Символдың интеракционизм
Құрылымдық-функциялық және конфликт теорияларымен салыстыр-
ғанда символдық интеракционизм теориясы кейбір әлеуметтік топтар-
дың басқаларга қарағанда неліктен жақсы жетістіктерге жететінін ту-
сіндіруді мақсат етпейді. Оның орнына теңсіздіктің күнделікгі өмірде
сақталуына не себеп болатынын зерттейді.
Символдық интеракционизм теориясының маңызды үлесінің
бірі - өздігінен орындалатын болжамның маңыздылығын анықтау.
Өздігінен орындалатын болжам - күтілген нәрсенің жүзеге асатыны
на сенім білдіру және оның іс жүзінде орындалуы. Бүл - әлеуметтік ди
намика - әлеуметтік таптар мәртебесінің қалыптасуына эсер ететін
себептердің бірі.
Мысалы, мұғалімдер бастауыш сынып оқушыларын математика
пәніне немесе жазуға қабілетсіз санап, оқушыларға осы пәндер бой
ынша көмектесуге аз уақыт бөледі. Осы оқушылардың мұғалімдер
қойған талаптарды орындауы, математикалық және жазу дағдыла-
рын өздігінен дамытуы екіталай.
Символдық интеракционизм теориясы әлеуметтік тәртіптегі ор-
нымызды әрдайым еске гүсіріп, күнделікті қарым-қатынастар теңсіз-
дікті қалай нығайтатынын түсінуге көмектеседі. Мысалы, мейрам-
хананың көбінде даяшылар артқы есіктен кіруі тиіс. Олар жуыну
үшін жайсыз бөлмелерді пайдалануға, өз үзілістерін терезесіз бөлме-
де өткізуге мәжбүр болады және жүмыс киімін киюі тиіс. Клиенттер
өздеріне ілтипат көрсететін қызмет көрсетушілермен дөрекі сөйлесе-
ді. Даяшының кештің соңында шайпұл алуға лайықты немесе лайық-
ты емес екенін клиент шешеді. Осылай мейрамханалардағы күнделік-
ті қарым-қатынастар әлеуметтік жағынан клиенттердің - басым, ал
қызмет көрсетушілердің томен болуын танытады.
|