мен екі есе көп ақша шығындады (АҚШ санақ бюросы, 2009).
ДЕНСАУЛЫҚ ЖӘНЕ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ
303
бар: жеке төлем, жеке сақтандыру компаниясы және мемлекет-
тік бағдарлама. Медициналық қызметтің бағасы қымбат болған-
дықтан, өте бай адамдар ғана ақысын төлеп емделеді, ал қарапа-
йым халық тек болмашы мәселемен ғана дәрігерге көріне алады.
Сондықтан америкалықтардың көпшілігі жекеменшік емес, мем-
лекеттік сақтандыру бағдарламаларына сенеді. Халықтың қалған
бөлігі сақтандырылмаіан. Яғни денсаулық сақтау үшін қажетті
қаражаты жоқ. Ал сақтандыру қорлары емделушілердің шығынын
толықтай өтей алмайды.
Ж е ке с а қ т а н д ы р у қ о р л а р ы
Америкалықтардың көбінде жұмыс берушілерден, ата-аналары-
ның жұмыс берушілері немесе жубайының жұмыс берушілері арқы-
лы алынған жеке сақтандыру бар (Kaiser Commission on Medicaid &
Uninsured, 2011). Мұндай сақтандыруды корпорацияда немесе мемле-
кеттік мекемеде жұмыс істесе ғана береді. Ал шағын бизнесте немесе
ең төмен еңбекақыга жұмыс істесе сақтандыру алу мүмкіндігі аз бо-
лады. Бұрындары Blue Cross және Blue Shield секілдіжеке сақтандыру-
шылар коммерциялық ұйым болған, сол себепті олар компанияның
үстеме ақшасын азайтуға тырысқан. Алайда қазір жеке сақтандыру
компанияларының көбі коммерциялық корпорацияларға айналған.
Денсаулық сақтау саласындағы жеке шығындардың көбеюінің бір се-
бебі осында.
М е м л е ке т т ік б ағдар лам ала р
Үкімет ұсынған бірнеше медициналық сақтандыру бағдарламасы
бар. Medicaid және Medicare - ец ірі екі бағдарлама. Сонымен қатар
жергілікті билік өкілдері қоғамдық денсаулық сақтау мекемелері
мен емханалар арқылы медициналық көмек көрсетеді.
Medicare - мемлекет тарапынан қаржыландырылатын, 65 жас-
тан асқан азаматтарға арналған медициналық сақтандыру бағдар-
ламасы. Medicare-діңарқасында барлық қартам ерикалы қ-м едици-
налық сақтандыруға ие болды. Алайда бүл бағдарлама мемлекетке
өте қымбатқа түсіп отыр. 2006 жылы үкімет Medicare бағдарлама-
сына 401 млрд доллар қаражат бөлді (АҚШ санақ бюросы, 2009). Шы-
ғындарды өтеу үшін салықты арттыру немесе шығындарды азайту
қажет, олай болмаған жағдайда бағдарлама 2017 жылға қарай құл-
дырауға ұшырайды.
Medicare 65 жастан асқан барлық азаматтарға қолжетімді болса,
Medicaid тек қаже гтіліктерге ғана медициналық сақтандыру ұсына-
ды. Қаражат федералдық үкіметтен және штат үкіметтерінен бөлінеді.
Ем алу құқығы мен қызметтерді эр штат бөлек анықтайды. Кейбір
адамдар үшін жан-жақты, сапалы медициналық көмек көрсетіледі.
Басқаша айтқанда, егер сіз кедей болсацыз өзіңіз де, балацыз да, тіпті
жүкті әйеліңіз де Medicaid бағдарламасынан көмек ала алмайды.
Достарыңызбен бөлісу: