ОТБАСЫ 329 I Бала тууға қатысты бақылау артып,
жасанды түсік көбейген сайын
қажетсіз бала саны азайды. Бұл бала
асырап алуды қиындатып жіберді.
Соның нәтижесінде халықаралық
деңгейде бала асырау қанат жайды.
ны туралы мәліметтер белгілі болыи жатыр, ал асырап алушылар бұ-
дан бейхабар болған (Graff, 2008; Smolin, 2006). Бұл мәселе әсіресе АҚШ
соңғы уақытта асырап алған, шетелдік балалардың 17 пайызы әкелін-
ген - Гватемала елінде ушығып тұр.
Баласыз өмір Көптеген ерлер мен әйелдер балалы болуды қалағанымен, соңғы
жылдары баласыз өмірді таңдайтын адамдар қатары көбейді (Pew
Social Trends Staff, 2010). 1976 жылдың көрсегкішімен салыстырған-
да, 45 жасында бала таппаған әйелдердің көрсеткіші екі есе артып,
18%-ға жеткен. Алайда олардың қаншасы баласыз өмірді әдейі
таңдағаны белгісіз. Бала таппай өмір сүру басқа этникалық және
нәсілдік топтарға қарағанда, «ақ» америкалықтардың және табыс-
ты әйелдердің арасында кең тараған (Livingston & Cohn, 2010).
Балалы болмау туралы шешім, әрине, сақтанудың тиімді жол-
дарының қолжетімділігімен байланысты. Сонымен қатар әлеумет-
тік өзгерісті де көрсетеді. Қалыпты өмірін қанағат тұтатын, бақыт
үшін баланың қажеті жоқ деп санайтын және жұмыс пен өзге де
қызығушылығына бала тек кедергі болады деп білетін ер адамдар
әр уақытта болған. Бірақ қазіргі кезде көптеген әйелдер жұмысы-
на және өмірдегі өзге мудделеріне әбден берілген. Сондықтан да
осындай шешімге келуі мүмкін (Park, 2005). Бүл пікірлерді зерттеу-
шілердің тұжырымдары да қуаттайды. Олардың айтуынша, жұ-
байлардың отбасылық өмірге қанағаттануы үшін баланың қажеті
жоқ және бала - орта немесе егде жаста аз ғана бақыт сыйлайды
(Umberson et al, 2005).
Ж үмыс пен отбасы н қатар алы п ж үр у 20 жыл бұрынғы жағдаймен салыстырғанда, қазіргі жұбайлар ба-
лалары болсын, болмасын бір-бірімен өте аз уақыт өткізеді (Amato et
