Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлеуметтану негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- Бұл бізге не береді
| 252
8-ТА РА У қара нәсілді еместер» деп бөліну басталды. Еврейлер мен италиялық- тар сияқты америкалық азиаттардың, байырғы америкалықтардың және латынамерикалықтардың терісінің түсі қоңырқай болуына байланысты, әсіресе орта тап өкілдері болса ақ нәсілдіге жатқызыл- ды (Frank, Redstone&Lu 2010; Gans 2005; Gallagher 2004; Lee&Bean 2007). Афроамерикалықтармен салыстырғанда, азиялықтар, латынамери- калықтар және байырғы америкалықтар мен ақ нәсілділер арасында отбасын құру жиі кездеседі. Сонымен қатар ата-анасының бірі - ақ нә- сілді, екіншісі афроамерикалық болса, бала өзін афроамерикалық деп таниды. Өйткені оны айналасындағы адамдар солай қабылдайды. Ал жартылай азиялық немесе жартылай латынамерикалық болса оған аса мән берілмейді (Lee & Bean2007; Tafoya et al, 2005). Бұл бізге не береді? Нәсілшілдік және ұлтаралық қақтығыстар әлемдік мәселеге айналған. Бұл мәселе кез келген мектеп ауласында, көше бұрыштарында және сот орындарында белең алуда. Бірақ бұл ондай қақтығыстарды азайту не месе мүлдем жою мүмкін емес деген сөз емес. Қазіргі уақытта, XIX ға- сырдағыдай, ирландтарды жұмысқа алудан ешкім бас тартпайды. 1960 жылға дейін болғандай, еврейлерге бөлек аудандарда тұруға немесе ар- найы клуб мүшесі болуға тыйым салынбайды. Нәсілдер мен этностар туралы пайымдар - қоғам дамыған сайын өзгеріп отыратын әлеумет- тік түзілім. Дискриминация мен бұрмаланған пікірге қарсы күресте біз жасырын және заңдастырылған нәсілшілдікпен күресуіміз қажет. Сонымен қатар нәсілшілдік пен этностық теңсіздікке түрткі болатын әлеуметтік таитар арасындағы теңсіздік мәселесін шешумен айналы- суымыз керек. АҚШ-та экономикалық дағдарыс жалғаса берсе, бұл жұ- мысты іске асыру қиынға соғады, солай бола тұра мұның маңызы зор. Қорытынды 1. Нәсіл - сыртқы физикалық ерекшеліктері- не қарай жіктелген әлеуметтік маңызы бар адамдар тобы. Этностық топ - мүшелерінің шығу тегі бір, мәдениеті үқсас санат. Нәсіл де, этнос та әлеуметтік-құрылымдар ретінде қа- растырылады. 2. АҚШ халқы нәсіл мен тапқа жіктеледі. Бүл екі фактор әргүрлі гоптардың артықшылықтары мен кемшіліктерін айқындау үшін бірге қол- данылады. 3. Көпшілік және азшылық топтар тұжырымда- масы аскриптивті (белгіленген) мәртебеге негізделген жүйелі теңсіздікті зерттеу аясын қамтиды. Көпшілік және азшылық топтар арасындағы байланыстар плюрализм, асси миляция немесе қақтығыс формасында жүзе- ге асады. 4. Бұрмаланған пікір, дискриминация, сегрега ция және заңдастырылған нәсілшілдік - бар- лығы нәсілдік және этностық теңсіздіктің орнауына себеп болады. Нәсілшілдік дальто низм әсерінен тіпті көпшілік топ өкілдері бұр- маланған пікір негізсіз деп тапса да теңсіздік одан ары жалғаса береді. 5. АҚШ-та ақ нәсілді деген этносқа тән сипат қазір символдық ерекшелікке айналды. Осы- ның нәтижесінде басқа белгілі топтардың есебінен «стандартты» америкалық деген эт- носқа тән сипат пайда болды. Дегенмен «ақ нәсілді» деп ерекшелеу мақсатында болмаса, бұл күнделікті өмірде ескеріле бермейді. 6. Қай жағынан болмасын, АҚШ қогамында афро- америкалықтардың орны жоғарылады. Солай бола тұра афроамерикалық отбасылардың та- |