Америкалық арман: идеологи я ж ән е

Кез  келген  стратификациялық жүйеде  ұтатындар  мен  ұтылатындар 

болады. Неліктен ұтылғандар өз жағдайына көнуі тиіс?

Мұның  жауабы  идеологияда  жатыр.  Идеология  -   әлеуметтік, 

саяси,  экономикалық  немесе  мәдени  ұстанымды  қолдап,  маңы- 

зын арттыратын кез келген идеялар  мен көзқарастар жүйесі.  Әрбір 

стратификациялық  жүйеге  елдегі  әлеуметтік  құрылымды  тиімді 

ететін және оны адамдардың қабылдауына  бағытталған  идеология 

бар.  Мысалы, Үндістандағы  үнді діні  “қазір  адам  төменгі  бір  каста- 

ның  мүшесі  болса,  бұл  -   өткен  өмірінде  оның  мінез-құлқы  дүрыс 

болмағандықтан”  деген  уағыз  айтады.  Бірақ  «егер  осы  ғұмырында 

иманды өмір сүрсе, онда келесі өмірде жоғары кастада туады» дейді. 

Бұл  идеология  адамдарды  өз  өмірінен  барынша  сабақ  алуға  бейім- 

дейді.

ман» деп аталады. Демек, АҚШ-та әрбір адамның мәртебелі де табыс- 

ты  болуға  мүмкіндіктері  тең.  Яғни  талмай  еңбек  еткен  адам  үлкен 

жетістіктерге  жетеді.  Керісінше,  табысқа  жете  алмаган  адам  өз  сәт- 

сіздігінің себебін өзінен іздеуі тиіс. Мұндай идеологияға деген сенім 

әлемнің  басқа  елдеріне  қарағанда  АҚШ-та  жоғары  (Kohut  and  Stokes, 

2006;  Isaacs, Sawhill  and  Haskins,  2008).  Осыған қарамастан,  Батые  ел- 

дерімен  салыстырғанда,  АҚШ-тағы  әлеуметтік  ұтқырлық  дәрежесі 

төмен  (7.4-сызбағы  қараңыз).  АҚШ-пен  салыстырғанда,  Германияда 

әлеуметтік ұтқырлық - 1,4 есе, Канадада - 2,5 есе, Данияда 3 есе басым 

(Isaacs, Sawhill, 

&

 Haskins, 2008). Зерттеу нәтижелері бойынша, амери- 

калықтардың  жеке  табысының  50%-ы  ата-аналарының  табысымен 

байланысты (Isaacs,  Sawhill, 

 Haskins,  2008).  Мысалы, аз қамтылған 

отбасыларын  құрайтын  20%-дыц  ішіндегі  2/5  бөлігі  өз  ата-анасы- 

ның әлеуметтік таптағы  орнына  сай  орын табады  (Isaacs,  Sawhill, 

Haskins, 2008).

Идеология - әлеуметтік 

құрылымды жетілдіруді көздейтін 

нормалар мен қүндылықтар 

жүйесі.

жүктеу/скачать 30,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: