оларды шешу;
компьютерлік ойлау: мәліметтер массиві (солардың бірі:С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус), бір өлшемді массив, массивті өңдеудің негізгі алгоритмдері: іздестіру, іріктеу, қайта орналастыру, массив элементтерін қою және жою;
денсаулық және қауіпсіздік: эргономика: компьютер және денсаулық. Ақпараттық қауіпсіздік: ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың даму болашағы.
4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі
Бағдарламадағы оқыту мақсаттары кодпен берілген. Кодтағы бірінші сан сыныпты білдіреді, екінші және үшінші сандар - бөлім мен бөлімшені көрсетеді, ал төртінші сан оқыту мақсаттарының санын көрсетеді. Мысалы, 6.2.1.3: кодында «6» – сынып, «2.1» – бөлімше, «3» – оқыту мақсатының реттік нөмірі.
Оқыту мақсаттары бойынша күтілетін нәтижелер: 1 - кесте
графика лық түрде ұсыну және
көру
негізінд е сөйлем құрау
қосарлы түрде
ұсынылат ынын
анықтау; 6.2.1.3
ақпарат көздері мен
қабылдау
,
байланыс каналдар ын
келтіру; 6.2.1.4
мәтіндерд і оқу
кезінде өзара
бақылау мен өзіндік бақылауд
ы жүзеге асыру
ды
жүзеге асыру; 7.2.1.3
сыныптас тарының оқуы ен мен өзіндік
оқуда
фонемала рдың
айтылуы мен
орфоэпия нормалар ын
ұстануды бақылауғ а алу; 7.2.1.4
өлшемде р бойынша өзіндік
және өзгенің сөйлеу
қызметін бағалау
әрекеттің мәнін
кеңінена ашып түсіндіру
құндылығ ы); 9.2.1.2
мәтінге сұрақтар қою
кесіміндегі әртүрлі
мәлімет көздерін
салыстыру
); 10.2.1.2
негізгі және
екіншідеңг ейлі
ақпаратты шектеу
2.2
Ақпара ттық нысанд арды
құру және түрлен діру
5.2.2.1
басуға арналға н
құжатты тиімді ұйымдас тыру
(бет
парамет рлерін
анықтау, алдын-
10.2.2.2
электронд ы кестеде мәліметтер базасын өз бетінше
құру; 10.2.2.3
мәліметтер ді іздеуді, іріктеуді
және
саралауды
ала
қарауды жүзеге асыру); 5.2.2.2
растрлы қ
суреттер ді құру және редакци ялау; 5.2.2.3
зерделей оқуды игеру; 5.2.2.4
орындал ған операци яларды сөйлету
векторлы суреттерд і жасау
және редакция лау; 6.2.2.3
растрлық және векторлы қ
графикте рдің
кемішіліг і мен
басымды қтарын бағалау; 6.2.2.4
сөйлеуде пәндік термндер ді саналы түрде
және дұрыс
пайдалан у, тақырып бойынша ашық
сұрақтард ы
қалыптас тыру; 6.2.2.5
пәндік лексикан ы
пайдалан а отырып, жеке
әрекеттер
ерін
қалыптас тыру; 7.2.2.3
электрон ды
кестеде диаграмм алар
құру; 7.2.2.4
электрон ды
кестеде шартты форматта уды
пайдалан у;
7.2.2.5
әртүрлі тәсілдерм ен
ұсынылға н
ақпаратпе н жұмыс жасау
дағдылар ы және
мәнерлеп оқу
дағдысын игеру; 7.2.2.6
әртүрлі тәсілдерм ен
ұсынылға н
ақпаратпе н жұмыс
жасау
у; 8.2.2.2
абсолютт і және
қатыстық сілтемеле рді
пайдалан у;
8.2.2.3
электрон ды
кестелерд і
қолданум ен
міндеттер ді шешуге
арналған құрылмал ы
қызметті пайдалан у;
8.2.2.4
сөздік нұсқаулы қтар мен сызба бойынша әрекет
ету 8.2.2.5
өз
қызметін жоспарла у,
ақылауға алу және бағалау; 8.2.2.6
сөйлеу
ғымен электрон ды
кестеде
мәліметте р базасын құру; 9.2.2.3
кестелік жады
құралдар ымен
мәліметте р
базасыны ң
кестелері н құру; 9.2.2.4
топпен жұмыс жасау кезінде
коммуни кация тапсырма ларын өнімді түрде шешу; 9.2.2.5
тірек- сөздер және
шаблон бойынша монолог- талқылау ларды
құру; 9.2.2.6
көру және
жүзеге асыру; 10.2.2.4
пәндік
лексиканы пайдалана отырып
әрекеттер жоспарын сөйлету; 10.2.2.5
өнімді
коммуника ция вербалды және вербалды
емес
құралдары дұрыс таңдап алу
ді
сөйлету; 6.2.2.6
өлшемде р бойынша өзінің
және өзгенің сөйлеу
қызметін бағалау
дағдылар ын игеру
мінез- құлқын
бақылауғ а алу; 8.2.2.7
жазба нұсқаулы қ бойынша жұмыс
жасау
сөздік нұсқаулы қтары бойынша жұмыс
жасау
кесте
Бөлімш е
3-бөлім. Компьютерлік ойлау
Оқыту мақсаттары
5-сынып
6-сынып
7-сынып
8-сынып
9-сынып
10-сынып
3.1
Үлгіле у
5.3.1.1
бағдарла малауды ң ойынды қ
ортасын да
нысанда р мен шаралар дың
анимаци ясын
құру (Лого, Scratch (скратч);
5.3.1.2
қызметті ң шынайы өзіндік
бағалау ына баға
6.3.1.1
бағдарла малаудың ойындық ортасынд ағы
сценарий ді жасау және
жүзеге асыру; 6.3.1.2
оқу
мақсатын қабылдау және
сақтау
7.3.1.1
3D
редактор ларындағ ы
нысандар мен
шаралард ың үлгілерін құру; 7.3.1.2
сөздік нұсқаулы қ бойынша әрекет
ету
8.3.1.1
бағдарла малаудың сабақтасқ ан
ортасынд ағы үлгілерді құру; 8.3.1.2
жеке
әрекеттер ді
қадамдап сөйлету
9.3.1.1
электрон ды
кестелерд егі
процесте р үлгісін зерттеу (физикал ық, биология лық және экономик алық); 9.3.1.2
мәнерлеп қу
дағдысын игеру
10.3.1.1
электронд ы
кестелерде гі
процестер үлгісін өздігінен жасау (физикалы қ, биологиял ық және экономика лық); 10.3.1.2
топта талқылау кезінде этикалық тұрғыдан дәлелдеу, жоққа шығару
беру
3.2
Алгори тмдер
5.3.2.1
алгорит м
анықтам асын
қалыпта стыру; 5.3.2.2
алгорит мді
сөздік
формада ұсыну; 5.3.2.3
атқаруш ылар
және олардың команда лар
жүйесіні ң
мысалда рын
келтіру; 5.3.2.4
көру үлгісіне сүйене отырып, өзара
байланы сқан
сөйлемд ерді
құру
6.3.2.1
міндетте мелерді шешуді деңгейлі түрде шешуді талдау; 6.3.2.2
блок- сызба
түріндегі алгоритм ді ұсыну; 6.3.2.3
орындала тын
әрекеттер алгоритмі н
сөйлету; 6.3.2.4
өзіндік сөйлеу,
қоршаған ортаның мінез-
құлқын дұрыс бағалау
7.3.2.1
бағдарла малау тіліндегі алгоритм ді жазу; 7.3.2.2
ақпаратт ы
графикал ық түрде ұсына
алу; 5.3.2.6
графикал ық тірек және тірек
сөздер бойынша өзара
байланыс қан
сөйлемде р құру
8.3.2.1
алгоритм трассиров касын
жүзеге асыру; 8.3.2.2
қойылған міндеттің шешімін бағалау; 8.3.2.3
өзара
байланыс ты
бағалауы штық
сипаттағ ы
сөйлемде р құру
9.3.2.1
жұмысты ң ұзақтығы жағдайын а
байланыс ты цикл немесе
параметр лі циклді қамтитын алгоритм дер
жазбасы мен оны орындау ережесін қолдану; 9.3.2.2
бағалау талқылау ларын
қолдана отырып, қарама-
қайшылы қ
элементт ерін
қолдана отырып, оқу
диалогын жүргізу
10.3.2.1
әртүрлі тәсілдерме н
міндеттерд і шешу, олардың
әрқайсысы н сипаттау және ішінен тиімдісін таңдап
алу; 10.3.2.2
алға
қойылған міндеттерд ің шешімін зерделеу; 10.3.2.3
шаблондар мен тірек- сөздер бойынша талқылау- монологын құру
3.3
Бағдар ламала у
5.3.3.1
бағдарла малауды ң ойынды
қ
6.3.3.1
бағдарла мадан
қателікте р тауып, түзету;
7.3.3.1
мәліметте р типін
жіктеу; 7.3.3.2
бағдарлаа
8.3.3.1
бағдарла маны
жасаудың біріктіріл ген
9.3.3.1
бағдарлаа лаудың біріккен ортасынд
ағы
10.3.3.1
бірөлшемд і
массивтер ді
пайдалану
ортасын дағы цикл
мен тармақт ану
команда сын
пайдала ну (Лого, Scratch (скратч);
5.3.3.2
мұғалмн ің сөздік нұсқаул ығы бойынш а әрекет ету
6.3.3.2
өз
жұмысы, өз
жолдаста рының
жұмысын бағалауға арналған сөйлемде рді
рәсімдеу
ны
жасаудың біріккен ортасынд ағы тік және тармақта лған
алгоритм дерді
жазу программ (С/С++,
Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус); 7.3.3.3
мәтіндік ақпаратт ы
графикал ық түрде ұсыну
ортасынд ағы
циклдер мен таңдау оператор ларын
пайдалан у (С/С++,
Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус); 8.3.3.2
бағдарла малаудың біріккен ортасынд ағы
компонен ттерді білу және пайдалан у (С/С++,
Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус)
бағдарлаа ларды
әзірлеу және орындау бойынша
тапсырма ларды шешу; 9.3.3.2
пәндік лексикан ы
пайдалан а отырып, орындалғ ан
әрекеттер ді жүзеге асыру
мен
әзірлемені ң біріккен ортасында ғы
бағдарлам аны құру (С/С++,
Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус); 10.3.3.2
вербалды және вербалды
емес және паравербал ды
құралдард ы
пайдалана отырып, дұрыс
сөйлеу мінез-
құлқынны ң
ережелерін жүзеге
асыру
кесте
Бөлімш е
4 - бөлім. Денсаулық және қауіпсіздік
Оқыту мақсаттары
5-сынып
6-сынып
7-сынып
8-сынып
9-сынып
10-сынып
4.1
Эргоно мика
5.4.1.1
қауіпсіз дік техника
6.4.1.1
эргономи ка
міндеттер
7.4.1.1
жасалаты н жоба интерфей
8.4.1.1
қорғау
әдістерін тиімді
9.4.1.1
компьюте рді
пайдалан
10.4.1.1
жеткіншек тің
соматикал
сының ережеле
рін бұзы салдары туралы талқыла у; 5.4.1.2.
оқу тапсырм аларын орындау кезінде сыныпта стармен серіктес болу
ін
қалыптас тыру
және шешімін табу (барынша жайлылы қ пен тиімділік үшін); 6.4.1.2
оқулықта ғы
ақпаратт ы табу (мәтіндік, графикал ық) оның мазмұны н талдау
сі құруға қойылаты н
талаптар; 7.4.1.2
түсіну мен
нақтылау үшін тік, жанама
және балама
сұрақтар қою
пайдалан у және әртүрлі электрон ды
құрылғыл ардың
адам
организім іне ықпал етуіне
мысалдар келтіру; 8.4.1.2
пәндік лексикан ы
пайдалан умен
сөйлеу шаблоны бойынша талқылау
-мәтінін құру
у ұзақтығы мен
байланыс ты
тәуекелде рді сыни бағалау; 9.4.1.2
жазбаша формадағ ы
ақпаратт ық
хабарлан дырулард ы құру, оларды редакция лау
ық
денсаулығ ымен
байланыст ы
компьютер ді
пайдалану факторлар ының өзара
байланысы туралы талқылау; 10.4.1.2
көрсетілім түріндегі ел
алдында сөйлеуді дайындау және
ұсыну
6.4.2.1
«авторлы қ құқық»,
«плагиат
»
түсінігін түсіндіру; 6.4.2.2
авторға сілтеме жасау
арқылы ақпаратт
ы аяғына дейін
апару; 6.4.2.3
қосымша
7.4.2.1
компьюте рді зиянды бағдарла малардан қорғау; 7.4.2.2
ауызша, жазбаша нұсқаулы қ бойынша жұмыс
жасау; 7.4.2.3
қызметті жоспарла
8.4.2.1
желідегі қолдануш ының
қауіпсізді гін
қамтамас ызданыд ыру
ережелері н ұстану (интернет тегі
алаяқтық пен
агрессия); 8.4.2.2
жадынма
9.4.2.1
желідегі этикалық және
құқықық нормалар дың бұзылу
салдарлар ы туралы талқылау; 9.4.2.2
оқиғалар мен
әрекеттер ге
қатысты өз пікірін
10.4.2.1
ақпаратты қ мәдениет түсінігін пайдалану, ақпаратты қ және
коммуника циялық технологи ялардың даму
болашағын бағамдау; 10.4.2.2
жасалған жұмыс
сапасы
сөздер мен шаблон бойынш а
талқыла у
мнологы н құру; 5.4.2.4
жазбаша және
ауызша нұсқаул ық бойынш а әрекет
ету
әдебиетп ен жұмыс жасау барысынд а қарау арқылы оқу тәсілін игеру
у және реттеуге арналған сөйлеуді пайдалан у
лар мен алгоритм дерді
құру
білдіру
туралы
бағамдауд ы құру
Осы Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім беру деңгейінің 5-10 сыныптары үшін
«Информатика» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.
Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-10 сыныптарына арналған
«Информатика» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша
Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім беру деңгейінің 5 - 10 сыныптары үшін «Информатика» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар
5 - сынып: 1-кесте
өзіндік сөйлеу кезіндегі дыбыстық мәдениетті бақылауға тырысуды көрсету
Жобалық жұмыс
ақпаратты әртүрлі формаларда ұсыну және есепке алу;
ақпаратты графикалық түрде ұсына алу және көру тіректерінің негізінде байланыстырушы сөйлемдер құру;
5.2.2.2 растрлық бейнелеулерді жасау және редакциялау;
5.2.2.4 орындалатын операцияларды жүзеге асыру
3 - тоқсан
Біздің
өміріміздегі алгоритмдер
Команданың жолымен
5.3.2.1 алгоритмнің анықтамаларын қалыптастыру;
5.3.2.4 көру үлгісі тірегін қолдана отырып, оқумен байланысты сөйлемдерді құрастыру;
5.3.2.3 орындаушылар мен олардың командасының жүйесіне мысалдар келтіру;
5.3.2.6 графикалық тірек және тірек сөздер бойынша байланыстырушы сөйлемдерді құру;
5.3.2.2 сөйлеу формасында ғы алгоритмдерді ұсыну;
5.3.2.5 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді орындауды түсіндіру
Шырғалаңнан жол табу
5.3.2.3 орындаушылар мен олардың командасының жүйесіне мысалдар келтіру;
5.3.2.6 графикалық тірек және тірек сөздер бойынша байланыстырушы сөйлемдерді құру;
5.3.2.2 сөйлеу формасындағы алгоритмдерді ұсыну;
5.3.2.5 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді орындауды түсіндіру
Виртуалды шырғалаңнан шығар жол табу
5.3.2.3 орындаушылар мен олардың командасының жүйесіне мысалдар келтіру;
5.3.2.6 графикалық тірек және тірек сөздер бойынша байланыстырушы сөйлемдерді құру;
5.3.2.2 сөйлеу формасында ғы алгоритмдерді ұсыну;
5.3.2.5пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді орындауды түсіндіру
Талқылаймыз және
бағдарлама жасаймыз
Менің алғашқы бағдарламам
5.3.2.2 алгоритмдерді сөйлеу формасында ұсыну;
5.3.2.5 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді орындауды түсіндіру;
5.3.3.1 бағдарламалаудың ойындық ортасында тармақталу мен циклдердің командасын
пайдалану (Лого, Scratch (скратч);
5.3.3.2 оқытушының нұсқаулығы бойынша әрекет ету
Тірі графика
5.3.2.2 алгоритмдерді сөйлеу формасында ұсыну;
5.3.2.5 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді орындауды түсіндіру;
бағдарламалаудың ойындық ортасында тармақталу мен циклдердің командасын пайдалану (Лого, Scratch (скратч);
оқытушының нұсқаулығы бойынша әрекет ету
Шындықты іздеу жолында
5.3.2.2 алгоритмдерді сөйлеу формасында ұсыну;
5.3.2.5 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді орындауды түсіндіру;
бағдарламалаудың ойындық ортасында тармақталу мен циклдердің командасын пайдалану (Лого, Scratch (скратч);
оқытушының нұсқаулығы бойынша әрекет ету
4 - тоқсан
Жобаны жасау және көрсету
Анимациялау жасау
5.3.2.2 алгоритмдерді сөйлеу формасында ұсыну;
5.3.2.5 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді орындауды түсіндіру;
5.3.3.1 бағдарламалаудың ойындық ортасында тармақталу мен циклдердің командасын пайдалану (Лого, Scratch (скратч);
5.3.1.2 қызметке байланысты есептер беру;
бағдарламалаудың ойындық ортасында тармақталу мен циклдердің командасын пайдалану (Лого, Scratch (скратч);
5.2.2.1 баспаға арналған құжаттарды тиімді ұйымдастыру (беттің параметрлерін анықтау, алдын-ала қарауды жүзеге асыру және әріде кете береді);
5.2.2.3 зерделей оқуды игеру;
5.4.2.1 өзге жұмысты көшірудің заңсыздығы туралы талқылау;
5.4.2.3 тірек сөздер мен шаблон бойынша талқылау-монологтарын құру;
5.4.2.2 құжаттарға пароль қою;
5.4.2.4 ауызша және жазбаша нұсқаулықтар бойынша әрекет ету
Жобаның көрсетілімі
жалпы қолданыстағы файлдарды тартып алу, өзгерту, орналастыру;
оқу диалогын белсендендіру және
қарастыру, аяқтау
6 – сынып: 2-кесте
Ұзақ мерзімді жоспардың
бөлімі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімінің мазмұны
Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Компьютерлік жүйелер мен желілер
Эргономика не?
дегеніміз
эрогономика міндеттерін қалыптастыру және шешу (барынша жайлылық пен тиімділік үшін);
оқулықтағы ақпараттарды табу (мәтіндік, графикалық), оның мазмұнын талдау
Есептеуіш техниканың даму тарихы
6.1.1.1 есептеуіш техниканың тарихы мен даму болашағы туралы айтып беру;
6.1.1.3 базалық пәндік терминдерді дұрыс айту және дұрыс жазу;
Компьютермен қалай жұмыс жасау керек?
6.1.1.2 негізгі компьютерлердің өзара әрекетін түсіндіру;
6.1.1.4 қойылған дыбыстардың айтылуына өзіндік бақылау жасау;
операциялық жүйенің негізгі жүйелерін атау;
сөйлеудегі термин-сөздерді дұрыс пайдалану
Желісіз желілер
желісіз байланыс басымдықтарын түсіндіру;
оқу мәтінімен жұмыс жасай алу; (талдау, ақпарат алу)
2 - тоқсан
Ақпаратты ұсыну
Ақпаратты ұсыну
6.2.1.3 ақпарат таратушылар, ақпарат көздері, байланыс көздерінен ақпараттар келттіру;
6.2.1.6 мәтінді мағынасы жағынан толық аяқталған деп бөлу және олардың ішінде бастыларын белгілеп алу
Шифрлық ақпараттар
6.2.1.1 мәтіндік ақпаратты кодтау және декодтау;
6.2.1.4 мәтінді оқу кезіндегі өзін-өзі бақылау және мақсатты түрде өзара бақылауды жүзеге асыру;
Ақпараттарды түрде ұсыну
қосарлы
6.2.1.2 компьютерге арналған барлық ақпаратты қосарлы түрде ұсынуды түсіндіру;
6.2.1.5 критерийлер бойынша оқу сапасын бақылау
Компьютерлік графика
Векторлық
бейнелеулерді құру
6.2.2.2 векторлық бейнелеулерді құру және редакциялау;
6.2.2.5 пәндік лексиканы пайдалана отырып жеке әрекеттерді жүзеге асыру
Растрлық
және
6.2.2.3 растрлық және векторлық графиканың
векторлық
бейнелеулерді салыстыру
басымдықтары мен кемшіліктерін бағалау;
6.2.2.6 алғышарттар бойынша өзінің және өзгенің сөйлеу қызметін бағалау
3 - тоқсан
Компьютерлік ойындар қалай жасалады?
Идеяны анықтаймыз
6.3.2.1 тапсырмаларды деңгейлі түрде шешу;
6.3.2.3 орындалатын әрекеттердің алгоритімін жүзеге асыру;
6.3.2.2 блок-сызба түріндегі алгоритмдерді ұсыну;
6.3.2.4 жеке сөйлеу мінез-құлқы мен қоршаған ортаның сөйлеу мінез-құлқын дұрыс бағалау
Сценарийлер жасау
6.3.2.2 блок-сызба түріндегі алгоритмдерді ұсыну;
6.3.2.4 жеке сөйлеу мінез-құлқы мен қоршаған ортаның сөйлеу мінез-құлқын дұрыс бағалау
Сахна мен
персоналдардың суретін салу
6.3.2.1 тапсырмаларды деңгейлі түрде шешу;
6.3.2.3 орындалатын әрекеттердің алгоритімін жүзеге асыру
Компьютерлік ойындарды
жасау
Сценарийлерді жүзеге асыру
6.3.1.1 бағдарламалаудың ойындық ортасындағы сценарийлерді жасау және жүзеге асыру;
бағдарламадағы қателіктерді табу және түзеу;
өз жұмысын, өзгенің жұмысын бағалау үшін дұрыс сөйлеуді рәсімдеу
Дыбыстық қолдауды жүзеге асыру
6.3.1.1 бағдарламалаудың ойындық
ортасындағы сценарийлерді жасау және жүзеге асыру
Безендірулер жасау
6.3.1.1 бағдарламалаудың ойындық ортасындағы сценарийлерді жасау және жүзеге
асыру
Жеке жобаны жақсартамыз
6.3.1.1 бағдарламалаудың ойындық ортасындағы сценарийлерді жасау және жүзеге асыру;
бағдарламадағы қателіктерді табу және түзеу;
өз жұмысын, өзгенің жұмысын бағалау үшін дұрыс сөйлеуді рәсімдеу
4 - тоқсан
Құжаттармен жұмыс жасау
Сілтемелер
6.2.2.1 сілтемелерді ұйымдастыру (үлкен сілтемелер, тақырып қою, атаулары, сілтемелер);
6.2.2.4 тақырып бойынша ашық сұрақтарды қалыптастыру; пәндік терминдермен саналы түрде және дұрыс сөйлеу
Үлкен сілтемелер
6.2.2.1 сілтемелерді ұйымдастыру (үлкен сілтемелер, тақырып қою, атаулары, сілтемелер);
6.2.2.4 тақырып бойынша ашық сұрақтарды қалыптастыру; пәндік терминдермен саналы
түрде және дұрыс сөйлеу;
6.4.2.1 «авторлық құқық», «плагиат» түсініктерін түсіндіру;
6.4.2.3 қосымша әдебиеттермен жұмыс жасау кезінде қарау арқылы оқу тәсілін игеру;
6.4.2.2 авторға сілтеме көрсете отырып ақпараттарды аяғына дейін апару;
6.4.2.4 кілттік сөздерді тірек ретінде қолдана отырып жасалған жұмыстың сапасы туралы сөйлемдер құру
Мазмұны
6.2.2.1 сілтемелерді ұйымдастыру (үлкен сілтемелер, тақырып қою, атаулары, сілтемелер);
6.2.2.4 тақырып бойынша ашық сұрақтарды қалыптастыру; пәндік терминдермен саналы түрде және дұрыс сөйлеу
Ойынға құжаттарды рәсімдеу
6.2.2.1 сілтемелерді ұйымдастыру (үлкен сілтемелер, тақырып қою, атаулары, сілтемелер);
6.2.2.4 тақырып бойынша ашық сұрақтарды қалыптастыру; пәндік терминдермен саналы түрде және дұрыс сөйлеу;
6.4.2.1 «авторлық құқық», «плагиат» түсініктерін түсіндіру;
6.4.2.3 қосымша әдебиеттермен жұмыс жасау кезінде қарау арқылы оқу тәсілін игеру;
6.4.2.2 авторға сілтеме көрсете отырып ақпараттарды аяғына дейін апару;
6.4.2.4 кілттік сөздерді тірек ретінде қолдана отырып жасалған жұмыстың сапасы туралы сөйлемдер құру
7 – сынып: 3 - кесте
Ұзақ мерзімді жоспардың
бөлімі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімінің мазмұны
Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Ақпараттарды өлшеу және компьютерлік жады
Ақпараттарды өлшеу бірліктері
7.2.1.1 ақпаратты өлшеу бірліктері;
7.2.1.3 өзінің және сыныптастарының оқудағы айтылулары мен орфоэпия нормаларын ұстануы;
7.2.1.2 ақпараттарды өлшеу бірлігін біріншісінен екіншісіне ауыстыруды жүзеге асыру;
7.2.1.4 криерийлер бойынша өзінің және өзгенің сөйлеу қызметін бағалау
Компьютерлік жады
7.1.1.1 компьютер жадысының түрлерін атап
көрсету (жедел есте сақтаушы құрылғылар,
ұдайы есте сақтаушы құрылғы, сыртқы есте сақтаушы құрылғы, кеш-жады);
7.1.1.2 үлгілер бойынша анықтамаларды қалыптастыру
Файл өлшемдері
7.1.2.3 бірдей ақпараттарды сақтайтын әртүрлі форматтағы файлдардың өлшемдерін салыстыру;
7.1.2.6 өзінің сыни сөйлемдерін жоспарлау, талдау және мақсатқа сәйкес оған түзету ендіру;
7.1.2.2 әртүрлі форматтардың архивтерін құру және қалыптастыру;
7.1.2.5 өз қызметін сөйлеу тұрғысынан реттеу;
Желілер және қауіпсіздік
Компьютерлік желілер және олардың жіктелуі
компьютерлік желілерді жіктеу;
сөйлеу мәдениетін игеруді тырысуды көрсету
Вирусқа қатысты қауіпсіздік
компьютерді зиянды бағдарламалардан қорғау;
жазбаша және ауызша нұсқаулық бойынша әрекет ету
2 - тоқсан
Электронды кестелердің көмегімен тапсырмаларды шешу
Мәтіндік процессордағы кестелер
7.2.2.1 мәтіндік процессордағы кесте элементерін қалыптастыру;
7.2.2.5 әртүрлі тәсілдермен ұсынылған ақпараттармен жұмыс жасау дағдыларын, ойша оқу дағдысына ие болу
Электронды кестелердегі элементтерді
форматтау
7.2.2.2 электронды кестелердегі элементтерді қалыптастыру;
7.2.2.6 оқу мақсатын қабылдау және сақтау
Мәліметтердіңформаты
7.3.3.1 мәліметер типтерін жіктеу;
7.3.3.3 мәтіндік ақпаратты графикалық түрде ұсыну
Шартты форматтаулар ие
7.2.2.4 электронды кестедегі шарттық қалыптастыруды пайдалану;
7.2.2.8 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді жүзеге асыру
Кестелік мәліметерді
графикалық түрде ұсыну
7.2.2.3 электронды кестеде диаграммалар құру;
7.2.2.7 әртүрлі тәсілдемен ұсынлған ақпаратпен жұмыс жасау дағдыларын игеру
Электронды кестелердегі үлгілеулер
7.2.2.2 электронды кесте элементтерін қалыптастыру;
7.2.2.6 оқу мақсатын қабылдау және сақтау;
7.3.3.1 мәліметтер типтерін жіктеу;
7.3.3.3 мәтіндік ақпаратты графикалық түрде ұсыну;
7.2.2.4 электроны кестеде шарттық форматтауды пайдалану;
7.2.2.8 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді жүзеге асыру;
7.2.2.3 электронды кестеде диаграммалар құру;
7.2.2.7 әртүрлі тәсілдермен ұсынылған ақпаратпен жұмыс жасаудың дағдыларына ие болу
3 - тоқсан
Шешімдерді
бағдарламалау
Бағдарламалау тілдері
7.1.2.1 «бағдарламалау тілдері» және
«бағдарламалау жүйесі» түсініктерін өзара ажырату;
7.1.2.4 негізгі және екіншідеңгейлі ақпаратты шектеу
Бағдарламалау жүйелері
7.1.2.1 «бағдарламалау тілдері» және
«бағдарламалау жүйесі» түсініктерін өзара ажырату;
7.1.2.4 негізгі және екіншідеңгейлі ақпаратты шектеу
Мәліметтер типтері
7.3.3.1 мәліметтер типтерін жіктеу;
7.3.3.3 мәтіндік ақпаратты графикалық түрде ұсыну
Шешімдерді
бағдарламалау
Интерфейс проекта
әзірленетін жобаның интерфейсін жасауға қойылатын талаптар;
түсіну мен нақтылау үшін тік, жанама, баламалық сұрақтар
Тік алгоритмдерді бағдарламалау
бағдарламалау тіліндегі алгоритмдерді жазу;
ақпаратты графикалық түрде бере алу;
7.3.3.2 бағдарламаны әзірлеудің белсенді ортасындағы тік алгоримтмдерді жазу (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус), Pascal (паскаль) ABC);
7.3.3.4 қызметті жоспарлау және реттеуге арналған сөйлеуді пайдалану
Алгоритмнің тармақтануын бағдарламалау
бағдарламалау тіліндегі алгоритмді жазу;
ақпаратты графикалық түрде ұсына алу;
7.3.3.2 бағдарламалаудың жасаудың белсенді ортасындағы тік алгоритмді жазу (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус), Pascal (паскаль) ABC);
7.3.3.4 қызметті жоспарлау және реттеу үшін сөйлеуді пайдалану
Салымдық шарттарды бағдарламалау
бағдарламалау тіліндегі алгоритмді жазу ;
ақпаратты графикалық түрде ұсына алу;
7.3.3.2 бағдарламалаудың жасаудың белсенді ортасындағы тік алгоритмді жазу (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус), Pascal (паскаль) ABC);
7.3.3.4 қызметті жоспарлау және реттеу үшін сөйлеуді пайдалану
Құрамдас шарттарды
7.3.2.1 бағдарламалау тіліндегі алгоритмді
бағдарламалау
жазу ;
7.3.2.2 ақпаратты графикалық түрде ұсына алу;
7.3.3.2 бағдарламалаудың жасаудың белсенді ортасындағы тік алгоритмді жазу (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус), Pascal (паскаль) ABC);
7.3.3.4 қызметті жоспарлау және реттеу үшін сөйлеуді пайдалану
4 - тоқсан
Нысандар мен оқиғаларды үлгілеу
Үшөлшемдік үлгілер
3D редактрларындағы нысандар мен оқиғалардың үлгілерін құру;
сөйлеу нұсқаулығы бойынша әрекет ету
Редакторға құрылған нысандар
3D редактрларындағы нысандар мен оқиғалардың үлгілерін құру;
сөйлеу нұсқаулығы бойынша әрекет ету
Нысандардың үшөлшемді үлгілері
3D редактрларындағы нысандар мен оқиғалардың үлгілерін құру;
сөйлеу нұсқаулығы бойынша әрекет ету
Оқиғалардың үшөлшемді үлгілері
3D редактрларындағы нысандар мен оқиғалардың үлгілерін құру;
сөйлеу нұсқаулығы бойынша әрекет ету
8 – сынып: 4 – кесте
Ұзақ мерзімді жоспардың
бөлімі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімінің мазмұны
Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Компьютер мен желілердің техникалық сипаттары
Ақпаратты өлшеу
ақпарат көлемін анықтау кезінде алфавиттік тәсілді қолдану;
процессор қызметтерін қарапайым деңгейде түсіндіру;
өз қызметін жоспарлау, бақылау және оны бағалау
Компьютерлік желілер
желілердің өткізушілік қабілетін анықтау;
паравербалды құралдарды пайдалана отырып, түсіндіруге, анықтауға байланысты сұрақтар қою
Денсаулық және
қауіпсіздік
Компьютерді
пайдалануды теріс аспектілері
әртүрлі электронды құрылғылардың адам организіміне әсер ету мысалдарын келтіру және қорғау әдістерін тиімді пайдалану;
пәндік лексиканы қолданумен сөйлеу шаблондары бойнша талқылау-мәтінін құру
Желідегі қауіпсіздік
8.4.2.1 желідегі қолданушының қауіпсіздігін
қамтамсыздандыру ережелерін ұстану (интернеттегі алаяқтық пен агрессия);
8.4.2.2 алгоритмдер мен ескертпелер жасау
2 - тоқсан
Электронды кестелердегі ақпаратты өңдеу
Статистикалық мәліметтер
8.2.2.2 абсолюттік және қатыстық сілтемелерді пайдалану;
8.2.2.1 электронды кестелердегі тапсымаларды шешу үшін мәліметтердің әртүрлі форматтарын пайдалану;
8.2.2.5 сызба және сөйлеу нұсқаулықтарын пайдалану
Құрылмалы қызметтер
8.2.2.3 электронды кестелерді қолдана тырып, тапсырмаларды шешуге арналған құрылмалы қызметтерді пайдалану;
8.2.2.7 сөйлеу мінез-құлқына бақылау жасау
Қолда бар ақпарат
негізінде мәліметтерге талдау жасау
8.2.2.3 электронды кестелерді қолданумен құрылмалы кестелерді пайдалану;
8.2.2.7 сөйлеу мінез-құлқын бақылау
Қолданбалы
тапсырмаларды шешу
8.2.2.3 электронды кестелерді қолданумен құрылмалы кестелерді пайдалану;
8.2.2.7 сөйлеу мінез-құлқын бақылауға алу;
8.2.2.1 электронды кестелердегі тапсырмаларды шешуге арналған әртүрлі типтер мен форматтарды пайдалану;
8.2.2.5 сызба және сөйлеу нұсқаулығы бойынша әрекет ету;
8.2.2.4 кестеде келтірілген қызметтердің графигін құру;
8.2.2.8 жазба нұсқаулығы бойынша жұмыс жасау
3 - тоқсан
Бағдарламалар ды жасаудың белсенді ортасы
Бағдаламалық қамтамасыздандыруды жіктеу
бағдарламалау жүйесі және жүйелік, қолданбалы бағдарламалауды
қамтамасыздандыруды ажырату;
үлгілер бойынша талқылау-мәтіндерін жасау
Бағдарламаны
жасаудың белсенді
ортасының компоненттері
8.3.3.2 бағдарламаны жасаудың белсенді ортасының компненттерін білу және пайдалану (С/С++, Python (пайзн), Delphi
(дельфи), Lazarus (лазарус)
Таңдау операторы
8.3.3.1 бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы циклдар мен таңдау операторларын пайдалану (С/С++, Python
(пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус)
Параметрлі цикл
8.3.3.1 бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы циклдар мен таңдау операторларын пайдалану (С/С++, Python
(пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус)
Сөйлеуден кейінгі цикл
8.3.3.1бағдарламаны жасаудың белсенді
ортасындағы циклдар мен таңдау
операторларын пайдалану (С/С++, Python
(пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус)
Сөйлеу алдындағы цикл
8.3.3.1бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы циклдар мен таңдау операторларын пайдалану (С/С++, Python
(пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус)
Алгоритм
трассировкасы
8.3.2.1 алгоритм трассировкасын жүзеге асыру
4 - тоқсан
Әзірлемені жасаудың белсенді
ортасындағы тапсырмаларды шешу
Мәселені қою
бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы тапсырмалар үлгісін жасау;
өзіндік жеке әрекеттерді қадамдық түрде жүзеге асыру
Алгоритмді жасау
бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы тапсырмалар үлгісін жасау;
өзіндік жеке әрекеттерді қадамдық түрде жүзеге асыру;
8.3.2.1 алгоритм трассировкасын жүзеге асыру
Алгоритмді
бағдарламалау
бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы тапсырмалар үлгілерін жасау (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус);
өзіндік жеке әрекеттерді қадаммен жүзеге асыру;
8.3.3.2 бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы компоненттерді білу және пайдалану (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус);
8.3.3.1 бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы цикл мен таңдау операцияларын пайдалану (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус)
Бағдарламаны тестілеу
бағдарламаны жасаудың белсенді ортасындағы тапсырмалар үлгісін жасау;
өзіндік жеке әрекеттерді қадамдық түрде жүзеге асыру;
8.3.2.1 алгоритм трассировкасын жүзеге асыру
9 – сынып: 5 - кесте
Ұзақ мерзімді жоспардың
бөлімі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімінің мазмұны
Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Ақпаратпен жұмыс жасау
Ақпараттың ерекшеліктері
ақпараттың ерекшеліктерін анықтау (өзектілігі, нақтылығы, құндылығы);
мәтінге сұрақтар қою;
9.4.1.1 компьютерді ұзақ пайдаланумен байланысты тәуекелді сыни тұрғыдан бағалау;
9.4.1.2 жазбаша формадағы ақпараттық
хабарламаларды жасау, оларды редакциялау
Құжаттармен бірге жұмыс жасау
мұғалімнің жетекшілігімен бұлттық технологияларды пайдалана отырып, құжаттармен жұмыс жасауды жүзеге асыру;
белсенді тыңдау дағдыларын игеру
Желілік этикет
желідегі этикалық және құқықтық нормалардың бұзылу нәтижелері туралы талқылау;
оқиғалар мен іс-шараларға қатысты өз көзқарасын білдіре алу
2 - тоқсан
Компьютерді таңдаймыз
Компьютер конфигурациясы
оның қызметіне байланысты компьютер конфигурациясын таңдау;
сыни тұрғыдан қоршаған орта мінез- құлқы мен өз мінез-құлқын дұрыс бағалай алу
Бағдарламалық қамтамасыздандыруға таңдау жасау
қолданушының қажеттілігіне байланысты бағдарламалық қамтамасыздандыруды таңдау;
мәндік эквивалентті пайдалан отырып сөйлемдерді түрлендіру
"Компьютер құнын есептеу"
оның қызметіне байланысты компьютер конфигурациясын таңдау;
сыни тұрғыдан қоршаған орта мінез- құлқы мен өз мінез-құлқын дұрыс бағалай алу;
қолданушының қажеттілігіне байланысты бағдарламалық
қамтамасыздандыруды таңдау;
мәндік эквивалентті пайдалан отырып сөйлемдерді түрлендіру
мұғалімнің жетекшілігімен электронды кестедегі процессор үлгілерін жасау және зерттеу (физикалық, биологиялық, экономикалық);
9.2.2.1 «мәліметтер базасы, жазба, алаң», терминдерін түсіндіру;
9.2.2.4 топпен жұмыс жасау барысында коммуникативтік проблемаларды өнімді түрде шешу
Электронды кестеде мәліметтер базасын құру
9.2.2.2 мұғалім жетекшілігімен электронды кестеде мәліметтер базасын құру;
9.2.2.5 тірек-сөздер мен шаблондар бойынша монолог-талқылауды құру
Ақпаратты іздеу әдістері
9.2.2.3 кестелік процессор құралдарымен мәліметтер базасының кестелерін құру;
9.2.2.6 көру және сөйлеу нұсқаулығы бойнша жұмыс жасау
4 - тоқсан
Мәліметтер базасы
Мәліметтерді іріктеу және фильтрация
9.2.2.3 кестелік процессордың құралдарымен мәліметтер базасының кестелерін құру;
9.2.2.6 көру және сөйлеу нұсқаулықтары бойынша жұмыс жасау
Мәліметтер базасымен жұмыс жасау
9.2.2.2 мұғалімнің көмегімен электронды кестеде мәліметтер базасын құру;
9.2.2.5 тірек-сөздер мен шаблондар бойынша монолог-талқылауды құру;
9.2.2.3 кестелік процессор құралдарымен мәліметтер базасының кестелерін құру;
9.2.2.6 көру және сөйлеу нұсқаулықтары бойынша жұмыс жасау
10 – сынып: 6-кесте
Ұзақ мерзімді жоспардың
бөлімі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімінің мазмұны
Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Мәліметтер массиві
Бірөлшемді массив
бірөлшемді массивті пайдаланумен әзірлеменің белсенді ортасында бағдарламалар жасау (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус);
вербалды, паравербалды және вербалды құралдарды пайдаланумен дұрыс
сөйлеу мінез-құлқы ережелерін орындау
Ерекшеліктермен байланысты элементтерді іздеу
бірөлшемді массивті пайдаланумен әзірлеменің белсенді ортасында бағдарламалар жасау (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус);
вербалды, паравербалды және вербалды құралдарды пайдаланумен дұрыс сөйлеу мінез-құлқы ережелерін орындау
Элементтерді қою
бірөлшемді массивті пайдаланумен әзірлеменің белсенді ортасында бағдарламалар жасау (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус);
вербалды, паравербалды және вербалды құралдарды пайдаланумен дұрыс сөйлеу мінез-құлқы ережелерін орындау
2 - тоқсан
Мәліметтер масссиві
Іріктеу
бірөлшемді массивті пайдаланумен әзірлеменің белсенді ортасында бағдарламалар жасау (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус);
вербалды, паравербалды және вербалды құралдарды пайдаланумен дұрыс сөйлеу мінез-құлқы ережелерін орындау
Элементтерді алып тастау және қою
бірөлшемді массивті пайдаланумен әзірлеменің белсенді ортасында бағдарламалар жасау (С/С++, Python (пайзн), Delphi (дельфи), Lazarus (лазарус);
вербалды, паравербалды және вербалды құралдарды пайдаланумен дұрыс сөйлеу мінез-құлқы ережелерін орындау
3 - тоқсан
Электронды кестелердегі процестерді үлгілеу
Мәселелерді анықтау және талдау
электронды кестелердегі процестердің үлгілерін жасау және зерттеу (физикалық, биологиялық, экономикалық);
топтағы талқылаулар барысында аргументтер келтіру, дәлелдеу, жоққа шығару;
ақпараттық технологиялар құралдарын пайдалана отырып, адам қызметінің әртүрлі салаларынан алынған міндеттерді шешу тәжірибесіне ие болу;
өзінің бағалау пікірін жоспарлау, оның мақсатқа сәйкестігін түзету
Шешімдерді жасау
электронды кестелердегі процестердің үлгілерін жасау және зерттеу (физикалық, биологиялық, экономикалық);
топтағы талқылаулар барысында аргументтер келтіру, дәлелдеу, жоққа шығару;
10.2.2.2 электронды кестелерде мәліметтер базасын жасау;
10.2.2.4 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді жүзеге асыру жоспары;
10.2.2.3 мәліметтерді іздестіру, іріктеу және саралау;
10.2.2.5 өнімді коммуникацияның вербалды және вербалды емес құралдарын дұрыс таңдау;
10.3.2.1 тапсырмаларды әртүрлі тәсілдермен шешу, олардң әрқайсысына сипаттама беру және ішінен тиімдісін таңдап алу;
10.3.2.3 тірек-сөздер мен шаблондар бойынша монолог-талқылауды құру;
10.3.2.2 алға қойылған міндеттердің шешімдерін саралау;
10.3.2.4 қарама-қайшылық элементтері бар оқу диалогын жүргізу, бағалауларды пайдалану;
бұлттық технологияларды пайдалана отырып құжаттармен жұмыс жасауды жүзеге асыру;
алынған нәтиже түріндегі қызметтің міндеттері мен мақсаттарын қалыптастыра алу
4 - тоқсан
Электронды кестелердегі
процестерді
Шешімдерді жасау
10.3.1.1 электронды кестелердегі процестердің үлгілерін жасау (физикалық, биологиялық,
экономикалық және өзгелер);
үлгілеу
10.3.1.2 топтағы талқылаулар барысында аргументтер келтіру, дәлелдеу, жоққа шығару;
10.2.2.2 электронды кестеде мәліметтер абазсын құру;
10.2.2.4 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді жүзеге асыру жоспары;
10.2.2.3 мәліметтерді іздестіру, іріктеу және саралау;
10.2.2.5 өнімді коммуникацияның вербалды және вербалды емес құралдарын дұрыс таңдау;
10.3.2.1 тапсырмаларды әртүрлі тәсілдермен шешу, олардың әрқайсысына сипаттама беру және ішінен тиімдісін таңдап алу;
10.3.2.3 тірек-сөздер мен шаблондар бойынша монолог-талқылауды құру;
10.3.2.2 алға қойылған міндеттердің шешімін саралау;
10.3.2.4 қарама-қайшылық элементтері бар оқу диалогын жүргізу, бағалауларды пайдалану;
бұлттық технологияларды пайдалана отырып құжаттармен жұмыс жасауды жүзеге асыру;
алынған нәтиже түріндегі қызметтің міндеттері мен мақсаттарын қалыптастыра алу
Жобаны қорғау
компьютерді бағдарламалық қамтамасыздандыру қызметтері және оның тағайындалу қызеті ту ралы білімді жүйелеу;
тірек-сызбалар бойынша талқылау- мәтінін құру;
ақпараттық мәдениет түсінігін пайдалану, ақпараттық және
коммуникациялық даму болашағын бағамдау;
жасалған жұмыстың сапасы туралы бағалауыштық пікір білдіру;
10.1.3.1 бұлттық технологияларды пайдалана отырып, құжаттармен жұмыс жасауды жүзеге асыру
